Γιούζου (Citrus junos). Φύλλα και καρποί.

Γιούζου - Citrus junos

Το Γιούζου (Yuzu - Citrus junos) είναι ένα εσπεριδοειδές φυτό και φρούτο στην οικογένεια Rutaceae, καταγωγής Ανατολικής Ασίας. Το Yuzu καλλιεργήθηκε κυρίως στην Ανατολική Ασία, και πρόσφατα στην Αυστραλία, την Ισπανία, την Ιταλία και τη Γαλλία.

Πιστεύεται ότι προέρχεται από την κεντρική Κίνα ως υβρίδιο μανταρινιού, πορτοκαλιού και ichang papeda (Citrus ichangensis). Το yuzu ονομάζεται yuja στην κορεατική κουζίνα. Τόσο το ιαπωνικό yuzu όσο και το yuja της Κορέας είναι δανεισμένα από το κινεζικό yòuzi, αν και αυτή η κινεζική λέξη αναφέρεται τώρα στο pomelo.

Το Citrus junos μοιάζει εξωτερικά με το δέντρο της νεραντζιάς (Citrus aurantium ssp amara) και φτάνει σε ύψος περίπου 4 μέτρων. Η συνήθης ανάπτυξης του δέντρου είναι όρθια, με κλαδιά που εξαπλώνονται και υπάρχει παρουσία αγκαθιών, μήκους 5 χιλιοστών, σε κάθε μασχάλη φύλλων. Έχει ένα πυκνό, στρογγυλεμένο φύλλωμα με ωοειδή φύλλα που είναι λεία και έχουν βαθύ πράσινο χρώμα. Τα φύλλα είναι ολόκληρα ή με ελαφρώς στρογγυλεμένες εγκοπές και προεξοχές στο περιθώριο. Στι τέλος της άνοιξης ως τις αρχές του φθινοπώρου, εμφανίζονται λευκά άνθη. Τα μικρά, λευκά, ανοιξιάτικα λουλούδια είναι ελαφρώς αρωματικά.

Ο καρπός μοιάζει κάπως με ένα μικρό γκρέιπφρουτ με οζώδη φλοιό και μπορεί να είναι κίτρινος ή πράσινος ανάλογα με το βαθμό ωρίμανσης. Τα φρούτα Yuzu, τα οποία είναι πολύ αρωματικά, συνήθως κυμαίνονται σε διάμετρο μεταξύ 5,5εκ και 7,5εκ., αλλά μπορούν να είναι τόσο μεγάλα όσο ένα κανονικό γκρέιπφρουτ (έως 10εκ ή μεγαλύτερα). Οι σπόροι είναι παχουλοί και μεγάλοι, και λέγεται ότι κάθε φρούτο θα μπορούσε να έχει κατά μέσο όρο 28 σπόρους ανά καρπό.

Το yuzu, ένα από τα πιο ανθεκτικά στο κρύο εσπεριδοειδές, κατάγεται και αναπτύσσεται άγριο ​​στην κεντρική Κίνα και την περιοχή του Θιβέτ. Καλλιεργείται σε πολύ μικρή κλίμακα σε περιοχές της Κίνας, ενώ ο καρπός είναι πολύ πιο κοινός στην Ιαπωνία. Εισήχθη στην Ιαπωνία και την Κορέα κατά τη δυναστεία των Τανγκ και καλλιεργείται ακόμα εκεί. Μεγαλώνοντας σε όλη την Ιαπωνία, λατρεύει να ζει δίπλα σε ρέματα. Αναπτύσσεται αργά, απαιτώντας γενικά 10 χρόνια για να καρπίσει.

Ο βρώσιμος καρπός είναι σχετικά σπάνιος και πολύτιμος στην Ανατολή. Αν και σπάνια τρώγεται ως φρούτο, το yuzu είναι ένα κοινό συστατικό στην ιαπωνική κουζίνα, όπου το αρωματικό ξύσμα (εξωτερικός φλοιός) καθώς και ο χυμός χρησιμοποιούνται με τον ίδιο τρόπο που τα λεμόνια χρησιμοποιούνται σε άλλες κουζίνες. Η γεύση του yuzu είναι ξινή και αρωματική, μοιάζει πολύ με αυτή του γκρέιπφρουτ, με τόνους μανταρινιού. Είναι αναπόσπαστο συστατικό (μαζί με sudachi, daidai και άλλα παρόμοια εσπεριδοειδή) στη σάλτσα ponzu με βάση τα εσπεριδοειδή και παράγεται επίσης ξύδι yuzu. Το Yuzu συνδυάζεται συχνά με μέλι για να φτιάξει το yuzu hachimits - ένα είδος σιροπιού που χρησιμοποιείται για την παρασκευή τσαγιού yuzu ή ως συστατικό σε αλκοολούχα ποτά όπως το ξινό yuzu. Το Yuzu kosho (επίσης yuzukosho, αυτολεξεί "yuzu και πιπέρι"), είναι μια πικάντικη ιαπωνική σάλτσα φτιαγμένη από πράσινο ή κίτρινο ξύσμα yuzu, πράσινες ή κόκκινες πιπεριές τσίλι και αλάτι. Χρησιμοποιείται για την παρασκευή λικέρ (όπως το yuzukomachi, και κρασιού. Ξύσμα από φλοιό yuzu χρησιμοποιείται για να διακοσμήσει ένα αλμυρό πιάτο πουτίγκας αυγού που ονομάζεται chawanmushi, καθώς και σούπα miso. Χρησιμοποιείται συχνά μαζί με το sudachi και το kabosu. Το Yuzu χρησιμοποιείται στην παρασκευή διάφορων γλυκών, όπως μαρμελάδες και κέικ. Χρησιμοποιείται ευρέως ως αρωματική ουσία πολλών προϊόντων σνακ, όπως το Doritos.

