Αφρικανική αγριομουσμουλιά (Uapaca kirkiana). Άνθη και καρποί.

Αφρικανική αγριομουσμουλιά - Uapaca kirkiana

Το Uapaca kirkiana, το ζαχαροδαμάσκηνο ή αφρικανική αγριομουσμουλιά ή mahobohobo, είναι ένα είδος δίοικου φυτού στην οικογένεια Phyllanthaceae. Είναι ενδημικό στούς νότιους τροπικούς της Αφρικής, όπου εμφανίζεται στα καλοποτισμένα δάση miombo. Σε αυτές τις περιοχές είναι ένα από τα πιο δημοφιλή άγρια ​​φρούτα. Καλλιεργείται σπάνια, αλλά αφήνονται δέντρα όταν γίνεται εκκαθάριση της γης. Ακόμα ένα παραδοσιακό φαγώσιμο φυτό της Αφρικής, αυτός ο ελάχιστα γνωστός καρπός έχει τη δυνατότητα να βελτιώσει τη διατροφή, να ενισχύσει την επισιτιστική ασφάλεια, να προωθήσει την αγροτική ανάπτυξη και να υποστηρίξει τη βιώσιμη φροντίδα της γης.

Το Uapaca kirkiana  είναι ένα τροπικό μικρό δέντρο. Φτάνει στα 5–13 μέτρα σε ύψος και στα 15–25 εκ. σε διαμέτρο με στρογγυλεμένη κορώνα και σκούρο γκρι, τραχύ φλοιό. Μπορεί να είναι αειθαλές ή ημι-φυλλοβόλο. Τα κλαδιά είναι πολλαπλά και εξαπλώνονται και ο κορμός είναι κοντός και ανθεκτικός. Τα φύλλα είναι δερματώδη, ωοειδή και διάσπαρτα ή συγκεντρωμένα στα τερματικά κλαδιά. Τα σκούρα πράσινα, γυαλιστερά φύλλα έχουν 12–36 εκ. μήκος και 8–24 εκ. πλάτος.

Είναι ένα δίοικο είδος - όπου συστάδες λουλουδιών αρσενικών (με στήμονες) και θηλυκών (με ύπερο) βρίσκονται σε χωριστά δέντρα. Τα λουλούδια είναι κιτρινο-πρασινωπά. Και τα φρούτα είναι στρογγυλά, κιτρινο-καφέ.

Δεν είναι επιρρεπές σε επίθεσεις από παράσιτα. Αναπτύσσεται σε περιοχές με πάνω από 600 χιλ. ετήσια βροχόπτωση, και προτιμά καλά στραγγιζόμενη άμμο ή χώμα με χαμηλή περιεκτικότητα σε οργανικές ύλες. Η παρουσία του είναι ενδεικτική των φτωχών γεωργικών εδαφών.

Εμφανίζεται στα δάση miombo της Αγκόλα, στο DR Congo, τη Ζάμπια, το νότιο Μπουρούντι, την Τανζανία, το Μαλάουι, την κεντρική και βόρεια Μοζαμβίκη και τη Ζιμπάμπουε.

Τα θηλυκά δέντρα καρπίζουν μετά από περίπου 9-10 χρόνια από τη σπορά. Ο καρπός είναι ένας τραχύς σφαιρικός δρύπας με διάμετρο περίπου 2-4 εκ., σε πράσινο χρώμα που όταν ωριμάζει γίνεται κίτρινο ή καφέ. Όταν είναι ώριμο, το σκληρό κέλυφος των 1,5 χιλ. περικλείει την κίτρινη σάρκα του, που έχει μια ελκυστική γλυκιά γεύση και παρομοιάζεται με αχλάδι ή δαμάσκηνο. Τα φρούτα περιέχουν συνήθως 3 ή 4 σπόρους, αν και μερικές φορές 5. Τα φρούτα ζυγίζουν μεταξύ 5 και 50 γραμμαρίων το καθένα, με 0,2-30 γραμμάρια πολτού. Ο καρπός τρώγεται συνήθως από άγρια ​​ζώα, όπως πιθήκους.

Τα φρούτα μπορούν να καταναλωθούν ωμά ή μαγειρεμένα.  Σαρκώδες και γλυκό, έχει υπέροχη γεύση. Ο καρπός τρώγεται συνήθως φρέσκος και χαίρει ιδιαίτερης εκτίμησης. Μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί για την παρασκευή ενός πολύ ευχάριστου κρασιού ή για την παρασκευή κέικ που τηγανίζεται και τρώγεται. Ο χυμός τού φρούτου αναμιγνύεται με άλευρο σόργου για να σχηματίσει ένα λεπτό χυλό με γεύση πορτοκάλι. Ο πολτός του φρούτουν είναι ζουμερός, μοιάζει με μέλι, πολύ νόστιμος και θυμίζει κάπως αχλάδι. Ο αποξηραμένος καρπός έχει γεύση που μοιάζει με καραμέλα βουτύρου. Ο καρπός έχει διαστάσεις περίπου 4εκ x 4εκ.

Ένα έγχυμα από τη ρίζα χρησιμοποιείται στη θεραπεία της δυσπεψίας και της δυσεντερίας. 

Το δέντρο φυτεύεται για έλεγχο της διάβρωσης του εδάφους, ως δέντρο σκιάς και ως διακοσμητικό. Οι ρίζες αποδίδουν μπλε βαφή και τα φύλλα χρησιμοποιούνται ως εντομοαπωθητικό. Το ξύλο, σκληρό, δυνατό, γερό και ανθεκτικό στις επιθέσεις τερμιτών, είναι ιδανικό για γενική ξυλουργική, έπιπλα, οικοδομή σπιτιών, γλυπτά, κουτιά και πολλά άλλα. Εάν όχι για τις εν λόγω χρήσεις, χρησιμοποιείται ως καύσιμο και για την παραγωγή ξυλάνθρακα.

Πηγή:
https://en.wikipedia.org/wiki/Uapaca_kirkiana
https://pfaf.org/user/Plant.aspx?LatinName=Uapaca+kirkiana