Αλλανμπλάκια (Allanblackia). Άνθη και καρποί.

Αλλανμπλάκια - Allanblackia

Το Allanblackia είναι ένα γένος ανθoφόρων αειθαλών δέντρων της οικογένειας Clusiaceae που αναπτύσσεται στην τροπική ζώνη της Αφρικής. Τα ώριμα δέντρα παράγουν μεγάλα καφέ φρούτα που περιέχουν σπόρους που δίνουν το περίφημο λάδι Allanblackia.

Το Allanblackia floribunda, γνωστό στα αγγλικά ως «tallow tree» (δέντρο ταύρων), είναι ένα είδος ανθοφόρου φυτού στην οικογένεια Clusiaceae που χρησιμοποιείται από χρόνια στην παραδοσιακή αφρικανική ιατρική για τη θεραπεία της υπέρτασης. Είναι ένα κοινό υποόροφο δέντρο στα τροπικά δάση της κεντρο- δυτικής Αφρικής (από τη Σιέρα Λεόνε έως το Δ Καμερουν, και το ΛΔ Κονγκό και την Ουγκάντα. Το μεσαίου μεγέθους δέντρο (ύψους έως 30 μέτρων) είναι αειθαλές και δίοικο (αρσενικά και θηλυκά άνθη σε διαφορετικά φυτά). Το ξύλο θεωρείται ανθεκτικό στους τερμίτες αλλά δεν είναι και ιδιαίτερα ανθεκτικό. Είναι αρκετά εύκολο να επεξεργαστεί και έχει καλό φινίρισμα, αλλά έχει μικρή εμπορική αξία αν και εμφανίζεται στην αγορά της Λιβερίας ως «δαντελωτό ξύλο» εξαιτίας των σκούρων και ανοιχτών γραμμών του (τα νερά του ξύλου).

Το ξύλο χρησιμοποιείται στις καλύβες της Νιγηρίας για την κατασκευή τοίχων, πορτών και κουφωμάτων και στη Λιβερία για σανίδες. Στη Γκάνα κόβονται μικρά δέντρα για πάσσαλοι και χρησιμοποιούνται ως στηρίγματα σε ορυχεία και γέφυρες. Στη Γκάνα, τα κλαδιά χρησιμοποιούνται ως κηροπήγια και στη Γκάνα και στη Γκαμπόν τα μικρότερα κλαδιά ως μαστίγια και οδοντογλυφίδες. Ο εσωτερικός φλοιός περιέχει μια κολλώδη κίτρινη ρητίνη. Ο φλοιός έχει αναλγητικές ιδιότητες. Στις περιοχές αυτές, ο φλοιός χτυπιέται δυνατά και τρίβεται στο σώμα για να ανακουφίσει επώδυνες καταστάσεις. Στη Γκαμπόν λαμβάνεται αφέψημα για δυσεντερία και ως στοματικό διάλυμα για πονόδοντο, ενώ στο Κονγκό (Μπραζαβίλ) για πόνο στο στομάχι. Στο Κονγκό λαμβάνεται αφέψημα του φλοιού ή των φύλλων για βήχα, άσθμα, βρογχίτιδα και άλλες βρογχικές παθήσεις, ενώ οι οινολάσπες από αυτό το παρασκεύασμα τρίβονται σε περιοχές πόνου μετά από τραυματισμό.

Οι καρποί του δέντρου δεν είναι πραγματικά βρώσιμοι, αλλά οι σπόροι του είναι η πηγή του ελαίου Allanblackia που χρησιμοποιείται εδώ και καιρό από τους τοπικούς πληθυσμούς. Η Νιγηρία αναπτύσσει υποδομές για εμπορική χρήση διεθνούς κλίμακας. Εκτιμάται ότι η Νιγηρία παρήγαγε περίπου 50 τόνους λαδιού allanblackia το 2006 και επιχειρείται η καλλιέργεια της ντόπιας ποικιλίας. Επί του παρόντος, ο σπόρος συλλέγεται μόνο από άγριες εκτάσεις ή από δέντρα που διατηρούνται σε αγροτική γη (Κατά την εκκαθάριση γης για καλλιέργεια αφήνονται και διαχειρίζονται δέντρα, ειδικά για σκίαση κακάου).

