Ερωδιός (Erodium cicutarium). Φύλλα και άνθη.

Ερωδιός - Erodium cicutarium

Το Erodium cicutarium, (Ερωδιός ο Κωνιόμορφος), γνωστό και ως καλόγερος ή χτενάκι, είναι ένα ποώδες ετήσιο - ή σε θερμά κλίματα, διετές - μέλος της οικογένειας ανθοφόρων φυτών Geraniaceae. Είναι ενδημικό στη Μακαρονησία, την εύκρατη Ευρασία και τη βόρεια και βορειοανατολική Αφρική. Εισήχθη στη Βόρεια Αμερική τον δέκατο όγδοο αιώνα, όπου έκτοτε εγκλιματίστηκε, ιδιαίτερα στις ερήμους και τα άνυδρα λιβάδια των νοτιοδυτικών Ηνωμένων Πολιτειών.

Το Erodium cicutarium είναι ένα από αυτά τα μικρά φυτά που δεν υποτίθεται ότι αναπτύσσεται τοπικά, αλλά αναπτύσσεται εδώ και εκεί. Ενδημικό της περιοχής της Μεσογείου, πήγε στην Αμερική με τους Ισπανούς και αργότερα πολλαπλασιάστηκε με τη φύτευση της μηδικής, στης οποίας τα χωράφια αρέσει να κατοικεί. Τώρα έχει εγκατασταθεί σε όλη τη Βόρεια Αμερική. Στις βόρειες πολιτείες και στον Καναδά είναι ετήσιο. Στις νότιες και νοτιοδυτικές πολιτείες είναι διετές. Ιδιαίτερα κοινό σε ερήμους και άνυδρα λιβάδια. Στο Κολοράντο το αποκαλούν επιβλαβές ζιζάνιο.

Ανθίζει από τον Μάιο μέχρι τον Αύγουστο. Το Erodium cicutarium μπορεί να βρεθεί σε γυμνά, αμμώδη, χλοώδη μέρη τόσο στην ενδοχώρα όσο και γύρω από τις ακτές.

Το Erodium cicutarium είναι ένα όρθιο έως κατακρημνισμένο -έρπον,  χνουδωτό, κολλώδες ετήσιο φυτό που παράγει πολυάριθμους μίσχους συνήθως ύψους 10 - 15 εκ, περιστασιακά έως 40εκ. Οι μίσχοι φέρουν έντονα ροζ άνθη, που συχνά έχουν σκούρες κηλίδες στις βάσεις. Τα λουλούδια είναι διατεταγμένα σε μια χαλαρή συστάδα και έχουν δέκα νήματα - πέντε από τα οποία είναι γόνιμα - και πέντε styles. Τα φύλλα είναι πτεροειδή με χνουδωτούς μίσχους. Ο μακρύς λοβός σπόρων, μοιάζει με ράμφος πελαργού και όταν ωριμάσει ανοίγει σαν σπείρα, στέλνοντας τους σπόρους (που έχουν μακριές ουρές που ονομάζονται άγανα) στον αέρα.

Επιστημονικά το φυτό ονομάζεται Erodium cicutarium. Το Erodium προέρχεται από την ελληνική λέξη Erodios, που σημαίνει ερωδιός. Ονομάζεται ερωδιός ο κωνιόμορφος λόγω της ομοιότητας του καρπού με το ράμφος του ερωδιού. Cicutarium, στα Λατινικά, σημαίνει ότι μοιάζει με το γένος Cicuta. Θυμηθείτε, το Erodium cicutarium έχει χνουδωτά στελέχη και βασική ροζέτα.

Ολόκληρο το φυτό είναι βρώσιμο ωμό ή μαγειρεμένο, και φυσικά ως συνήθως, το νέο και τρυφερό είναι καλύτερο από το παλιό και σκληρό. Αν και ανήκει στην οικογένεια των γερανιών, όταν συλλέγεται σε νεαρή ηλικία έχει γεύση παρόμοια με του μαϊντανού.

Τα νεαρά φύλλα είναι βρώσιμα ωμά ή μαγειρεμένα σαν φαγητό με χόρτα. Συγκομίζονται πριν το φυτό ανθίσει, είναι νόστιμα και θρεπτικά. Τα φύλλα προστίθενται σε σαλάτες, σάντουιτς, σούπες κ.λπ., μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συνταγές που απαιτούν φύλλα τεύτλου, μπανάνας, γαϊδουράγκαθου ή αμάρανθου.

Σύμφωνα με το Honey Plants of North America του John Lovell's (1926), «τα ροζ άνθη είναι πολύτιμη πηγή μελιού (νέκταρ) και γύρης».

Ολόκληρο το φυτό είναι στυπτικό και αιμοστατικό. Έχει χρησιμοποιηθεί στη θεραπεία της αιμορραγίας της μήτρας και άλλων αιμορραγιών. Η ρίζα και τα φύλλα έχουν φαγωθεί από θηλάζουσες μητέρες για να αυξηθεί η ροή του γάλακτος. Εξωτερικά, το φυτό έχει χρησιμοποιηθεί για πλύσεις σε τσιμπήματα ζώων, δερματικές μολύνσεις κ.λπ.

Ένα τσάι που παρασκευάζεται από τα φύλλα είναι εφιδρωτικό και διουρητικό. Ένα έγχυμα έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία του τυφοειδούς πυρετού. Τα φύλλα μουλιάζονται σε νερό και χρησιμοποιούνται ως λουτρό για τη θεραπεία των ρευματισμών.

Ένα κατάπλασμα από τη μασημένη ρίζα έχει εφαρμοστεί σε πληγές και εξανθήματα. Οι σπόροι περιέχουν βιταμίνη Κ, ένα κατάπλασμά τους εφαρμόζεται στον ουρικό τύφο.

Το Erodium cicutarium έχει μερικές ακόμα αξιώσεις για τη φήμη του. Ολόκληρο το φυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως πράσινη βαφή και δεν χρειάζεται στερεωτικό για να δώσει το χρώμα. Τα παλιά styles (ουρές σε σπόρους) είναι ευαίσθητα στην υγρασία και μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε υγρόμετρα και ως δείκτες καιρού. Επίσης το κονιοποιημένο φυτό (αποξηραμένη φυτική σκόνη) έχει αναμιχθεί με σπόρους καρπουζιού κατά τη διάρκεια της αποθήκευσης και της φύτευσης για την πρόληψη ασθενειών του καρπουζιού.
 

Πηγή:
https://en.wikipedia.org/wiki/Erodium_cicutarium
http://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Erodium+cicutarium
https://www.eattheweeds.com/
erodium-circutarium-geranium-carolinianum-two-bills-you-want-to-get-2/