Χρυσό βατόμουρο Ιμαλαΐων (Rubus ellipticus). Φύλλα και καρποί.

Χρυσό βατόμουρο Ιμαλαΐων - Rubus ellipticus

Το Rubus ellipticus, κοινώς γνωστό ως ainselu, χρυσό αειθαλές βατόμουρο, χρυσό βατόμουρο Ιμαλαΐων ή κίτρινο βατόμουρο Ιμαλαΐων, είναι ένα ασιατικό είδος αγκαθωτού καρποφόρου θάμνου στην οικογένεια των τριαντάφυλλων. Είναι ενδημικό στην Κίνα, το Νεπάλ, την Ινδία, το Πακιστάν, την Ινδοκίνα και τις Φιλιππίνες.

Το χρυσό βατόμουρο Ιμαλαΐων είναι ένας μεγάλος θάμνος με δυνατούς μίσχους που μπορεί να φτάσει σε μήκος έως και 4,5 μέτρα. Τα φύλλα του είναι τρίφυλλα, ελλειπτικά ή ωοειδή και οδοντωτά με μακριές τρίχες. Τα φύλλα του μπορούν να φτάσουν σε μήκος από 5 έως 10 εκ (2 έως 4 ίντσες). Τα άνθη του είναι κοντά, λευκά, έχουν πέντε πέταλα και μεγαλώνουν σε ομάδες. Ανθίζει στα Ιμαλάια μεταξύ των μηνών Φεβρουάριο και Απρίλιο. Οι καρποί του είναι γλυκοί, αποσπώμενοι και περιζήτητοι από τα πουλιά και τους ελέφαντες.

Ο καρπός έχει διάφορα ονόματα στις νοτιο-ασιατικές γλώσσες. Ονομάζεται ainselu  στα νεπαλικά, hisalu  στα Kumaoni, hisol  στο Nyishi και sohshiah  στη γλώσσα Khasi.

Η καταγωγή του χρυσού βατόμουρου Ιμαλαΐων βρίσκεται στην εύκρατη περιοχή των Ιμαλαΐων και είναι ενδημικά στη Νοτιοανατολική Ασία. Τα μούρα αναπτύσσονται από το Πακιστάν μέχρι το Νεπάλ και τη Νότια Κίνα καθώς και στο Μπουτάν, τη Μιανμάρ, τις Φιλιππίνες, τη Σρι Λάνκα και την Ταϊλάνδη. Έχει επίσης βρεθεί στα νησιά της Χαβάης, ειδικά γύρω από το Maui, καθώς και στην περιοχή των βουνών των Άνδεων στη Νότια Αμερική. Βρίσκεται ως ζιζάνιο σε ανοιχτά λιβάδια και σπάνια σε δάση πολιτειών των Ιμαλαΐων της Ινδίας π.χ. Himachal και Uttarakhand στο υψηλότερο σημείο τους σε μια θέση από 1.500 έως 2.100 μ (4.900 έως 6.900 πόδια). Συναντάται συχνά σε πευκοδάση της περιοχής.

Το χρυσό βατόμουρο Ιμαλαΐων μπορεί να βρεθεί σε μεσικά (μέτριας υγρασίας) ή υγρά δάση και έχει προσαρμοστεί ώστε να μπορεί να ζει σε πλήρη σκιά και σε πλήρη έκθεση στον ήλιο. Όπως και με άλλα είδη Rubus, οι σπόροι του διανέμονται εύκολα από τα πουλιά. Μπορεί επίσης να πολλαπλασιαστεί, ή να αναπαραχθεί ασεξουαλικά, μέσω κοπής. Μπορεί να αναπτυχθεί σε ανοιχτά χωράφια ή σε θόλους υγρών δασών.

Το βατόμουρο Ιμαλαΐων μπορεί επίσης να υποστηρίξει μεγάλους πληθυσμούς από Δροσοφιλίδες (φρουτόμυγες) που ελκύονται από τον σάπιο καρπό του. Οι καρποί του καταναλώνονται επίσης από ελέφαντες.

Ο καρπός είναι φαγώσιμος. Καλή γεύση σαν βατόμουρο. Γλυκό με ευχάριστο μείγμα οξύτητας. Ο χρυσοκίτρινος καρπός έχει διάμετρο περίπου 10 χιλ. Οι ετήσιες αποδόσεις από άγρια φυτά στα Ιμαλάια είναι περίπου 750 γρ. από ένα φυτό που καταλαμβάνει 2,5 μ². Ο καρπός περιέχει περίπου 10,9% σάκχαρα, 1,1% πρωτεΐνη, 0,5% τέφρα, 0,55 πηκτίνη.

Τα μούρα είναι γεμάτα με πολλές βιταμίνες και εξαιρετική πηγή ενέργειας. Τα μούρα Hisalu, εκτός του ότι τρώγονται ως έχουν, γίνονται νόστιμες μαρμελάδες από τους ντόπιους. Ο καρπός χάνεται γρήγορα και έχει πολύ μικρή διάρκεια ζωής  μετά τη συλλογή από τον αγκαθωτό θάμνο. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι μαρμελάδες είναι ο πρωταρχικός τρόπος διατήρησης των φρούτων.

Το φυτό είναι στυπτικό και αντιπυρετικό. Ένα αφέψημα της ρίζας, σε συνδυασμό με τη ρίζα Girardinia diversifolia και τον φλοιό της Lagerstroemia parviflora, χρησιμοποιείται για τη θεραπεία του πυρετού. Ο χυμός της ρίζας χρησιμοποιείται στη θεραπεία πυρετών, γαστρικών προβλημάτων, διάρροιας και δυσεντερίας. Μια πάστα από τις ρίζες εφαρμόζεται εξωτερικά στις πληγές. Τόσο οι ρίζες όσο και οι νεαροί βλαστοί θεωρούνται καλή θεραπεία για τους κολικούς.

Τα μπουμπούκια των φύλλων, σε συνδυασμό με το Centella asiatica και το Cynodon dactylon, συνθλίβονται σε χυμό και χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία πεπτικών ελκών. Ο χυμός του φρούτου χρησιμοποιείται στη θεραπεία του πυρετού, των κολικών, του βήχα και του πονόλαιμου. Ο εσωτερικός φλοιός που χρησιμοποιείται στη θιβετιανή ιατρική, λέγεται ότι έχει γλυκόξινη γεύση και θερμαντική ισχύ. Τονωτικό των νεφρών και αντιδιουρητικό, χρησιμοποιείται στη θεραπεία της εξασθένησης των αισθήσεων, των κολπικών/σπερματικών εκκρίσεων, της πολυουρίας και της ούρησης κατά τον ύπνο.

Στο Νεπάλ, οι αγρότες φτιάχνουν ένα μοναδικό κρασί από τα μούρα aiselu ή hisalu. Αυτό το κρασί αποδεικνύεται ότι είναι φθηνότερο στην παραγωγή, δεδομένου ότι τα μούρα είναι άφθονα διαθέσιμα και μπορούν εύκολα να αναμειχθούν με ζάχαρη και να αποθηκευτούν για ζύμωση.

Από τον καρπό λαμβάνεται μωβ έως θαμπό μπλε χρώμα. Το φυτό καλλιεργείται για να αποτρέψει τη διάβρωση του εδάφους και είναι καλό για τη διατήρηση του εδάφους.
 

Πηγή:
https://en.wikipedia.org/wiki/Rubus_ellipticus
https://pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Rubus+ellipticus
https://banjaranfoodie.com/2020/07/10/the-himalayan-hisalu-berries/