|
|
Μελίανθος (Melianthus major)
|
Μελίανθος - Melianthus major
Το γένος Μελίανθος ( Melianthus) είναι ένα γένος ανθοφόρων φυτών, ενδημικό στα λιβαδικά υψίπεδα της νότιας Αφρικής. Στο γένος ανήκουν τουλάχιστον έξι είδη αειθαλών θάμνων. Έχουν μεγάλα πτεροειδή φύλλα με ευμεγέθη παράφυλλα και τα λουλούδια, που σχηματίζουν όρθιες ταξιανθίες, είναι πλούσια σε νέκταρ.
Το όνομα του γένους Μελίανθος ( Melianthus) προέρχεται από
τις ελληνικές λέξεις μέλι, και άνθος, αναφορικά με
τις εκπληκτικά μεγάλες ποσότητες νέκταρ που παράγουν. Η ονομασία αυτή δίνεται επίσης στο φυτό Melianthus major, που είναι καλλιεργούμενο είδος.
Τα έξι είδη Melianthus είναι ενδημικά στην
Νότια Αφρική, όπου το κοινό τους όνομα είναι το
Kruidjie-roer-my-nie, που σημαίνει βότανο μη μου άπτου
(herb-touch-me-not). Αυτό αναφέρεται στη μυρωδιά του φυλλώματος, που δεν είναι
αρέσει σε κάποιους ανθρώπους. Όταν τα φύλλα συνθλίβονται, η μυρωδιά είναι σίγουρα πιο έντονη αλλά όχι, για όλες τις μύτες τουλάχιστον, δυσάρεστη. Το Μ. comosus αναπτύσσεται κυρίως στο ξηρό εσωτερικό της χώρας, αλλά το M. major είναι πιο διαδεδομένο και εκτείνεται στις παρυφές και στα χαντάκια. Αυτή η τάση του φυτού να αποικίσει περιοχές καθώς εξαπλώνεται, το έχει προσδιορίσει ως ανεπιθύμητο ζιζάνιο σε τμήματα της Αυστραλίας. Αντίθετα
είναι καλλιεργούμενο είδος στην Ευρώπη,
ιδιαίτερα στη Βρετανία.
Το ανθοφόρο φυτό Melianthus major (γιγάντιο honey flower ή
Kruidjie-roer-my-nie) είναι ένα είδος που ανήκει στην οικογένεια
Melianthaceae. Πρόκειται για έναν αειθαλή θάμνο με παραφυάδες, ενδημικό φυτό στη νότια Αφρική και εγκλιματισμένο στην Ινδία, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία. Αναπτύσσεται σε 2-3 μέτρα ύψος και 1-3 μέτρα πλάτος, με πτεροειδή μπλε-πράσινα φύλλα μήκους 30-50 εκατοστά, που έχουν χαρακτηριστική μυρωδιά.
Η ανάπτυξη του Melianthus διενεργείται στη διάρκεια του χειμώνα, σχηματίζοντας έναν μεγάλο θάμνο με παραβλάσταρα, που εξαπλώνονται. Τα χαρακτηριστικά μεγάλα, λεία φύλλα του έχουν ελαφρύ μπλε-πράσινο χρώμα, με βαθιά χωρίσματα και πτυχωτές άκρες. Ο θάμνος έχει αρκετά παχείς βλαστούς και τα φύλλα φυτρώνουν ανά διαστήματα μέχρι τον κορμό.
Τα μεγάλα σταχυωτά λουλούδια του μήκους 30-80 εκατοστά εμφανίζονται την άνοιξη, πάνω από την κορυφή των βλαστών. Είναι πλούσια σε νέκταρ, γονιμοποιούνται από τα πουλιά και όπως ξεπετάγονται πάνω από τα φύλλα, τραβούν την προσοχή με το ασυνήθιστο χάλκινο κοκκινωπό χρωματισμό τους. Μετά την ανθοφορία εμφανίζονται οι λοβοί, που περιέχουν τα λαμπερά μαύρα κουκούτσια του και περικλείονται στο περικάρπιο, που έχει απαλό πράσινο χρώμα.
Τις ηλιόλουστες μέρες, τα πουλιά φτεροκοπούν γύρω από τα λουλούδια του, που στάζουν νέκταρ, αλλά σε κάθε άγγιγμα αυτών των ελκυστικών φύλλων, καραδοκεί μια δυσάρεστη
έκπληξη. Μια έντονη οσμή, τα προειδοποιεί για την εξαιρετική τοξικότητά του. Όλα τα μέρη του φυτού είναι δηλητηριώδη.
Είναι ένα εύκολο φυτό κήπου, που καλλιεργείται σε όλο τον κόσμο για το ελκυστικό φύλλωμά του. Προτιμά ζεστή, ηλιόλουστη θέση και έδαφος με καλή αποστράγγιση. Αν και είναι αρκετά ανθεκτικό και ευπροσάρμοστο, θα ανθίσει σε βαθιά, πλούσια εδάφη, ιδιαίτερα αν του δοθεί άφθονο νερό. Μεγαλώνει γρήγορα και θα κάνει την πρώτη του εμφάνιση μέσα σε λίγους μήνες. Είναι ιδιαίτερα ελκυστικό την άνοιξη, όταν βρίσκεται σε ανθοφορία και επιδεικνύει τη νέα πλούσια φυλλωσιά του, μετά τον υγρό χειμώνα.
Στη διάρκεια των ξηρών καλοκαιριών ή όταν τα φυτά είναι απεριποίητα, θα πρέπει να κλαδέψουμε βαθιά, για να ενθαρρύνουμε τη νέα τους ανάπτυξη. Τα φυτά μπορούν να επιβιώσουν σε κρύες περιοχές με παγετό, καθώς την άνοιξη θα ξεπηδήσουν νέοι βλαστοί από τη βάση του.
Μεγαλώνουν πολύ εύκολα είτε σπόρο είτε από μοσχεύματα. Ο σπόρος σπέρνεται το φθινόπωρο σε δίσκους σποράς που γεμίζουν με καλά στραγγιζόμενο χώμα και ελαφρά επικάλυψη με άμμο ή λεπτοαλεσμένο φλοιό. Βλάστηση
εμφανίζεται συνήθως μέσα σε ένα μήνα. Τα μικρά σπορόφυτα μεταφυτεύονται σε
σακουλάκια ή μικρά γλαστράκια, όπου αναπτύσσονται μέχρι να γίνουν αρκετά δυνατά για να
φυτευτούν στον κήπο. Τα μοσχεύματα μπορούν να γίνουν οποιαδήποτε εποχή του έτους, ανάλογα με το διαθέσιμο υλικό. Κόβονται από τα νεαρά βλαστάρια, που φυτρώνουν στη βάση του φυτού.
Αν και τοξικό, χρησιμοποιείται σαν φάρμακο από τους κατοίκους της περιοχής, που λαμβάνεται εσωτερικά. Κυρίως χρησιμοποιούν τα φύλλα για να κάνουν αφεψήματα, αλλά και καταπλάσματα που εφαρμόζονται απευθείας σε πληγές, μώλωπες, πόνους στην πλάτη και στις ρευματικές αρθρώσεις.
Η ρίζα του είναι δηλητηριώδης και
εμετική, ωστόσο χρησιμοποιείται σαν
φάρμακο για τα δαγκώματα φιδιών. Το νέκταρ από τα λουλούδια είναι γλυκό σαν μέλι και τρώγεται.
Χρησιμοποιείται σαν γλυκαντικό.
Πηγή:
