Λωτός σοκολάτα (Diospyros nigra).

Λωτός σοκολάτα - Diospyros nigra

Το Diospyros nigra ή Diospyros digyna ( Black Sapote – Λωτός σοκολάτα), είναι είδος λωτού, μέλος της οικογένειας Persimmon. Τα κοινά ονόματα είναι pudding fruit, black soapapple και (στα ισπανικά) zapote prieto. Το τροπικό οπωροφόρο δέντρο είναι ενδημικό στο Μεξικό, την Κεντρική Αμερική και την Κολομβία. Η κοινή ονομασία sapote αναφέρεται σε κάθε μαλακό, βρώσιμο φρούτο. Το μαύρο sapoteι δεν σχετίζεται με το λευκό sapote ούτε με το mamey sapote.

Τα ώριμα δέντρα αναπτύσσονται σε άνω των 25 μέτρων ύψος με διάμετρο κορμού έως 45 εκατοστά και είναι αειθαλή. Αν και ευαίσθητα στον παγετό, μπορούν να ανεχθούν ελαφρούς παγετούς. Έχουν στρογγυλεμένο στέμμα και  μαύρο φλοιό. Τα φύλλα είναι ελλειπτικά - μακρόστενα, κωνικά και στα δύο άκρα, σε σκούρο πράσινο, γυαλιστερά και μήκους 10–30 εκατοστά. Μερικά δέντρα φέρουν μόνο αρσενικά λουλούδια. Άλλα έχουν αρσενικά και θηλυκά άνθη, αν και μερικά από αυτά είναι ασυμβίβαστα με τον εαυτό τους. Το φυτό δεν είναι αυτογόνιμο. Τα άσπρα άνθη εμφανίζονται στις μασχάλες των φύλλων και έχουν διάμετρο 1-1,6 εκατοστά περίπου. Η καρποφορία συμβαίνει περίπου 3-4 χρόνια μετά τη σπορά και τα δέντρα παράγουν μεγάλη ποσότητα λουλουδιών και καρπών.

Τα φρούτα του Black Sapote μοιάζουν με ντομάτα και έχουν διάμετρο 5–10 εκατοστά, με μη βρώσιμο δέρμα που μετατρέπεται από λαδί σε βαθύ κιτρινοπράσινο όταν ωριμάσει και πολτό που είναι λευκός και μη βρώσιμος όταν είναι άγουρο, αλλά όταν ωριμάσει παίρνει γεύση, χρώμα και υφή που παρομοιάζεται συχνά με πουτίγκα σοκολάτας. Τα φρούτα συνήθως περιέχουν σπόρους, έως 12 το πολύ. Η υφή παρομοιάζεται με αυτήν της παπάγιας. Στα βιβλία του, ο Charles R. Boning (2006) περιγράφει τα ώριμα φρούτα "με γεύση και πυκνότητα μιας πουτίγκας σοκολάτας".

Ο πολλαπλασιασμός γίνεται συνήθως από σπόρους, οι οποίοι μπορούν να διατηρήσουν τη βιωσιμότητά τους για αρκετούς μήνες και απαιτούν περίπου 30 ημέρες για τη βλάστηση. Ωστόσο, ορισμένα δέντρα είναι χωρίς σπόρους και μπορούν να πολλαπλασιαστούν με εναέριες καταβολάδες ή εμβολιασμό.

Τα Black Sapote τα συναντούμε συνήθως σε υψόμετρο κάτω από τα 600 μέτρα, δεν έχουν ιδιαίτερες απαιτήσεις χώματος και μπορούν να αντέξουν ελαφρούς παγετούς. Είναι ευαίσθητα στην ξηρασία, απαιτούν άρδευση σε ξηρές περιοχές, αλλά είναι αρκετά ανεκτικά στις πλημμύρες. Το δέντρο μεγαλώνει αρκετά αργά για τα πρώτα 3-4 χρόνια, ίσως μόλις 1 πόδι/έτος για τα πρώτα δύο χρόνια. Αργότερα όμως μεγαλώνει πολύ πιο γρήγορα. Τα δέντρα πρέπει να απέχουν μεταξύ τους 10-12 μέτρα.

