Η Kigelia (ή αλλιώς Λουκανικόδεντρο) είναι ένα γένος ανθοφόρων φυτών της οικογένειας Bignoniaceae. Το γένος αποτελείται μόνο από ένα είδος, την Kigelia africana (Kigelia pinnata), η οποία παρατηρείται κατά μήκος όλης της τροπικής Αφρικής, από την την Ερυθραία και το νότιο Τσαντ ως τα βορειότερα της Νοτίου Αφρικής και από τη δυτική Σενεγάλη ως τη Ναμίμπια.

Το όνομα του γένους προέρχεται από τη Μοζαμβίκη (Mozambican Bantu) όπου λέγεται kigeli-keia, ενώ η λαϊκή του ονομασία που είναι Λουκανικόδενδρο προέρχεται από το σχήμα των καρπών του που μοιάζουν με λουκάνικα. Στη αφρικανο-ολλανδική γλώσσα των Worsboom το όνομά του σημαίνει επίσης Λουκανικόδενδρο και η Αραβική του ονομασία σημαίνει "πατέρας των γυλιών=ατομικών σακιδίων"

Πρόκειται για ένα δέντρο που μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 20 μέτρα. Ο φλοιός του είναι γκρίζος και λείος στα νεαρά δέντρα, ενώ ξεφλουδίζει στα μεγαλύτερα. Ένα κλαδί 15εκ. φτάνει σε φάρδος τα 6 χιλιοστά. Το ξύλο των κορμών του είναι ανοιχτό καφέ ή υποκίτρινο, αδιαφοροποίητο και καθόλου επιρρεπές σε σπασίματα.

Είναι ένα δέντρο αειθαλές όταν παρουσιάζονται βροχές όλο το χρόνο, αλλά φυλλοβόλο όταν υπάρξει μια μακρά περίοδος ξηρασίας. Τα φύλλα φυτρώνουν είτε αντικριστά είτε ελικοειδώς γύρω από τα κλαδιά και φτάνουν τα 30-50εκ. σε μήκος. Το σχήμα τους είναι πτεροειδές και κάθε μίσχος είναι 6-20 εκ. μακρύς με 6-10 οβάλ φυλλαράκια επάνω. Το ακριανό φυλλαράκι δεν παρουσιάζεται σε όλα. Τα άνθη (και αργότερα οι καρποί) κρέμονται από τα κλαδιά με μακριούς ευλύγιστους μίσχους (2-6μ. μήκος) που μοιάζουν με σχοινιά. Τα άνθη φυτρώνουν σαν μπουκέτα, έχουν σχήμα καμπανούλας (παρόμοιο με εκείνο του δέντρου της αφρικανικής τουλίπας αλλά πιο σκούρα και πιο κηρώδη), σε χρώμα πορτοκαλοκόκκινο ή προρφυροπράσινο και πλάτος περίπου 10εκ. Κάποια ξεχωριστά άνθη δεν κρέμονται προς τα κάτω αλλά προσανατολίζονται οριζόντια. Μερικά πουλιά προσελκύονται από τα άνθη αυτά και συχνά κάθονται στους μίσχους τους που είναι ανθεκτικοί και προσφέρονται. Το άρωμά τους είναι πιο αισθητό το βράδυ για να προσελκύει τις νυχτερίδες που τα επισκέπτονται για γύρη και νέκταρ και συμβάλλουν στην επικονίαση.

Οι καρποί είναι ξυλώδεις ρώγες και έχουν μήκος 30-100εκ. και φάρδος ως 18εκ. Ζυγίζουν 5-10 κιλά και κρέμονται από μακριούς ποδίσκους που μοιάζουν με σχοινιά. Ο σάρκα του καρπού είναι ινώδης και πολτώδης και περιέχει πολυάριθμους σπόρους. Καταναλώνεται από διάφορα είδη θηλαστικών όπως από μπαμπουίνους, αγριόχοιρους, ελέφαντες της σαβάνας, καμηλοπαρδάλεις, ιπποπόταμους, πιθήκους και σκαντζόχοιρους. Οι σπόροι διασκορπίζονται με τα περιττώματά τους. Συχνά τρώγονται από τους Καφέ Παπαγάλους και τους Παπαγάλους με Καφέ κεφάλι. Το φύλλωμα τρώγεται από ελέφαντες και τις Μεγάλες αντιλόπες της Αφρικής. Εισαγόμενα δείγματα συναντώνται συχνά στα Αυστραλιανά πάρκα να φιλοξενούν τα πουλιά κακατούα (είδος παπαγάλου). 