Στην κορεατική κουζίνα, η πιο συχνή χρήση του yuja είναι σε yuja-cheong, μαρμελάδα yuja) και τσάι yuja. Το Yuja-cheong μπορεί να φτιαχτεί από ξύσμα φλοιού με ζάχαρη και λεπτοκομμένα φετάκια yuja (σαν μαρμελάδα) και το yuja-cha (τσάι yuja) μπορεί να παρασκευαστεί αναμειγνύοντας ζεστό νερό με yuja-cheong. Το Yuja-hwachae ( yuja punch), μια παραλλαγή του hwachae (fruit punch), είναι ένα άλλο κοινό επιδόρπιο φτιαγμένο με yuja. Το Yuja είναι επίσης ένα κοινό συστατικό σε δυτικά φαγητά κορεατικού στιλ, όπως σαλάτες.

Από τις αρχές του 21ου αιώνα, το yuzu χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο από σεφ τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες όσο και σε άλλα δυτικά έθνη, επιτυγχάνοντας αναφορά σε ένα άρθρο του 2003 στους The New York Times.  Μια τροπική γεύση που κάνει μεγάλη επιτυχία μεταξύ των σεφ, καθώς οι γαστρονομικές αρετές του yuzu κάνουν το κοινό πορτοκάλι, το λεμόνι και το λάιμ να παίρνουν δεύτερη θέση σε μια ποικιλία από νόστιμες και εξωτικές δημιουργίες.

Το Yuzu είναι επίσης γνωστό για το χαρακτηριστικό έντονο άρωμά του, και το έλαιο τού φλοιού διατίθεται στην αγορά ως άρωμα. Χρησιμοποιείται επίσης και στα προϊόντα περιποίησης του δέρματος, στα αρωματικά έλαια και στο μπάνιο!

Ένα παραδοσιακό ζεστό μπάνιο το "yuzu-yu" ή το λουτρό yuzu που απολαμβάνουν στην Ιαπωνία πραγματοποιείται  το απόγευμα της ημέρας του Tōji του χειμερινού ηλιοστασίου, ---Αυτή η ημέρα σηματοδοτεί τη μέση του χειμώνα και είναι η συντομότερη ημέρα του έτους. Στο βόρειο ημισφαίριο αυτό συμβαίνει συνήθως περίπου στις 22 Δεκεμβρίου, στην κορυφή της περιόδου συγκομιδής yuzu---, είναι ένα έθιμο που χρονολογείται τουλάχιστον από τις αρχές του 18ου αιώνα. .Περίπου αυτήν την περίοδο, πολλά δημόσια onsen (ιαματικές πηγές) και sento (δημόσια λουτρά) προσθέτουν ολόκληρα φρούτα yuzu στο νερό του μπάνιου τους. Μερικές φορές τα φρούτα προστίθενται μέσα σε μια υφασμάτινη σακούλα, είναι χαραγμένα στο δέρμα ή προστίθενται στο λουτρό σε φέτες ανοιχτό, επιτρέποντας στο χυμό να αναμιχθεί με το λουτρό. Τα φωτεινά φρούτα επιπλέουν και βυθίζονται στο ζεστό νερό, δημιουργώντας ένα ευχάριστο άρωμα εσπεριδοειδών. Το λουτρό yuzu, γνωστό συνήθως ως yuzu yu, αλλά και ως yuzu buro, λέγεται ότι προστατεύει από τα κρυολογήματα, αντιμετωπίζει την τραχύτητα του δέρματος, ζεσταίνει το σώμα και χαλαρώνει το μυαλό. Είναι επίσης συνηθισμένο να γίνεται αυτό το μπάνιο yuzu στο σπίτι, προσθέτοντας τα φρούτα στο δικό σας μπάνιο. Στην Ιαπωνία, τα σούπερ μάρκετ αυξάνουν τα αποθέματα yuzu για την προετοιμασία αυτής της παράδοσης!

Πηγή:
https://en.wikipedia.org/wiki/Yuzu
https://www.asklepios-seeds.de/
gb/citrus-junos-samen-yuzu-zitrone-winterhart-bis-15c.html
https://www.specialtyproduce.com/produce/Yuzu_Limes_1674.php
http://slowsoak.com/japanese-yuzu-bath-complete-guide/