Αστερόμηλο (Chrysophyllum cainito).

Αστερόμηλο - Chrysophyllum cainito

Το Chrysophyllum cainito είναι ένα τροπικό δέντρο της οικογένειας Sapotaceae. Είναι ενδημικό στις Μεγάλες Αντίλλες και τις Δυτικές Ινδίες. Έχει εξαπλωθεί στα πεδινά της Κεντρικής Αμερικής και τώρα καλλιεργείται σε όλες τις τροπικές περιοχές, συμπεριλαμβανομένης της Νοτιοανατολικής Ασίας. Αναπτύσσεται γρήγορα και φτάνει σε ύψος 20 μέτρα.

Το  όνομα του γένους (Chrysophyllum) βασίζεται στις ελληνικές λέξεις «χρυσό» και «φύλλο» και αναφέρεται στα φύλλα ορισμένων ειδών που συχνά καλύπτονται με χρυσές τρίχες από κάτω. Όταν ο καρπός χωρίζεται στο μισό εγκάρσια, αυτά τα κομμένα τμήματα παρουσιάζουν μια αστεροειδή εμφάνιση, δίνοντας στο δέντρο το κοινό όνομα «αστερόμηλο». Δύο ποικιλίες είναι συνηθισμένες, μία με πράσινο καρπό και μία με μωβ καρπό. Δεν είναι γνωστό αν διαφέρουν στη γεύση ή σε άλλα χαρακτηριστικά εκτός από το χρώμα. Ο καρπός έχει πολλά ονόματα. Τα κοινά ονόματα cainito και caimito προέρχονται πιθανώς από τις λέξεις των Μάγια cab (χυμός), im (στήθος) και vitis (sap), διά μέσου των Ισπανικών.

Το Chrysophyllum cainito είναι ένα αειθαλές δέντρο που μπορεί να μεγαλώσει σε ύψος 15 μέτρα και διάμετρο κορμού 60εκ. Με κορμό συνήθως ευθύγραμμο, κυλινδρικό, αλλά συχνά με ραβδώσεις ή παρακλάδια στη βάση. Επιφάνεια φλοιού τραχιά, ακανόνιστα σχισμένη και καφέ.  Νεαρά κλαδιά κοκκινωπά και χνουδωτά.

Τα φύλλα είναι αειθαλή, εναλλακτικά, απλά οβάλ, ολόκληρα, μήκους 5-15εκ. Χρώμα βαθύ πράσινο, άτριχο και γυαλιστερό πάνω. Η κάτω πλευρά λάμπει με χρυσό χρώμα όταν φαίνεται από απόσταση. Μίσχος 1,5 εκ., κοκκινωπός-καφέ, τριχωτός.

Τα μικροσκοπικά λουλούδια είναι μωβ λευκά, μασχαλιαία  και έχουν μια γλυκιά αρωματική μυρωδιά. Το δέντρο είναι ερμαφρόδιτο (αυτο-γόνιμο). Παράγει έντονη μυρωδιά.

Ο καρπός είναι στρογγυλός και έχει διάμετρο 5-8εκ. περίπου. Όταν είναι ώριμος, έχει συνήθως μοβ εξωτερική φλούδα με μια αχνή πράσινη περιοχή που εμφανίζεται γύρω από το κάλυκα. Όταν ο καρπός κόβεται οριζόντια, στον πολτό του είναι ορατό ένα ακτινωτό μοτίβο με σχήμα αστεριού. Μερικές φορές υπάρχουν πρασινωπές, κόκκινες  και κίτρινες καρποφόρες ποικιλίες. Η εξωτερική φλούδα είναι πλούσια σε λατέξ και τόσο η εξωτερική φλούδα όσο και η εσωτερική δεν είναι βρώσιμες. Οι πεπλατυσμένοι σπόροι έχουν ανοιχτό καφέ χρώμα και είναι σκληροί. Είναι εποχιακό οπωροφόρο δέντρο.

Ο καρπός είναι φαγώσιμος και έχει με την ίδια εκτίμηση με το Zapote. Τρώγεται συνήθως φρέσκος ​​και μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί ως συστατικό παγωτού και σερμπέτ. Στην Τζαμάικα μερικές φορές γίνεται κονσέρβα. Όταν είναι άγουρο, το αστέρι περιέχει ένα κολλώδες, στυπτικό, λατέξ, αλλά κατά την ωρίμανση, σχηματίζεται ένας λευκός ημιδιαφανής πολτός με γλυκιά και ευχάριστη γεύση γύρω από τους σκούρους σπόρους. Τα ώριμα φρούτα, κατά προτίμηση διατηρημένα με απλή ψύξη, κόβονται στη μέση και η σάρκα βγαίνει με κουτάλι, χωρίς τους σπόρους και τον πυρήνα. Ένα γαλάκτωμα των ελαφρώς πικρών σπόρων έχει χρήση στην παραγωγή απομιμητικού γάλακτος αμυγδάλου ή μαντολάτου και άλλων γλυκισμάτων.

Ο ώριμος καρπός τρώγεται για να καταπραΰνει τη φλεγμονή στη λαρυγγίτιδα και την πνευμονία. Χορηγείται ως θεραπεία στο σακχαρώδη διαβήτη και ως αφέψημα για γαργάρες στην ανακούφιση της στηθάγχης. Ο καρπός χρησιμοποιείται στη θεραπεία της αιμορραγίας ή μαγειρεύεται και χρησιμοποιείται στον πυρετό. Ένα αφέψημα του φλοιού, ή των φύλλων, λαμβάνεται ως θωρακικό. Οι κάτω πλευρές των φύλλων τρίβονται και εφαρμόζονται ως κατάπλασμα σε πληγές. Ένα αφέψημα των φύλλων λαμβάνεται από το στόμα για τη θεραπεία της υπογλυκαιμίας. Ένα αφέψημα πλούσιο σε ταννίνη από τον στυπτικό φλοιό πίνεται ως τονωτικό και διεγερτικό και λαμβάνεται για να σταματήσει η διάρροια, η δυσεντερία και οι αιμορραγίες, και ως θεραπεία για τον καταρράκτη, τη γονόρροια και την ουροδόχο κύστη. Ο πικρός, κονιοποιημένος σπόρος λαμβάνεται ως τονωτικό, διουρητικό και αντιπυρετικό.

Το λατέξ του δέντρου εφαρμόζεται σε αποστήματα και, όταν στεγνώνει κονιορτοποιείται και χορηγείται ως ισχυρό σκωληκοκτόνο. Λαμβάνεται επίσης ως διουρητικό, αντιπυρετικό και για θεραπεία της δυσεντερίας.

Πηγή:
https://en.wikipedia.org/wiki/Chrysophyllum_cainito
https://pfaf.org/USER/Plant.aspx?LatinName=Chrysophyllum+cainito
http://apps.worldagroforestry.org/treedb/AFTPDFS/
Chrysophyllum_cainito.PDF