Μποχίνια - Δέντρο ορχιδέα ( Bauhinia variegata). Ανθη και φύλλα.

Μποχίνια - Δέντρο ορχιδέα - Bauhinia variegata

Το Bauhinia variegata είναι ένα είδος ανθοφόρου φυτού της οικογένειας των ψυχανθών, Fabaceae. Είναι ενδημικό σε μια περιοχή από την Κίνα μέσω της νοτιοανατολικής Ασίας έως την ινδική υποήπειρο. Τα κοινά του ονόματα είναι δέντρο ορχιδέας (αν και δεν ανήκει στην οικογένεια Orchidaceae) και ορεινός έβενος.

Δέντρο πολλαπλών χρήσεων, συλλέγεται από την άγρια φύση για φαγητό, φάρμακα και πολλά ακόμη εμπορεύματα. Το δέντρο είναι εξαιρετικά όμορφο σε λουλούδια και συχνά καλλιεργείται ως καλλωπιστικό, φυτό φράκτη ή δέντρο του δρόμου σε τροπικές περιοχές. Εκτιμάται ιδιαίτερα για τα επιδεικτικά αρωματικά, ροζ, μοβ ή λευκά άνθη του.

Ο Άγγλος βοτανολόγος Francis Buchanan-Hamilton ανακάλυψε την Bauhinia variegata το 1822 ενώ εξερευνούσε την Κίνα, αλλά η ορχιδέα έχει σεβασμό σε όλη την κινεζική κουλτούρα και στέκεται ως σύμβολο αρχοντιάς, ομορφιάς και αθωότητας που κρατούσε σταθερά για χιλιάδες χρόνια καθώς διάφορες δυναστείες καλλιέργησαν τις ορχιδέες ως μέρος του πολιτισμού τους. Στην Κίνα, φαίνεται ότι αυτό το δέντρο θεωρείται ιερό επειδή οι Βουδιστές το φυτεύουν κοντά στις παγόδες τους.

Είναι ένα μικρό έως μεσαίου μεγέθους, ταχέως αναπτυσσόμενο, ελκυστικό, δέντρο με ύψος 10–12 μέτρα, φυλλοβόλο την ξηρή περίοδο, με πυκνή, απλωμένη κορώνα. Το δέντρο έχει συχνά περισσότερους από έναν κύριους κορμούς. Ο κορμός είναι κοντός και συχνά στραβός.

Φύλλα εναλλάξ (μήκους 10-20 εκατοστά), με μακρύ μίσχο (μήκους έως 3 εκατοστά), λεπτά-δερματώδη, απλά αλλά βαθιά σχισμένα στην κορυφή, σχηματίζοντας 2 μεγάλους στρογγυλεμένους λοβούς, σαν καρδούλα. Οι κάτω επιφάνειες είναι χνουδωτές, ειδικά στην κορυφή τού μίσχου. Με 11-13 λεπτές φλεβοειδείς γραμμές που ξεκινούν από βάση και εκτείνονται στρογγυλεμένες ή σε σχήμα καρδιάς.

Λουλούδια επιδεικτικά, αρωματικά, σε συστάδες με λίγα άνθη κοντά στις άκρες του στελέχους, που εμφανίζονται κατά την πτώση των φύλλων (νωρίς την άνοιξη). Διαμέτρου 8–12 εκατοστών, με 5 πέταλα, ονυχωτά, επικαλυπτόμενα, ανοιχτό ματζέντα έως λουλακί (ή λευκό), με σκούρο κόκκινο και κίτρινο επίσης στο πάνω πέταλο. Έχει 5 στήμονες (σπάνια 6).

Ο καρπός είναι επίπεδος, επιμήκης λοβός, μήκους 15–30 εκατοστών, που περικλείει αρκετούς σπόρους (10-15). Ο σπόρος στεγνώνει τελείως στο δέντρο και όταν ωριμάσει αρχίζει να στρίβει σε σχήμα έλικα ή τιρμπουσόν, και τελικά εκρήγνυται, ανοίγοντας με ένα ηχητικό "κλακ" - για να μεταφέρει τους σπόρους του στο περιβάλλον.

Τα νεαρά φύλλα, τα λουλούδια, τα μπουμπούκια  και οι καρποί είναι φαγώσιμα. Τρώγοντα βρασμένα ως λαχανικό ή τουρσί.

