Λούλο (Solanum quitoense).

Λούλο - Solanum quitoense

Ένα συναρπαστικό και εξαιρετικά ελκυστικό μέλος της οικογένειας Solanaceae, το naranjilla ή Solanum quitoense Lam. (syn. S. angulatum Lam.), είναι τροπικό πολυετές φυτό από τη βορειοδυτική Νότια Αμερική. Απέκτησε το ισπανικό του όνομα naranjilla, που σημαίνει "μικρούλι πορτοκαλί" επειδή είναι στρογγυλό και έχει λαμπερό πορτοκαλί χρώμα όταν είναι πλήρως ώριμο. Στο Εκουαδόρ ονομάζεται naranjilla de Quito ή nuqui. Στο Περού, naranjita de Quito. Οι Ίνκας το ονόμαζαν lulum (λουλούδι). Στο Μεξικό λέγεται lulun, στην Κολομβία lulo, naranjilla ή toronja. Ποικιλία septentrionale Schultes & Cuatr. Ονομάζεται lulo de castilla, lulo de perro ή lulo morado. Το επιστημονικό όνομα του είδους quitoense σημαίνει "από το Κίτο" (την πρωτέυουσα του Εκουαδόρ).

Τα Naranjilla είναι ευαίσθητα φυτά και πρέπει να προστατεύονται από ισχυρούς ανέμους και άμεσο ηλιακό φως. Αναπτύσσονται καλύτερα σε μερική σκιά.  Πρόκειται για μία από τις πιο αξιόλογες καλλιέργειες φρούτων στη Νότια Αμερική των Άνδεων, όπου οι ακατέργαστοι καρποί γλυκαίνοται για να κάνουν έναν υπέροχο χυμό. Το φυτό καλλιεργείται συχνά για τα φρούτα του στη βορειοδυτική Ν. Αμερική και τα τελευταία χρόνια η καλλιέργειά του έχει εξαπλωθεί σε πολλές άλλες τροπικές και υποτροπικές περιοχές.

Το φυτό naranjilla είναι ένας εξαπλούμενος, ποώδης θάμνος, ύψους 2,5 μέτρων. Με χοντρούς μίσχους που καθίστανται κάπως ξυλώδεις με την ηλικία. Και με αγκάθια στα άγρια φυτά, αλλά χωρίς αγκάθια στα καλλιεργούμενα. Τα εναλλασσόμενα φύλλα είναι επιμήκη-ωοειδή, μήκους 60 εκ. και πλάτους 45 εκ., μαλακά και χνουδωτά. Μπορεί να υπάρχουν λίγα ή πολλά αγκάθια στους μίσχους, στην κεντρική νεύρωση των φύλλων και στις πλευρικές φλέβες, πάνω και κάτω, ή τα φύλλα μπορεί να είναι εντελώς χωρίς αγκάθια. Τα νεαρά φύλλα, τα νεαρά στελέχη και οι μίσχοι είναι επικαλυμμένοι με πλούσιες μοβ αστεροειδείς τρίχες. Οι τρίχες σε άλλα μέρη μπορεί να φαίνονται απλές. Τα αρωματικά λουλούδια, που φέρονται σε μικρές μασχαλιαίες συστάδες μέχρι 10, έχουν 3 εκ πλάτος, διαθέτουν 5 πέταλα, λευκά στην άνω επιφάνεια, μοβ τρίχες κάτω και 5 προεξέχοντες κίτρινους στήμονες. Τα κλειστά μπουμπούκια καλύπτονται ομοίως με μοβ τρίχες.

