Κερβέρα - Δέντρο αυτοκτονίας (Cerbera odollam). Άνθη, καρποί.

Κερβέρα - Δέντρο αυτοκτονίας - Cerbera odollam

Το Κερβέρα (Cerbera odollam)  είναι ένα είδος δικοτυλήδονου αγγειόσπερμου φυτού, στην Οικογένεια Apocynaceae, κοινώς γνωστό ως δέντρο αυτοκτονίας, πονγκ-πονγκ και οθαλάνγκα. Είναι ένα είδος που προέρχεται από τη νότια Ασία, κυρίως από την Ινδία, και αναπτύσσεται κατά προτίμηση σε παράκτιους αλμυρούς βάλτους και σε ελώδεις περιοχές. Επίσης καλλιεργείται ως φυτό φράχτη και περίβολου. Παρέχει ένα ισχυρό δηλητήριο που έχει χρησιμοποιηθεί για αυτοκτονίες και δολοφονίες.

Το όνομα του γένους προέρχεται από τον μυθικό Κέρβερο και δόθηκε επειδή ορισμένα μέρη του φυτού είναι δηλητηριώδη. Το Cerbera odollam είναι γνωστό με μια σειρά λαϊκών ονομάτων, ανάλογα με την περιοχή. Όπως marathon othalanga στη γλώσσα Malayalam που χρησιμοποιείται στην Κεράλα της Ινδίας, kattu arali στην γειτονική πολιτεία Ταμίλ Ναντού, famentana, kisopo, samanta ή tangena στη Μαδαγασκάρη, και πονγκ-πονγκ, buta-buta, bintaro ή nyan στη νοτιοανατολική Ασία. Στη Σρι Λάνκα, είναι γνωστό ως "gon kaduru" στη γλώσσα Σινχάλα.

Το Cerbera odollam έχει πολλές ομοιότητες με την πικροδάφνη, ένα άλλο εξαιρετικά τοξικό φυτό, της ίδιας οικογένειας. Πρόκειται για ένα μεσαίου μεγέθους δέντρο, με ομαλό γκρι φλοιό, που μεγαλώνει περίπου στα 10 μέτρα ύψος.  Τα κλαδιά του περιστρέφονται γύρω από τον κορμό και τα πολλά του φύλλα έχουν φθίνουσες βάσεις, ακιδωτές κορυφές και πλήρες χείλος. Το φυτό στο σύνολό του παράγει ένα γαλακτώδες, λευκό λατέξ.

Οι καρποί του είναι πράσινοι στην αρχή και γίνονται λαμπροί κόκκινοι στην ωριμότητα. Οι καρποί του, όταν είναι ακόμη πράσινοι, μοιάζουν με ένα μικρό μάνγκο, έχουν πράσινο ινώδες κέλυφος που περικλείει έναν ωοειδή πυρήνα, διαστάσεων περίπου 2 Χ 1,5 εκατοστά και αποτελείται από δύο αντικρυστές άσπρες μισές σάρκες. Οι ξηροί καρποί έχουν μήκος 5-10 εκ. και όταν πέφτουν από τα κλαδιά, αποχωρίζεται το εξωτερικό περίβλημά τους, που μοιάζει σαν χαρτί, εκθέτοντας έναν παχύ ινώδη φλοιό.  Εξαιτίας αυτού του ινώδους στρώματος, οι καρποί είναι πολύ ελαφριοί και φουσκωτοί, οπότε διασκορπίζονται εύκολα από τα ωκεάνια ρεύματα.  Κατά την έκθεση στον αέρα, ο λευκός πυρήνας μετατρέπεται σε βιολετί, έπειτα σκούρο γκρι, και τελικά γίνεται καφέ ή μαύρος. Οι καρποί χωρίζονται σε δύο μισά, το καθένα από τα οποία περιέχει έναν σπόρο. Για το λόγο αυτό δύο ξεχωριστοί μίσχοι συνήθως προέρχονται από αυτό το "σπόρο" ταυτόχρονα.

