Το φυτό Strongylodon macrobotrys
(jade vine) είναι ένα ενδημικό των τροπικών δασών των Φιλιππίνων. Τα άνθη του έχουν το χρώμα του νεφρίτη και κρέμονται σε τσαμπιά μήκους έως και 90εκ. Κάθε άνθος έχει έως 7½ εκ. μήκος και το σχήμα τους θυμίζει γαμψά νύχια ή και δαγκάνες αστακού. Στη χώρα καταγωγής τους, τις Φιλιππίνες, το φυτό επικονιάζεται από νυχτερίδες.
Το Strongylodon macrobotrys είναι ένα αειθαλές φυτό που βγάζει άνθη σε ζεύγη κι έχουν παχιά ξυλώδη κοτσάνια με διάμετρο 2.5 εκ. ή περισσότερο. Το συνολικό μήκος του φυτού συνήθως φτάνει ή και ξεπερνά τα 21 μέτρα. Τα φύλλα του είναι τριπλά, δηλαδή από ένα κοτσάνι φυτρώνουν τρία διαφορετικά στενόμακρα φύλλα που το καθένα έχει μήκος περίπου
7.5-12.5 εκ. ή περισσότερο, με το μεσαίο φύλλο πάντα μεγαλύτερο. Την άνοιξη και τις αρχές του καλοκαιριού το
Strongylodon macrobotrys βγάζει γαλαζοπράσινα άνθη μήκους
7.5-12.5 εκ., που κρέμονται σχηματίζοντας μεγάλα τσαμπιά μήκους 1.5μ. ή περισσότερο. Η ανθοφορία του είναι πραγματικά καταπληκτική. Οι καρποί που ακολουθούν και περιέχουν τους σπόρους είναι κυλινδρικοί και μοιάζουν με μεγάλα μπιζέλια, μήκους περίπου
15εκ. Είναι αρκετά διαφορετικοί από τους συνηθισμένους καρπούς που έχουν τα όσπρια και περιέχουν 12 σπόρους ο καθένας.
Στους τροπικούς και υποτροπικούς κήπους το φυτό
Strongylodon macrobotrys είναι περιζήτητο για τα εντυπωσιακά του άνθη που έχουν ένα πολύ ασυνήθιστο μπλε-πράσινο χρώμα. Συνήθως το φυτεύουν δίπλα σε πέργκολες, έτσι ώστε όπως θα τυλιχτεί στην πέργκολα το φυτό, να κρέμονται τα άνθη του προς τα κάτω σαν τσαμπιά από σταφύλια. Συνήθως όμως το μέγεθος τους είναι εντυπωσιακό και φτάνουν μέχρι κάτω. Στη Νότια Αφρική, η περιοχή των ακτών του Natal είναι απαγορευμένη για το φυτό
Strongylodon macrobotrys, λόγω της ζέστης και της υγρασίας. Αλλά αναπτύσσεται σε λίγες περιοχές -που όμως δεν κάνει παγωνιά- στο εσωτερικό του νησιού.
Το κόκκινο jade vine είναι ένα φυτό επιφανειακά παρόμοιο που στην πραγματικότητα είναι είδος ενός διαφορετικού γένους και λέγεται Mucuna
bennetti.
Το πρασινογάλαζο χρώμα των λουλουδιών του jade vine
(Strongylodon macrobotrys) είναι σχεδόν μοναδικό στο βασίλειο των φυτών. Καθώς
κρέμονται ανάμεσα στο πλούσιο τροπικό φύλλωμα, τα άνθη του είναι πρακτικά φωτοβόλα. Καλλιεργείται στην Χαβάη για τα άνθη του που χρησιμοποιούνται στις γιρλάντες.
Η κοινή του ονομασία
είναι jade vine (jade vine= αμπελονεφρίτης, σε ελεύθερη μετάφραση), λόγω του χρώματος των λουλουδιών που μοιάζουν με το ορυκτό νεφρίτης. Άλλες αγγλικές ονομασίες περιλαμβάνουν το Gray's jade vine,
από τον Asa Gray (1810-1888), τον Αμερικάνο βοτανολόγο που περιέγραψε και ονόμασε αυτό το αναρριχητικό το
1854, και σμαραγδένιο ερπετό (emerald creeper).
Το φυτό Strongylodon macrobotrys ανήκει ουσιαστικά στην οικογένεια των μπιζελιών
(mame-ka, Leguminosae). Έχει περίπου 27 αναγνωρισμένα είδη, που προέρχονται από την Μαδαγασκάρη, από τα νησιά του Ινδικού Ωκεανού συμπεριλαμβανομένων της Σρι Λάνκα, της Νέας Γουϊνέας και των Φιλιππίνων. Η επιστημονική ονομασία
Strongylodon, προέρχεται από την Ελληνική λέξη "στρογγυλός". Το όνομα του είδους,
macrobotrys, επίσης με ελληνική προέλευση, αναφέρεται στην εμφάνιση των σπόρων και σημαίνει "κρεμαστές συστάδες που μοιάζουν με τεράστια
τσαμπιά"
Το Strongylodon macrobotrys στη φύση επικονιάζεται από νυχτερίδες. Οι νυχτερίδες κρέμονται ανάποδα για να
πιούν το νέκταρ και το φυτό αφήνει μ' αυτόν τον τρόπο γύρη στα κεφάλια τους. Το επόμενο φυτό συλλέγει γύρη από το προηγούμενο που επισκέφθηκε η νυχτερίδα και αφήνει τη δική του στο κεφάλι της για να μεταφερθεί με τη σειρά της αλλού. Είναι άψογο παράδειγμα
συνεξέλιξης: το φυτό και η νυχτερίδα έχουν εξελιχθεί έτσι που να συνεργάζονται τέλεια μεταξύ τους.
Ο φυσικός τόπος του φυτού
περιορισμένος στα τροπικά δάση των Φιλιππίνων
(Luzon, Mindoro και νησιά Catanduanes) είναι υπό τον κίνδυνο εξαφάνισης γιατί το αναρριχόμενο αυτό αναπτύσσεται μόνο στα βαθύτερα, σκοτεινά, τροπικά δάση τα οποία καταστρέφονται προς εκμετάλλευση της ξυλείας τους.
Τα τροπικά δάση των Φιλιππίνων είναι υπό εξαφάνιση και μάλιστα με εντυπωσιακούς ρυθμούς. Ουσιαστικά τα νησιά ήταν σχεδόν ολοκληρωτικά καλυμμένα με δάση, αλλά μια χαρτογράφηση το 1988 εκτίμησε ότι μόνο το 20% έχει απομείνει. Η ταχύτητα με την οποία τα τροπικά αυτά δάση εξαφανίζονται κάνει πιο επιτακτική την ανάγκη για έρευνα σχετικά με την βιολογία του φυτού.
Πηγή:
http://en.wikipedia.org/wiki/Jade_vine
http://www.floridata.com/ref/S/stro_mac.cfm
http://250.kew.org/Plants/KEW_050358.html
http://search.japantimes.co.jp/cgi-bin/fe20000927a1.html