Το παχύ, γυαλιστερό φύλλωμα του δέντρου και οι ενδιαφέροντες καρποί του οδήγησαν στο να καλλιεργηθεί στη Νότια Φλόριντα, τη Χαβάη και τις Φιλιππίνες, έξω από την ενδημική περιοχή του στην Κεντρική Αμερική.

Οι καρποί αφήνονται να ωριμάσουν και συγκομίζονται ώριμοι. Ο καρπός αποκτά πιο θαμπό χρώμα όταν ωριμάσει και ο επίμονος κάλυκας στη βάση, πιέζεται πάνω στον καρπό που αναπτύσσεται. Σε αυτό το στάδιο οι καρποί είναι ακόμα σταθεροί. Μαλακώνουν 3-14 ημέρες μετά τη συγκομιδή, μεμονωμένα φρούτα ωριμάζουν ξαφνικά και απρόβλεπτα μέσα σε 24 ώρες.

Το φρούτο είναι βρώσιμο και τρώγεται ωμό ή μαγειρεμένο. Πικρό και στυφό όταν είναι άγουρο, δεν πρέπει να τρώγεται μέχρι να είναι εντελώς ώριμο και μαλακό. Τα ώριμα φρούτα καταναλώνονται φρέσκα ή γίνονται παγωτά και επιδόρπια. Χρησιμοποιούνται επίσης σε ποτά και λικέρ. Σάρκα μαλακή, πλούσια, σαν καφέ μαύρη σοκολάτα και κάπως γλυκιά. Η μαύρη σαρκώδης σάρκα είναι απωθητική στην εμφάνιση, θυμίζοντας σε κάποιον βρώμικο λαδωμένο άξονα αυτοκινήτου. Μάλλον ήπιο, το φρούτο είναι καλύτερα πολτοποιημένο με λίγο χυμό πορτοκαλιού, λεμονιού ή λάιμ και όταν ψύχεται πριν το σερβίρισμα.

Τα φρούτα είναι μάλλον βαρετά από μόνα τους, αλλά νόστιμα όταν χρησιμοποιούνται σε smoothies, μαρμελάδες κλπ. Οι κάτοικοι της νότιας Φλόριντας συχνά ανακατεύουν τον πελτέ με γάλα και κανέλα και τον παγώνουν για να φτιάξουν παγωτό. Στις Φιλιππίνες, τα φρούτα σερβίρονται με μια μικρή ποσότητα χυμού πορτοκαλιού. Σε όλο το Μεξικό, ο πολτός πολτοποιείται και αναμειγνύεται με κονιάκ ή κρασί για να φτιάξει ένα γλυκό πουτίγκας.

Τα ανώριμα φρούτα μπορούν να βράσουν και να χρησιμοποιηθούν ως λαχανικά. Τα άγουρα φρούτα είναι στυφά, καυστικά, πικρά, ερεθιστικά και έχουν χρησιμοποιηθεί ως δηλητήριο ψαριών στις Φιλιππίνες.

Το ξύλο του Black Sapoteείναι κιτρινωπό έως βαθυκίτρινο με μαύρα σημάδια κοντά στην καρδιά των παλαιών κορμών. είναι συμπαγές και κατάλληλο για ντουλάπια, αλλά χρησιμοποιείται ελάχιστα. Το ξύλο αναφέρεται ότι έχει τις ιδιότητες του τυπικού έβενου.

Πηγή:
https://en.wikipedia.org/wiki/Diospyros_nigra
https://pfaf.org/User/Plant.aspx?LatinName=Diospyros+digyna
https://ambergriscaye.com/photogallery/190517.html