Μονάρντα (μελισσοβάλσαμο, αλογομέντα, τσάι oswego, ή περγαμόντο) ονομάζεται ένα γένος φυτών που αποτελείται από 16 περίπου είδη, τα οποία είναι ποώδη, πολυετή ή μονοετή φυτά της οικογένειας Lamiaceae. Το γένος είναι ενδημικό της Βόρειας Αμερικής. Το φυτό φθάνει σε ύψος 20 με 90 εκατοστά, τα φύλλα του έχουν ομοιόμορφη κατανομή και είναι λεπτά, μακριά και λογχοειδή. Τα φύλλα αναπτύσσονται αντικριστά στο μίσχο, είναι λεία με αραιό χνούδι, έχουν ελαφρά οδοντωτό περίγραμμα, και μήκος από 7 μέχρι 14 εκατοστά. Σε όλα τα είδη, τα φύλλα, όταν συνθλίβονται, δίνουν ένα πικάντικο, ιδιαίτερα αρωματικό έλαιο. Από τα είδη που εξετάστηκαν σε μία μελέτη, βρέθηκε ότι το M. didyma (Oswego Tea) έχει τη μεγαλύτερη περιεκτικότητα αυτού του ελαίου.

Το γένος πήρε το όνομά του από τον Nicolas Monardes, ο οποίος έγραψε ένα βιβλίο το 1574, που περιέγραφε φυτά που βρέθηκαν στο Νέο Κόσμο.

Τα είδη Μονάρντας περιλαμβάνουν μονοετή και πολυετή ποώδη φυτά, που αναπτύσσονται όρθια, με λογχοειδές, ωοειδές σχήμα φύλλων. Τα λουλούδια είναι σωληνωτά δίπλευρη και δίχειλα με τα πάνω χείλη στενά και τα κάτω πιο πλατιά και απλωμένα ή με απόκλιση μεταξύ τους. Τα λουλούδια είναι μονά ή σε κάποιες καλλιεργούμενες ποικιλίες διπλά, γενικά ερμαφρόδιτα με δύο στήμονες. Τα φυτά ανθίζουν από μέσα μέχρι τέλη καλοκαιριού και τα άνθη παράγονται πυκνά και άφθονα, στις άκρες του μίσχου και/ή στις μασχάλες των φύλλων. Τα λουλούδια αναπτύσσονται συνήθως σε συστάδες και διαθέτουν φυλλώδη βράκτια. Το χρώμα των λουλουδιών ποικίλει, με τα άγρια ??είδη του φυτού να έχουν πορφυρό-κόκκινο προς αποχρώσεις του κόκκινου, ροζ και μωβ. Η M. didyma διαθέτει φωτεινά βαθυκόκκινα άνθη, ενώ η M. fistulosa -το «πραγματικό» άγριο περγαμόντο- έχει ροζ προς γκρι λουλούδια. Η M. citriodora και η M. pectinata έχουν σχετικά λιγότερα άνθη και σε χρώμα έντονο λιλά ή μωβ. Και τα δύο είδη αναφέρονται συνήθως ως "Lemon Mint". Υπάρχουν πάνω από 50 εμπορικές ποικιλίες και υβρίδια, που το χρώμα τους κυμαίνεται από κόκκινο καραμελωμένου μήλο μέχρι αμιγές λευκό και βαθύ μπλε, αλλά αυτά τα φυτά τείνουν να είναι συνήθως μικρότερα από τα άγρια ??είδη, και συχνά αναπτύσσονται με σκοπό να είναι ανθεκτικά στις κλιματικές συνθήκες και στα επιβλαβή παράσιτα. Άλλα υβρίδια έχουν αναπτυχθεί για την παραγωγή αιθέριων ελαίων για τα τρόφιμα, ως αρωματικές ουσίες ή για φάρμακα. Το είδος της "M. didyma" μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 2 μέτρα. Οι σπόροι που συλλέγονται από υβρίδια -όπως με τα περισσότερα φυτά υβρίδια- δεν μπορούν να παράγουν φυτά πανομοιότυπα με το μητρικό. Επίσης ένας αριθμός υβριδίων αναπτύσσονται σαν άγρια.

Τα φυτά είναι εξαπλωμένα σε όλη τη βόρεια Αμερική και μπορούν να βρεθούν σε υγρά λιβάδια, πλαγιές, ξέφωτα, μέχρι και 1.500 μέτρα υψόμετρο.