Το Kachnar είναι ένα τοπικό όνομα στην ινδική υποήπειρο για τους βρώσιμους οφθαλμούς που συλλέγονται από το δέντρο. Χρησιμοποιείται ευρέως ως συστατικό σε πολλές υποηπειρωτικές συνταγές. Το παραδοσιακό κάρυ kachnar παρασκευάζεται χρησιμοποιώντας μπουμπούκια kachnar, γιαούρτι, κρεμμύδια και τοπικά μπαχαρικά. Τα μπουμπούκια Kachnar τρώγονται επίσης ως τηγανητά λαχανικά και χρησιμοποιούνται για την παρασκευή του achaar, ενός τουρσιού σε πολλά μέρη της ινδικής υποηπείρου. Παρουσιάζει καλή αντιοξειδωτική και αντικαρκινική δράση.

Στο Νεπάλ, το φυτό είναι γνωστό ως koiralo και το λουλούδι είναι γνωστό ως koiralo ko phool στη γλώσσα του Νεπάλ. Το λουλούδι και τα μπουμπούκια χρησιμοποιούνται για την παρασκευή του νεπαλέζικου στυλ achaar. Τα άνθη και τα μπουμπούκια βράζονται για λίγο και μετά αναμιγνύονται με χοντροκομμένη βραστή πατάτα, ψιλοκομμένο πράσινο τσίλι, ψιλοκομμένα κρεμμύδια, φρέσκα μπιζέλια, φύλλα κόλιανδρου και μπαχαρικά όπως timmur, αλάτι, πιπέρι, κουρκουμά σε σκόνη, καβουρδισμένο σουσάμι σε σκόνη (til ko chhop), κύμινο σε σκόνη και κόλιανδρο σε σκόνη. Στη συνέχεια προστίθενται στο μείγμα θερμασμένο λάδι μουστάρδας και σπόροι τριγωνέλλας και στη συνέχεια προστίθεται χυμός λεμονιού ή συμπυκνωμένος χυμός λάιμ (chuk amilo στα Νεπάλ) ανάλογα με τη γεύση. Στη συνέχεια, το achar σερβίρεται αμέσως. Το achar είναι σημαντικό μέρος του γεύματος που σερβίρεται κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ Ghode Jatra.

Φαρμακευτικές χρήσεις του φυτού. Ο φλοιός έχει εναλλακτική χρήση, είναι ανθελμινθικός, στυπτικός και τονωτικός. Ο χυμός του φλοιού χρησιμοποιείται στη θεραπεία της αμοιβαδικής δυσεντερίας, της διάρροιας και άλλων στομαχικών διαταραχών. Μια πάστα από το φλοιό είναι χρήσιμη για τη θεραπεία κοψιμάτων και πληγών, δερματικών παθήσεων (συμπεριλαμβανομένης της λέπρας), φυματίωσης των λεμφαδένων και ελκών. Τα αποξηραμένα μπουμπούκια χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία αιμορροϊδών, δυσεντερίας, διάρροιας και σκουληκιών. Ο χυμός των λουλουδιών χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της διάρροιας, της δυσεντερίας και άλλων στομαχικών διαταραχών. Η ρίζα χρησιμοποιείται ως αντίδοτο στο δηλητήριο των φιδιών. Ένα αφέψημα της ρίζας χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της δυσπεψίας.

Άλλες χρήσεις του φυτού. Το φυτό μερικές φορές καλλιεργείται ως διακοσμητικός φράκτης. Ο φλοιός είναι πηγή τανινών. Χρησιμοποιείται για βαφή σε διάφορες αποχρώσεις του καφέ. Ο νεαρός πράσινος φλοιός αποσπάται εύκολα από το δέντρο και δίνει μια ίνα που χρησιμοποιείται για κορδόνι. Το δέντρο βγάζει κόμμι. Το ξύλο είναι καφέ, μέτρια σκληρό και βαρύ με ελκυστικό κόκκο. Χρησιμοποιείται για την κατασκευή σπιτιών και την κατασκευή οικιακών και αγροτικών εργαλείων. Μία από τις κύριες χρήσεις τού δέντρου είναι ως καύσιμο.
 

Πηγή:
https://en.wikipedia.org/wiki/Bauhinia_variegata
https://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Bauhinia+variegata
https://plantatlas.usf.edu/flip/plant.aspx?id=49
https://apps.cals.arizona.edu/arboretum/taxon.aspx?id=367