Ο καρπός έχει διάμετρο έως και 5 εκατοστά και παράγεται σε συστάδες 3 - 4 φρούτων. Ένα καστανό, τριχωτό παλτό προστατεύει τα φρούτα μέχρι να είναι πλήρως ώριμα, οπότε οι τρίχες μπορούν εύκολα να τρίβονται, αποκαλύπτοντας τη φωτεινή-πορτοκαλί, λεία και αρκετά παχιά, δερματώδη φλούδα. Ο καρπός, ο οποίος στολίζεται στην κορυφή με 5-τοξο κάλυκα, είναι στρογγυλός ή στρογγυλός-ωοειδής και έχει 4 διαμερίσματα διαχωρισμένα με μεμβρανώδη χωρίσματα και γεμάτα με ημιδιαφανές πράσινο ή κιτρινωπό, πολύ ζουμερό, ελαφρώς όξινο έως όξινο, πολτό νόστιμης γεύσης που έχει παρομοιαστεί με ανανά και λεμόνι. Υπάρχουν πολυάριθμοι σπόροι, σε απαλό κιτρινωπό χρώμα, λεπτοί, επίπεδοι, σκληροί και με διάμετρο 3 χιλ.

Τα ώριμα naranjillas, απαλλαγμένα από το χνούδι, μπορούν άφοβα να τρώγονται νωπά, κομμένα στη μέση και πιέζοντας το περιεχόμενο κάθε μισού στο στόμα. Τα άδεια κελύφη πετιούνται. Η σάρκα, γεμάτη με σπόρους, μπορεί να στυφτεί και να προστεθεί σε παγωτά, να γίνει σάλτσα για τοπικά πιάτα ή να χρησιμοποιηθεί σε πίτες και διάφορα άλλα μαγειρευτά επιδόρπια. Τα κελύφη μπορούν να γεμιστούν με μίγμα μπανάνας και άλλων συστατικών και να ψηθούν. Αλλά η πιο δημοφιλής χρήση του naranjilla είναι με τη μορφή χυμού. Για την προετοιμασία στο σπίτι, τα φρούτα πλένονται, το χνούδι τρίβεται, οι καρποί κόβονται στο μισό, ο πολτός τοποθετείται σε ηλεκτρικό μπλέντερ και πολτοποιείται. Έπειτα ο πράσινος χυμός σουρώνεται, γλυκαίνεται και σερβίρεται με παγάκια ως ένα δροσερό, αφρώδες ποτό  που ονομάζεται lulada. Μια ντουζίνα φρούτων θα αποφέρει 230 γραμ χυμού. Εμπορικά, ο χυμός εξάγεται μηχανικά από τα καθαρισμένα και ψιλοκομμένα φρούτα, στραγγίζεται, συμπυκνώνεται και κονσερβοποιείται ή τοποθετείται σε πλαστικές σακούλες και καταψύχεται.

Το σορμπέ παρασκευάζεται στο σπίτι αναμειγνύοντας χυμό naranjilla με σιρόπι καλαμποκιού, ζάχαρη, νερό και λίγο χυμό μοσχολέμονου, ψύχεται μερικώς, στη συνέχεια χτυπιέται για να αφρατέψει και παγώνει στην κατάψυξη. Το ζελέ και η μαρμελάδα Naranjilla παράγονται σε μικρές ποσότητες στο Cali της Κολομβίας.

Το naranjilla έχει προταθεί ως νέα γεύση στην παγκόσμια βιομηχανία τροφίμων, αλλά δεν καλλιεργείται σε μεγάλη κλίμακα, γεγονός που εμποδίζει την ευρύτερη χρήση του. Ο καρπός του, όπως και οι ντομάτες, καταστρέφεται εύκολα όταν είναι ώριμος, επομένως συγκομίζεται συνήθως αγουρωπός. Ωστόσο, οι καρποί διατίθενται στις αγορές και είναι κοινό για τους ντόπιους να κάνουν ποτά προσθέτοντας ζάχαρη και νερό στα φρεσκοστυμμένα φρούτα.

Πηγή:
https://en.wikipedia.org/wiki/Solanum_quitoense
http://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Solanum+quitoense
https://hort.purdue.edu/newcrop/morton/naranjilla_ars.html