C. odollam είναι ενδημικό στην Ινδία και σε άλλα μέρη της νότιας Ασίας, μεγαλώνει κατά προτίμηση σε παράκτιους αλμυρούς  βάλτους με μαγγρόβια και σε ελώδεις περιοχές όπου οι σπόροι συχνά ξεβράζονται, αλλά επίσης καλλιεργείται ως φυτό φρακτών ανάμεσα στις κατοικίες των ντόπιων. Άγριο φύεται κατά μήκος των ακτών σε πολλά μέρη της Κεράλα της Ινδίας. Έχει φυτευτεί στη Χαβάη και σε άλλες χώρες όπου δεν είναι ενδημικό, ως διακοσμητικό.

Τα φρούτα χρησιμοποιούνται για την παρασκευή βιολογικών εντομοκτόνων και αποσμητικών. Διερευνήθηκαν επίσης οι δυνατότητες χρησιμοποίησης των σπόρων ως πρώτης ύλης στην παραγωγή βιοντίζελ.

Οι πυρήνες του C. odollam περιέχουν cerberin, μια καρδιονίδη τύπου διοξίνη και καρκινική τοξίνη γλυκοσίδης που δεσμεύει τα κανάλια ιόντων ασβεστίου στον καρδιακό μυ, προκαλώντας διαταραχή του καρδιακού ρυθμού, συχνά θανατηφόρα. Το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα τοξικότητας που παρατηρήθηκε στον άνθρωποι είναι ο εμετός. Στις ηλεκτροκαρδιογραφικές ανωμαλίες που παρατηρήθηκαν, ως πιο συχνή εμφανίζεται η βραδυκαρδία. Περίπου οι μισοί ασθενείς εμφανίζουν θρομβοπενία. Η προσωρινή καρδιακή βηματοδότηση χρησιμοποιήθηκε στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων, εκτός από άλλα υποστηρικτικά μέτρα. Μια θανατηφόρος δόση δηλητηρίου περιέχεται σε έναν μόνο πυρήνα, που οδηγεί σε θάνατο μέσα σε 1-2 ημέρες.

Η δυσκολία στην ανίχνευση του cerberin στις αυτοψίες και η ικανότητα των ισχυρών μπαχαρικών να αποκρύψουν τη γεύση του, το καθιστά συντελεστή ανθρωποκτονιών και αυτοκτονιών στην Ινδία. Το 2004, μια ομάδα με επικεφαλής τον επιστήμονα Yvan Gaillard κατέγραψε πάνω από πεντακόσιες διαφορετικές περιπτώσεις θανατηφόρου δηλητηρίασης από το Cerbera στα τέλη του 20ού αιώνα, μόνο στη νοτιοδυτική ινδική επαρχία της Κεράλα (σε διάστημα μόλις δέκα ετών μεταξύ 1989 και 1999).

Γιατί λοιπόν λέγεται ότι αυτή η τοξίνη είναι σχεδόν μη ανιχνεύσιμη; Η δυσκολία στην ανίχνευση του cerberin στις αυτοψίες είναι απλώς επειδή θεωρείται συνήθως μια θανατηφόρος καρδιακή προσβολή και ότι αν δεν δοκιμαστούν τα δείγματα με υγρή χρωματογραφία και φασματομετρία μάζας, κανείς δεν υποψιάζεται ποτέ δηλητηρίαση, ειδικά σε άτομα επιρρεπή σε καρδιακές προσβολές, τουλάχιστον όπως αυτό αναφέρεται. Ωστόσο, είναι παράξενο το πώς οι έμετοι και άλλα τρομερά συμπτώματα μπορούν να συνδεθούν με μια σοβαρή καρδιακή προσβολή.

Πηγή:
https://en.wikipedia.org/wiki/Cerbera_odollam
http://www.culture-acre.com/surprising-tropical-plant-cerbera-odollam-suicide-tree/