Το μελισσοβάλσαμο (Monarda) θεωρείται καλό φυτό για να μεγαλώνει μαζί με ντομάτες, με πρόσχημα τη βελτίωση τόσο της υγείας όσο και γεύση. Είναι επίσης, σε γενικές γραμμές, καλό φυτό για συγκαλλιέργεια, επειδή προσελκύει επικονιαστές και κάποια επιθετικά  έντομα που κυνηγούν παράσιτα των κήπων.

Αν και κάπως πικρή, λόγω της θυμόλη που περιέχεται στα φύλλα και στα μπουμπούκια, η γεύση του φυτού μοιάζει κάτι μεταξύ δυόσμου και μέντας μαζί με ρίγανη. Το μελισσοβάλσαμο χρησιμοποιούνταν παραδοσιακά από τους ντόπιους Αμερικανούς ως καρύκευμα στα θηράματα από το κυνήγι, ιδιαίτερα σ τα πουλιά. Βρώσιμα μέρη του φυτού. Φύλλα και τμήματα νεαρών βλαστών - ωμά ή μαγειρεμένα. Χρησιμοποιούνται ως αρωματικά σε σαλάτες, φρουτοσαλάτες, ποτά κ.λπ. Λουλούδια - ωμά. Προστίθενται ως διακοσμητική γαρνιτούρα σε σαλάτες. Ένα εξαιρετικό αρωματικό τσάι φτιάχνεται από φρέσκα ή αποξηραμένα φύλλα και κεφάλια λουλουδιών. Τα φύλλα δίνουν το άρωμα τους στο κινέζικο τσάι Earl Grey.

Οι πρώτοι Ευρωπαίοι άποικοι έμαθαν να χρησιμοποιούν το φυτό από τους Ινδιάνους Oswego, οι οποίοι έτριβαν τα φύλλα του για να φτιάξουν ένα αυτοσχέδιο κατάπλασμα, ώστε να απαλύνουν τον πόνο από τα τσιμπήματα των εντόμων. Επίσης έφτιαχναν ένα ήπιο τσάι -το τσάι Oswego- από φύλλα, που δρούσε χαλαρωτικά στη δυσπεψία. Το 1773, οι άποικοι επαναστατούν κατά των υπερβολικών φόρων της Αγγλίας, σκαρφαλώνουν πάνω στα αγγλικά πλοία και αδειάζουν στο λιμάνι μια περιουσία από αγγλικό τσάι. Αυτή η εξέγερση που ονομάστηκε Boston Tea Party (Το κίνημα του Τσαγιού) οδήγησε στην άμεση έλλειψη τσαγιού, μέχρι που οι άποικοι ανακάλυψαν το τσάι Oswego.

Πολλά είδη μελισσοβάλσαμου (Monarda fistulosa and Monarda didyma) έχουν μακρά ιστορία για τη χρήση τους ως φαρμακευτικά φυτά από πολλούς αυτόχθονες Αμερικανούς (ινδιάνους), όπως οι Blackfoot, οι Menominee, οι Ojibwa και οι Winnebago. Οι ινδιάνοι Blackfoot αναγνώριζαν την ισχυρή αντισηπτική δράση τους, και χρησιμοποιούσαν καταπλάσματα του φυτού για λοιμώξεις του δέρματος και μικρές πληγές. Το έφτιαχναν τσάι για να καταπολεμήσουν λοιμώξεις του στόματος και του λαιμού, που προκαλούνταν από τερηδόνα και ουλίτιδα. Το μελισσοβάλσαμο είναι φυσική πηγή του αντισηπτικού θυμόλη (Thymol), κύριο δραστικό συστατικό των σύγχρονων εμπορικών σκευασμάτων στα στοματικά διαλύματα. Οι Winnebago χρησιμοποίησαν ένα τσάι που γινόταν από μελισσοβάλσαμο, ως γενικό τονωτικό. Χρησιμοποιήθηκε επίσης ως βότανο, για να αντιμετωπιστούν τα υπερβολικά αέρια στο στομάχι και το έντερο. Ένα έγχυμα προερχόμενο από σύνθλιψη φύλλων Monarda σε βραστό νερό χρησιμοποιείται για να θεραπεύσει κεφαλαλγίες και πυρετούς.

Το φυτό αποδίδει ένα αιθέριο έλαιο, το οποίο χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία, ως τονωτικό μαλλιών κ.λπ. Τα αποξηραμένα φύλλα και άνθη χρησιμοποιούνται για να προσθέσουν άρωμα και χρώμα στα ποτ-πουρί.