Η Azorella είναι ένα γένος με 70 περίπου είδη ανθοφόρων φυτών της οικογένειας Araliaceae, ενδημικό της Νότιας Αμερικής, της Νέας Ζηλανδίας και των νησιών του Νότιου Ωκεανού. Το γένος ταξινομείται κάποιες φορές στην οικογένεια Apiaceae.

Αναπτύσσονται αργά και δεν ψηλώνουν ποτέ. Θυμίζουν πράσινα χαλάκια όταν είναι μικρά και αργότερα σχηματίζουν πράσινους λοφίσκους. Ευδοκιμούν σε μεγάλες συγκεντρώσεις σε βουνά και σε υπο-ανταρκτικές ακτές. Ζούνε πάρα πολλά χρόνια κι έτσι υπάρχει περίπτωση οι λοφίσκοι αυτοί να φτάσουν το 1 μέτρο σε ύψος αλλά συνήθως είναι μικρότεροι από ένα δέκατο του μέτρου. Διάφορα είδη καλλιεργούνται ως καλλωπιστικά σε πετρώδεις κήπους.

Τα όμορφα, ψυχρά τοπία των Άνδεων διακοσμούνται από το απίστευτο πράσινο των φυτών Γιαρέτα (Azorella compacta), που μοιάζουν σαν η φύση να έστρωσε ένα χαλί από πράσινα μαξιλάρια.  για να γλυκάνει το υπόλοιπο σκληρό τοπίο. Τα φυτά αυτά μεγαλώνουν μόνο ένα χιλιοστόμετρο το χρόνο και κινδυνεύουν να εξαφανιστούν.

Η Γιαρέτα (Yarera, Azorella compacta), επίσης γνωστή και με το όνομα "Llareta" στα Ισπανικά ή Azorella yareta) είναι ένα φυτό με πολύ μικρά άνθη. Ανήκει στην οικογένεια Apiaceae και είναι ενδημικό της Νότιας Αμερικής. Φυτρώνει στα γυμνά ανεμοδαρμένα τοπία των Άνδεων, στους λειμώνες που είναι γνωστοί ως Puna και εξαπλώνονται κατά μήκος του Περού, της Βολιβίας, της Χιλής και της δυτικής Αργεντινής σε υψόμετρο 3200 και 4500 μέτρα. Η βλάστηση στην Puna χαρακτηρίζεται από αλπικές συστάδες χόρτων διάσπαρτες με βότανα, γρασίδι, λειχήνες, βρύα, φτέρες, "μαξιλάρια" φυτών και περιστασιακά χαμηλούς θάμνους με βρύα και βούρλα σε άνυδρες περιοχές.

Οι συμπαγείς, ρητινώδεις, λοφίσκοι της Azorella compacta ή αλλιώς Γιαρέτα που μοιάζουν με κοράλλια, ευδοκιμούν σε μεγάλα υψόμετρα, στα άνυδρα και ψυχρά κλίματα των Puna όπου είναι ανενόχλητα από φυτοφάγα ζώα. 

Είναι ένα αειθαλές αιωνόβιο φυτό. Τα άνθη του έχουν χρώμα ροζ ή ελαφρύ μωβ και είναι ερμαφρόδιτα (έχουν εξίσου αρσενικά και θηλυκά όργανα) και επικονιάζονται από τα έντομα. Το φυτό λοιπόν είναι αυτογονιμοποιούμενο. Παρατηρήσεις σε ομάδες φυτών σε δύο διαφορετικά υψόμετρα, 3960 και 4500 μέτρα, έδειξαν ότι η ανθοφορία, αν και ασταθής, προκύπτει όλο το χρόνο ακόμη και σε φυτά που είναι μόνα τους και όχι σε συστάδες. Η εξέλιξη από άνθος σε ώριμο σπόρος διαρκεί 3 με 4 μήνες. Η ανθοφορία και η ανάπτυξη του φυτού συγκεντρώνονται στην ανατολική και βόρεια πλευρά των φυτών, πιθανόν λόγω μεγαλύτερης κάθετης ηλιακής έκθεσης. 

Το φυτό αυτό προτιμά αμμώδη εδάφη που στραγγίζουν καλά. Μπορεί να φυτρώσει σε θρεπτικά φτωχό περιβάλλον, άσχετα με το αν το έδαφος θα είναι όξινο, ουδέτερο ή βασικό (αλκαλικό). Το φυτό Γιαρέτα προσαρμόζεται καλά σε υψηλές ηλιακές εκθέσεις που είναι συνηθισμένες στις ορεινές περιοχές και δεν μπορεί να μεγαλώσει στη σκιά. Το φυτό αναπτύσσεται σε πολύ συμπαγή μορφή για να μειώσει την απώλεια ζέστης και πολύ κοντά στο έδαφος όπου η θερμοκρασία του αέρα είναι 1-2 βαθμούς Κελσίου υψηλότερη από τη μέση θερμοκρασία αέρα. Αυτό συμβαίνει γιατί οι ακτίνες του ήλιου ανακλώνται από το έδαφος (που είναι συνήθως σκούρο γκρι ή μαύρο σ' αυτές τις περιοχές).

Το φυτό Γιαρέτα μεγαλώνει περίπου ένα χιλιοστόμετρο το χρόνο.  Με αυτό το ρυθμό ανάπτυξης, πολλά φυτά σε τέτοιες τοποθεσίες είναι 850 ετών και σποραδικά κάποια μεμονωμένα φυτά μπορεί να αγγίζουν την ηλικία των 3000 ετών.

Η Azorella compacta  χρησιμοποιούταν από παραδοσιακές ιατρικές πρακτικές για να θεραπεύσει το άσθμα, το κρυολόγημα, τη βρογχίτιδα και αρρώστιες που εμφανίζουν φλεγμονές και πόνους ως βασικά συμπτώματα. Προκαλεί το ενδιαφέρον το γεγονός ότι δεν υπάρχουν επιστημονικές αναφορές διαθέσιμες για τα πλεονεκτήματα του φυτού ή την τοξικότητά του. Το ρετσίνι που συλλέγεται από το φυτό χρησιμοποιείται ως απορροφητικό σε φάρμακα.

Πηγή:
http://zipcodezoo.com/Key/Plantae/Azorella_Genus.asp
http://en.wikipedia.org/wiki/Yareta
http://www.jstor.org/pss/2388107