Το Mkani ή Msambo (Allanblackia stuhlmannii) είναι ένα μεσαίο έως αρκετά μεγάλο αειθαλές, ανθοφόρο δέντρο που μπορεί να βρεθεί μόνο στην Τανζανία. Μεγαλώνει σε ύψος 45μ. Έχει ίσιο κορμό με διάμετρο που μπορεί να φτάσει τα 65 εκατοστά και μπορεί να είναι καθαρό από κλαδιά έως 9 μέτρα. Η πρώτη ανθοφορία συμβαίνει συνήθως όταν το δέντρο είναι περίπου 12 ετών. Τα φρούτα έχουν σχήμα σαν μακρύ ή κωνικό μούρο και χρειάζονται περισσότερο από ένα χρόνο για να αναπτυχθούν και να ωριμάσουν. Το δέντρο είναι γνωστό για το λάδι του σπόρου και την ξυλεία.

Ένα βρώσιμο λίπος, που δεν ξηραίνεται με την έκθεση στον αέρα και ονομάζεται λίπος Mkani, εξάγεται από το σπόρο. Είναι σημαντικό προιόν στην περιοχή, γιατί χρησιμοποιείται στο μαγείρεμα και ως υποκατάστατο του βουτύρου και του βουτύρου κακάο. Οι σπόροι που στεγνώνουν στον αέρα, περιέχουν περίπου 50% λίπος. Η σύνθεση λιπαρών οξέων του λίπους είναι αξιοσημείωτη καθώς αποτελείται κυρίως από στεατικό οξύ (45 - 58%) και ελαϊκό οξύ (40 - 51%). Υπάρχουν μόνο ίχνη άλλων λιπαρών οξέων. Η σύνθεσή του και το προκύπτον υψηλό σημείο τήξεως (35c) καθιστούν το λίπος πολύτιμη πρώτη ύλη που μπορεί να χρησιμοποιηθεί χωρίς μετασχηματισμό για τη βελτίωση της συνοχής των μαργαρινών, των υποκατάστατων βουτύρου κακάου και παρόμοιων προϊόντων. Οι σπόροι εξάγονται από τους καρπούς συνθλίβοντάς τους μεταξύ των χεριών και τρίβοντάς τους για να καθαρίσουν. Παραδοσιακά, οι σπόροι ξηραίνονται και έπειτα συνθλίβονται. Η προκύπτουσα μάζα αναμιγνύεται με νερό και βράζεται μέχρις ότου το λίπος διαχωριστεί και επιπλέει στην επιφάνεια από όπου αφαιρείται. Ο λεπτός πολτός που μοιάζει με ζελέ μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή μαρμελάδας.

Στην παραδοσιακή ιατρική, τα φύλλα μασιούνται για τη θεραπεία του βήχα, ενώ τα φύλλα μαζί με το φλοιό και τις ρίζες χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ανικανότητας. Ένα εκχύλισμα από το σπόρο τρίβεται στο σώμα για να θεραπεύσει τους ρευματισμούς. Το λίπος εφαρμόζεται ως αλοιφή σε αρθρώσεις, πληγές και εξανθήματα και μικρές ποσότητες λαμβάνονται από το στόμα για τη θεραπεία των ρευματισμών. Το λίπος, αναμεμιγμένο με τους σπόρους του Psorospermum febrifugum, τρίβεται σε βαθιές ρωγμές στα πέλματα των ποδιών. Το Guttiferone F, μια prenylated βενζοφαινόνη, έχει απομονωθεί από το ξύλο των ριζών. Η ένωση σχετίζεται με μια ομάδα ενώσεων που έχει ερευνηθεί για τις αντι-HIV ιδιότητές της.

 Ο φλοιός είναι πηγή κόκκινης βαφής. Επίσης, ο φλοιός αποδίδει μια κίτρινη βαφή. Το λίπος από το σπόρο χρησιμοποιείται για την παραγωγή κεριών. Το εγκάρσιο ξύλο είναι σκούρο καφέ έως μωβ, συνήθως εμφανίζεται μόνο ως ένας μικρός πυρήνας - για παράδειγμα, θα υπήρχαν περίπου 10 εκατοστά από εγκάρσιο ξύλο σε έναν πάσσαλο 65 εκατοστών. Το σομφό είναι ανοιχτό γκρι-καφέ. Η υφή είναι μέτρια. Τα νερά ευθεία. Το ξύλο στεγνώνει αργά στον αέρα, με μέτρια τάση να παίρνει σχήμα κύπελλου, αλλά με λίγο ή καθόλου σχίσιμο. Είναι δύσκολο να πριονιστεί όταν είναι πράσινο, αλλά μόλις στεγνώσει, πριονίζεται εύκολα και δουλεύεται καλά. Κρατά καλά τα καρφιά. Το ξύλο δεν είναι ανθεκτικό, αλλά είναι διαποτιστεί με συντηρητικά. Το εγκάρσιο είναι πολύ ανθεκτικό. Το ξύλο χρησιμοποιείται για να κατασκευαστούν φθηνά κουφώματα, κουτιά, κιβώτια, κυψέλες και δοχεία νερού. Το ξύλο χρησιμοποιείται ως καύσιμο.

