Ντοβυαλίς η κάφρεια (Dovyalis caffra). Φύλλα, άνθη,  καρποί.

Ντοβυαλίς η κάφρεια - Dovyalis caffra

Το φυτό Ντοβυαλίς η κάφρεια, Dovyalis caffra (Warb.), Aberia caffra (Harv. & Sond), Umkokola, μήλο Kei, Kayaba, μήλο Kai ή μήλο Kau, είναι ένα μικρό έως μεσαίου μεγέθους δέντρο, ενδημικό στη νότια Αφρική και μέλος της οικογένειας Flacourtiaceae ή Placourtia. Η κατανομή του εκτείνεται από τον ποταμό Kei στο νότο, απ' όπου προέρχεται το κοινό όνομα, προς τα βόρεια κατά μήκος της ανατολικής πλευράς της ηπείρου μέχρι την Τανζανία. Τα ώριμα φρούτα είναι νόστιμα και μοιάζουν με μικρό μήλο.

Το Dovyalis caffra είναι ένα υπέροχο αειθαλές οπωροφόρο δέντρο ή θάμνος. Είναι ένα από τα τρία είδη Dovyalis, μαζί με το D. zeyheri (άγριο βερίκοκο) και το D. rhamnoides (κοινό μούρο), που έχουν μεγάλη σημασία ως πηγή εισοδήματος για ορισμένες τοπικές κοινότητες στη νότια Αφρική.  Είναι ένα ελκυστικό, ανθεκτικό στην ξηρασία και τον παγετό δέντρο ή θάμνος.

Το Dovyalis caffra έχει συνήθως ύψος 3-5 μέτρα, αλλά μερικές φορές φτάνει τα 8 μέτρα, με πολύ διακλαδισμένη κορώνα. Είναι ένα δέντρο ή ένας αγκαθωτός θάμνος με μέτριο ρυθμό ανάπτυξης. Τα φυτά μπορεί να φυτευτούν κοντά μεταξύ τους, για να σχηματίσουν έναν καλό φράκτη. Ένα δέντρο διαθέτει μεγάλα, αιχμηρά και στιβαρά αγκάθια, μήκους 3–6 εκ., επάνω στο στέλεχος, ακριβώς στις μασχάλες των φύλλων. Τα μπουμπούκια εμφανίζονται επίσης επάνω στο στέλεχος και παράγουν συστάδες από εναλλάξ διατεταγμένα απλά, ωοειδή φύλλα, μήκους 3–6 εκ.

Τα κρεμώδη πράσινα άνθη σχηματίζονται τον Νοέμβριο έως τον Δεκέμβριο. Τα άνθη είναι δυσδιάκριτα, μοναχικά ή συγκεντρωμένα, χωρίς πέταλα. Είναι δίοικα, με αρσενικά και θηλυκά άνθη σε ξεχωριστά φυτά, αν και ορισμένα θηλυκά φυτά είναι παρθενογενετικά. Τα αρσενικά άνθη έχουν μήκος 3 χιλ. σε πυκνές συστάδες 5-10 λουλουδιών. Τα θηλυκά άνθη βρίσκονται σε ομάδες έως και τριών, σε μίσχους μήκους 4-10 χιλ. στις μασχάλες των φύλλων.

Ο καρπός είναι ένα βρώσιμο λαμπερό κίτρινο ή πορτοκαλί σφαιρικό φρούτο, διαμέτρου 2,5 έως 6 εκ., με φλούδα και σάρκα ομοιόμορφου χρώματος και με αρκετούς μικρούς σπόρους. Η παραγωγή είναι συχνά άφθονη, επιβαρύνοντας τα κλαδιά κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Είναι ζουμερά, νόστιμα και πολύ όξινα.

Το Kei-μήλο αναπτύσσεται σε θαμνώδεις κοιλάδες, σε ξηρές περιοχές, σε δασώδη λιβάδια, στις άκρες των δασών, από το ανατολικό Ακρωτήριο μέσω του KwaZulu-Natal έως τη Σουαζιλάνδη, στο Limpopo (Βόρεια Επαρχία) και τη Ζιμπάμπουε. Συνήθως συναντάται σε άνυδρες δασικές εκτάσεις, όπου φτάνει τα 6 μέτρα ύψος. Σε πιο υγρά ανοιχτά δάση φτάνει στο μέγιστο μέγεθός του, περίπου 8–9 μέτρα.

Το όνομα Dovyalis προέρχεται από τα  αρχαία ελληνικά και σημαίνει «δόρυ», κάνοντας αναφορά στα αγκάθια που συνήθως υπάρχουν στα κλαδιά αυτού του γένους. Το caffra προέρχεται από το Kaffraria (Ανατολικό Ακρωτήριο).

Είναι ένα παραδοσιακό φυτό με καρπούς, στις περιοχές όπου φύεται. Αυτό το ελάχιστα γνωστό φρούτο έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει τη διατροφή, να ενισχύσει την ασφάλεια των τροφίμων, να προωθήσει την αγροτική ανάπτυξη και να υποστηρίξει τη βιώσιμη φροντίδα του εδάφους.

Ο καρπός είναι ζουμερός, αρωματικός και ευχάριστα όξινος όταν είναι πλήρως ώριμος. Τα μήλα Kei τρώγονται συχνά φρέσκα ή πασπαλισμένα με ζάχαρη για να ισορροπήσουν τη φυσική τους οξύτητα. Εκτός από το ότι τρώγονται φρέσκα, τα φρούτα μπορούν να γίνουν εξαιρετική μαρμελάδα, να χρησιμοποιηθούν σε επιδόρπια ή τουρσί (η φυσική τους οξύτητα σημαίνει ότι δεν χρειάζεται ξύδι).

Το Dovyalis caffra μπορεί να καλλιεργηθεί ως μπορντούρα ή παραβάν ή να χρησιμοποιηθεί για να σχηματίσει έναν αδιαπέραστο φράκτη γύρω από έναν κήπο για να κρατήσει έξω τα ανεπιθύμητα ζώα και τους ανθρώπους. Θα αναπτυχθεί καλά είτε στον ήλιο είτε σε ελαφριά σκιά και θα χρειαστεί επίσης τακτικό κούρεμα για να διατηρεί το σχήμα ενός καλού φράκτη. Στην Κένυα, χρησιμοποιείται κυρίως για ζωντανούς φράχτες και περίφραξη.

Το  Dovyalis caffra είναι επίσης γνωστό ότι παράγει ένα βιοχημικό που μπορεί να αναστείλει την ανάπτυξη άλλων γειτονικών φυτών, ένα φαινόμενο γνωστό ως αλλοπάθεια. Αν και αυτό το φαινόμενο είναι ευεργετικό για την καταπολέμηση των ζιζανίων, πρέπει να ληφθεί μέριμνα να μην το φυτέψετε το φυτό Dovyalis caffra πολύ κοντά σε άλλα καρποφόρα φυτά ή λαχανικά.
 

Πηγή:
https://en.wikipedia.org/wiki/Dovyalis_caffra
http://pza.sanbi.org/dovyalis-caffra