Νάρκισσοι - καλλιεργούμενες ποικιλίες

Νάρκισσος - Narcissus

Νάρκισσος είναι το λατινικό όνομα μιας μεγάλης ομάδας ανθεκτικών βολβών, ανοιξιάτικης κυρίως ανθοφορίας. Υπάρχουν μερικά είδη νάρκισσου που ανθίζουν το φθινόπωρο. Το κοινό αγγλικό όνομα για όλους τους ναρκίσσους είναι Daffodil. Το βοτανικό όνομα του γένους είναι νάρκισσος (Narcissus). Είναι κυρίως ενδημικά στην περιοχή της Μεσογείου, αλλά υπάρχουν κάποια είδη που θα τα συναντήσουμε στην κεντρική Ασία και στην Κίνα. Υπάρχει μεγάλη γκάμα από καλλιεργούμενες ποικιλίες, βελτιωμένες και αρκετά τροποποιημένες, οι οποίες αυξάνουν κάθε χρόνο. Συνολικά πάνω από 25,000 ποικιλίες σε αποχρώσεις του κίτρινου, άσπρου, πορτοκαλί και ροδακινί - ροζ. 

Κανένα άλλο γένος ανθοφόρων φυτών δεν είναι τόσο εύκολο στην καλλιέργειά του και τόσο ανθεκτικό στις ασθένειες. Η παρουσία στα φύλλα και στις ρίζες των αναρίθμητων κρυσταλοειδών συστάδων οξαλικού ασβεστίου με βελονοειδές σχήμα, που ονομάζονται ραφίδες, τον προστατεύει από τραυματισμούς που θα του προκαλούσαν τα διάφορα ζώα καθώς σκαλίζουν βιαστικά και ροκανίζουν, ψάχνοντας για τροφή, καθιστώντας το φυτό δύσπεπτο και ενδεχομένως δηλητηριώδες για τα βοοειδή και τα μικρότερα ζώα.

Το όνομα του φυτού προέρχεται από το ναρκισσιστή νεαρό της ελληνικής μυθολογίας, που ονομαζόταν Νάρκισσος και από την ελληνική λέξη ναρκώνω, λόγω των ναρκωτικών ιδιοτήτων του φυτού.

Ίσως ο πιο κατάλληλος τρόπος να αποδώσει κανείς την ομορφιά του λουλουδιού νάρκισσος είναι αυτός ο αρχαιοελληνικός μύθος. Ο Νάρκισσος ήταν ένας εξαιρετικά όμορφος νέος. Η μητέρα του, του είχε πει ότι θα παραμείνει έτσι σ' όλη του τη ζωή αν δεν δίνει σημασία στην ομορφιά του. Ο Νάρκισσος αποφάσισε να δει την αντανάκλασή του στα νερά μιας πηγής. Γοητεύτηκε τόσο από την ομορφιά του πού έμεινε εκεί ακίνητος θαυμάζοντας τον εαυτό του μέχρι που μαράζωσε και πέθανε στις όχθες της πηγής. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, νόμισε πως η αντανάκλαση του ήταν η νύμφη που έμενε εκεί. Πήδησε στο νερό για να την πιάσει και πνίγηκε. Το λουλούδι νάρκισσος υποτίθεται ότι φύτρωσε σε εκείνο το σημείο.

Το δημοφιλές αγγλικό όνομα Daffodil είναι μια παράφραση του ονόματος ασφόδελος (Asphodel), με του οποίου τα άνθη υποτίθεται ότι παρομοιάζονταν από τους αρχαίους Έλληνες τα άνθη του νάρκισσου.

Υπάρχει μια μη αποδεδειγμένη αντίληψη, ότι οι βολβοί του νάρκισσου έχουν θεραπευτικές ιδιότητες. αν και η τοξική ουσία lectins καθιστά την χρήση τους ασύνετη επιλογή για θεραπευτική χρήση. Το 17ο αιώνα ο βοτανολόγος, Nicholas Culpeper, συνιστούσε ότι οι τριμμένοι βολβοί νάρκισσου μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να βοηθήσουν στη θεραπεία των πληγών - επίσης ανέφερε ότι οι βολβοί είναι γνωστοί για τις ναρκωτικές ιδιότητες που έχουν. Παρ' όλ' αυτά, έχει χρησιμοποιηθεί σχεδόν για τα πάντα, από φάρμακο ενάντια του καρκίνου μέχρι τη θεραπεία πονοκεφάλων και ως κατάπλασμα για τους καλόγερους. 

Στις αραβικές χώρες συνιστούν το λάδι του για τη θεραπεία της φαλάκρας και σαν αφροδισιακό. Οι νάρκισσοι καλλιεργούνται και για την γαλανθίνη (Galanthine), μια ουσία που περιέχεται στους βολβούς και χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση του Alzheimer.

Εξαιτίας του μικρού σημείου βλάστησης, ο βολβός έχει θεωρηθεί από παλιά σαν τοξικό & πιθανό παραισθησιογόνο. Άλλωστε ο νάρκισσος ουσιαστικά σημαίνει "μουδιάζω-ναρκώνομαι", όπως από ένα ναρκωτικό φάρμακο, γι' αυτό και ο νάρκισσος συνδέεται με αρχαία λατρευτικά μυστήρια, αφού προκαλούσε μεταβολή στην κατάσταση του μυαλού και έφερνε τον μύστη πιο κοντά στο βασίλειο των θεών.

Ο Σωκράτης αποκαλούσε αυτό το φυτό 'Στεφάνι των καταχθόνιων Θεών', εξαιτίας των ναρκωτικών αποτελεσμάτων του. Το απόσταγμα των βολβών, όταν εφαρμοστεί σε ανοιχτές πληγές, προκαλεί τρίκλισμα, μούδιασμα όλου του νευρικού συστήματος και παράλυση της καρδιάς.

Στην Αγγλία Οι εκτροφείς πουλερικών το θεωρούν γρουσούζικο λουλούδι και δεν το βάζουν στο σπίτι τους, γιατί πιστεύουν ότι οι κότες τους θα σταματήσουν να γεννούν και να κλωσούν τα αυγά τους.

Πηγή:
http://en.wikipedia.org/wiki/Narcissus
http://www.valentine.gr/mythology2_gr.php
http://www.paghat.com/narcissusminnow.html
http://botanical.com/botanical/mgmh/n/narcis01.html
http://www.flowers.org.uk/Flowers/facts/k-r/narcissus.htm