Η Allanblackia gabonensis είναι ενδημικό στο Καμερούν και στη Γκαμπόν της Δυτικής Αφρικής και ανήκει στην οικογένεια των Clusiaceae. Το Allanblackia gabonensis επηρεάζεται από την τροπική αποψίλωση και επομένως την απώλεια οικοτόπων. Από το 2011 έχει χαρακτηριστεί ως ευπαθές είδος στον κόκκινο κατάλογο και καθίσταται πολύ σπάνιο. Το Allanblackia gabonensis είναι ένα δέντρο που φτάνει σε ύψος περίπου 30 μέτρα. Ο φλοιός είναι καφεκόκκινος. Από το φλοιό απομονώθηκαν ξανθόνες. Αποδείχθηκε ότι αυτές οι ξανθόνες έχουν αντιμικροβιακή δράση και μπορούν να βοηθήσουν κατά της λεϊσμανίασης πιο συγκεκριμένα έναντι των παρασίτων που είναι υπεύθυνα για αυτήν την ασθένεια. Στη Γκαμπόν οι ντόπιοι μαγειρεύουν το φλοιό και χρησιμοποιούν το ζύθο ως στοματικό διάλυμα για τη θεραπεία του πονόδοντου. Το ξύλο χρησιμοποιείται από τους ντόπιους για να χτίσουν καλύβες.

Ωστόσο, το ξύλο τού Allanblackia gabonensis δεν έχει μεγάλη αξία. Τα κλαδιά τού Allanblackia gabonensis κρέμονται. Το φυτό παράγει λευκό λατέξ που κιτρινίζει όταν στεγνώσει. Τα φύλλα έχουν μήκος 25 εκ και πλάτος 7 εκ. Είναι γυαλιστερά και έχουν ιδιαίτερη νεύρωση. Οι νευρώσεις των φύλλων σχηματίζουν ορθή γωνία και πηγαίνουν παράλληλα από την κεντρική νεύρωση, ως την άκρη του φύλλου.

Τα λουλούδια τού Alanblackia gabonensis είναι κοκκινωπά έως ροζ. Είναι ακτινομορφικά και έχουν διάμετρο 6 εκ. Το Allanblackia gabonensis είναι δίοϊκο που σημαίνει ότι θηλυκά και αρσενικά λουλούδια βρίσκονται σε διαφορετικά φυτά. Το αρσενικό λουλούδι αναγνωρίζεται από τους ποικίλους στημόνες που βρίσκονται στη μέση και εμφανίζονται σε συστάδες. Το θηλυκό λουλούδι έχει μια παχιά ωοθήκη. Τα λουλούδια έχουν μια ευχάριστη μυρωδιά. Το Allanblackia gabonensis ανθίζει για μισό χρόνο.

Το φρούτο είναι εντυπωσιακό. Έχει μήκος 25 εκατοστά και διάμετρο 15 εκατοστά. Το φρούτο είναι δημοφιλές στους πιθήκους. Τρώνε τα φρούτα και με αυτόν τον τρόπο διασπείρουν τούς σπόρους. Από τους σπόρους μπορεί να εξαχθεί ένα λάδι. Χρησιμοποιείται από τους ντόπιους για μαγείρεμα. Ονομάζουν το λάδι "beurre de bouandjo". Είναι επίσης γνωστό ως "allanblackia fat". Η διεθνής βιομηχανία τροφίμων έλαβε γνώση του Allanblackia λίπους και το χρησιμοποιεί ως συστατικό της μαργαρίνης. Ο καρπός είναι επίσης βρώσιμος για τον άνθρωπο.

Πηγή:
https://en.wikipedia.org/wiki/Allanblackia_floribunda
https://pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Allanblackia+stuhlmannii
https://www.asklepios-seeds.de/gb/allanblackia-gabonensis-seeds.html