Φασόλι παγωτό (Inga edulis). Ανθη και καρποί.

Φασόλι παγωτό - Inga edulis

Το Inga edulis, γνωστό ως φασόλι-παγωτό ή joaquiniquil, cuaniquil, guama και guaba είναι ένα οπωροφόρο δέντρο ενδημικό στη Νότια Αμερική. Ανήκει στην οικογένεια των οσπρίων Fabaceae. Καλλιεργείται ευρέως, ειδικά από αυτόχθονες Αμαζονίους, για σκιά, τροφή, ξυλεία, φάρμακα και παραγωγή του αλκοολούχου ποτού cachiri. Είναι δημοφιλές στο Περού, στο Εκουαδόρ, στο Περναμπούκο της Βραζιλίας, στη Βενεζουέλα και στην Κολομβία. Το ταξινομικό όνομα Inga προέρχεται από τους ανθρώπους Tupí της Νότιας Αμερικής, ενώ το όνομα του είδους edulis (βρώσιμο) είναι λατινικό. Η κοινή ονομασία «φασόλι παγωτό» παραπέμπει στη γλυκιά γεύση και την απαλή υφή του πολτού.

Τα ώριμα δέντρα του Inga edulis φτάνουν τα 30μ. ύψος με 60εκ. διάμετρο στο ύψος του στήθους, συνήθως διακλαδίζονται κάτω από τα 3μ. Τα κλαδιά σχηματίζουν ένα φαρδύ, επίπεδο, μέτρια πυκνό θόλο. Το Inga edulis μπορεί να είναι αειθαλές σε τροπικές περιοχές ή φυλλοβόλο όταν φυτεύεται σε ψυχρότερες περιοχές. Το δέντρο έχει κορμό σε ανοιχτό γκρι. Οι μίσχοι και τα νεαρά κλαδιά μπορεί να έχουν αραιό έως πυκνό χνούδι.

Τα φύλλα είναι εναλλάξ, ομοιόμορφα πτερωτά, μήκους 10–30εκ. με 4–6 ζεύγη αντίθετων, σκούρο πράσινα, μεμβρανώδη, ελαφρώς χνουδωτά, με οβάλ φυλλάρια. Τα τερματικά φυλλάρια μπορούν να μεγαλώσουν έως και 18εκ. μήκος και 11εκ. πλάτος σε σύγκριση με τα βασικά. Εξωανθικά αναπτύγματα (δομές που εκκρίνουν νέκταρ) εμφανίζονται στους μίσχους, και τα παράφυλλα μπορεί να είναι δυσδιάκριτα, απόντα ή σαν κηρύκεια.

Τα άνθη είναι αρωματικά, άμισχα, πενταμερή και είναι διατεταγμένα σε πυκνές μασχαλιαίες ακίδες. Το λουλούδι έχει σωλήνα κάλυκα με πέντε χνουδωτούς, ραβδωτούς λοβούς, στεφάνη με πέντε μεταξένια, λαχνοειδή πέταλα. Έχουν μήκος περίπου 14-20χιλ. και περιέχουν πολυάριθμους λευκούς στήμονες.

Οι καρποί είναι διαμήκως ραβδωμένοι, κυλινδρικοί λοβοί οσπριοειδών που δεν αποχωρίζονται, οι οποίοι μπορεί να είναι ίσιοι, καμπύλοι ή συχνά σπειροειδώς στριμμένοι προς τα πάνω. Είναι κρεμαστοί, μήκους έως 1 μέτρο και χρώμα κιτρινωπό καφέ έως πράσινο. Η ποσότητα των ωοειδών σπόρων μπορεί να κυμαίνεται από 10 έως 20, οι οποίοι έχουν χρώμα ελιάς έως μοβ-μαύρο. Αυτοί είναι ενσωματωμένοι στη γλυκιά, σαν βαμβάκι, λευκή αρίλα πολτό (arillus) και ονομάζονται Icecream bean, αφού έχουν γλυκιά γεύση.


Το Inga edulis καλλιεργείται ως οπωροφόρο δέντρο εδώ και χιλιετίες και πωλείται ευρέως στην τοπική αγορά της Νότιας Αμερικής, κυρίως για τον γλυκό, χυμώδη πολτό, που περιβάλλει τους σπόρους. Ο λευκός πολτός (aril) καταναλώνεται ωμός ως γλυκό σνακ, αν και είναι λιγότερο θρεπτικός από τους σπόρους. Τοξικές ενώσεις όπως η θρυψίνη και οι αναστολείς τής χυμοθρυψίνης που περιέχονται στους σπόρους του Inga edulis καταστρέφονται με το μαγείρεμα.

Η γεύση περιγράφεται ότι μοιάζει με αυτή του παγωτού βανίλιας. Ορισμένες ποικιλίες που εκτιμώνται πολύ στον Ισημερινό, έχουν ακόμη και μια ελαφριά γεύση κανέλας. Οι σπόροι είναι βρώσιμοι μόνο όταν είναι μαγειρεμένοι και έχουν γεύση παρόμοια με αυτή των ρεβιθιών.

Στην Κολομβία, ο πολτός aril χρησιμοποιείται επίσης για την παρασκευή ενός αλκοολούχου ποτού που ονομάζεται cachiri για ένα φεστιβάλ με το ίδιο όνομα. Οι γηγενείς γυναίκες μασούν το aril και φτύνουν το μείγμα σε μια δεξαμενή, όπου αφήνεται να ζυμωθεί. Ο καρπός ωριμάζει γρήγορα και μπορεί να διατηρηθεί μόνο για τρεις με τέσσερις ημέρες, περιορίζοντας τις πιθανές ευκαιρίες εξαγωγής. Ωστόσο, η ψύξη μπορεί να παρατείνει τη διάρκεια ζωής σε περίπου τρεις εβδομάδες.

Το Inga edulis χρησιμοποιείται ευρέως στη λαϊκή ιατρική της νοτίου Αμερικής. Τα αφεψήματα των φύλλων, του φλοιού ή της ρίζας συνήθως χρησιμοποιούνται ως θεραπείες για τη διάρροια, την αρθρίτιδα και τους ρευματισμούς. Τα θρυμματισμένα, βρασμένα φύλλα καταπίνονται για να ανακουφίσουν τον βήχα ή εφαρμόζονται σε πληγές στα χείλη, που πιθανώς προκαλούνται από έρπητα. Αρκετές μελέτες έχουν διερευνήσει το Inga edulis ως πηγή πολυφαινολών για χρήση ως αντιοξειδωτικά και έχουν δείξει πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα.

Λόγω της ταχείας ανάπτυξής του και της ικανότητάς του να βελτιώνει τις ιδιότητες του εδάφους, το Inga edulis έχει βρει ευρεία χρήση στην τροπική αγροτοδασοπονία. Το πιο αξιοσημείωτο είναι ότι η καλλιέργεια Inga alley χρησιμοποιείται ως εναλλακτική λύση για την καλλιέργεια κοπής και καύσης. Είναι επίσης ένα δημοφιλές δέντρο σκιάς για φυτείες καφέ, κακάου και τσαγιού. Ένας σημαντικός λόγος για αυτό είναι ότι σε σύγκριση με άλλα είδη δέντρων σκιάς, το Inga edulis διατηρεί τα φύλλα του την ξηρή περίοδο. Τα κομμένα κλαδιά και τα φύλλα χρησιμοποιούνται επίσης ως στρωμνή και ως ζωοτροφή. Το ξύλο χρησιμοποιείται μερικές φορές ως ξυλεία και ως καύσιμο. Η δημοτικότητά του ως πηγή καυσόξυλων οφείλεται στην υψηλή θερμιδική του αξία και στην αδύναμη παραγωγή καπνού.
 

Πηγή:
https://en.wikipedia.org/wiki/Inga_edulis
https://pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Inga+edulis