Το λουκανικόδεντρο έχει μια μακρά ιστορία χρήσης από τις Αφρικάνικες αγροτικές κοινότητες, ειδικότερα για τις θεραπευτικές του ιδιότητες. Οι ιδιότητες αυτές βρίσκονται σε κάθε κομμάτι του δέντρου, συμπεριλαμβανομένων των καρπών, του κορμού, των ριζών και των φύλλων. Αρκετά συχνά οι παραδοσιακοί θεραπευτές έχουν χρησιμοποιήσει το λουκανικόδεντρο για να θεραπεύσουν ένα ευρύ φάσμα δερματοπαθειών, από σχετικά ήπιες ενοχλήσεις όπως μυκητιάσεις, "καλόγερους", ψωρίαση και έκζεμα, ρευματισμούς, τσιμπήματα φιδιών, δαιμονοληψίες  έως και πιο σοβαρές παθήσεις όπως είναι η λέπρα, η σύφιλη και ο καρκίνος του δέρματος. Επίσης πολλαπλές εσωτερικές εφαρμογές έχουν χρησιμοποιηθεί ως θεραπεία σε περιπτώσεις δυσεντερίας, τριχοφυτίας, μερικής αιμορραγίας, μαλάριας, διαβήτη, πνευμονίας και πονόδοντου. Ίσως καθόλου παράξενο (λόγω του σχήματος του καρπού) αλλά έχει χρησιμοποιηθεί και ως αφροδισιακό.

Στις άγονες περιοχές της Δυτικής Αφρικής η Kigelia africana, ένα ιδιαίτερα παραγωγικό δέντρο, είναι φημισμένο γιατί είναι στενά συνδεδεμένο με πολυάριθμες δοξασίες για τους μεγάλους ξυλώδεις καρπούς του που μοιάζουν με τεράστιες τσάντες που κρέμονται από τις άκρες των μίσχων: είναι η τέλεια εικόνα γονιμότητας. Οι γυναίκες που θηλάζουν κρεμούν λωρίδες υφάσματος στο δέντρο για να ζητήσουν προστασία και πολυάριθμους απογόνους. Το κοινό υποσυνείδητο μεταφράζει τη πληθωρική εικόνα του δέντρου σε γονιμότητα και την όψη των καρπών, που μοιάζουν στην εμφάνιση με ανδρικά όργανα αναπαραγωγής, σε υπερφυσικές δυνατότητες ευεργετικές για την τεκνοποίηση.

Ένα αλκοολούχο ποτό παρόμοιο με τη μπύρα φτιάχνεται από τον καρπό του φυτού. Ο φρέσκος καρπός είναι δηλητηριώδης και ισχυρό καθαρτικό. Οι καρποί πριν την κατανάλωση στεγνώνονται, ψήνονται ή βράζονται. Στην Μποτσουάνα (Botswana) η ξυλεία χρησιμοποιείται για βάρκες (makoros), ζυγιά και κουπιά. Η Kigelia χρησιμοποιείται επίσης σε αρκετά προϊόντα για τη φροντίδα του δέρματος. Μια συναφής χρήση των καρπών είναι ως καλλυντικές κρέμες. Οι γυναίκες της/του Tonga της κοιλάδας Zambezi, για παράδειγμα, εφαρμόζουν συχνά παρασκευάσματα από τους καρπούς του λουκανικόδεντρου στα πρόσωπά τους για να εξασφαλίζουν μια αψεγάδιαστη υφή στο δέρμα.

Το δένδρο αυτό καλλιεργείται ευρέως ως καλλωπιστικό στις τροπικές περιοχές για τα όμορφα διακοσμητικά άνθη του και τους ασυνήθιστους καρπούς του. Οι περιοχές φύτευσης πρέπει να επιλέγονται προσεκτικά γιατί η πτώση των καρπών μπορεί να προκαλέσει σοβαρούς τραυματισμούς στους ανθρώπους και ζημιές σε οχήματα παρκαρισμένα κάτω από τα δέντρα.

Πηγή:
http://en.wikipedia.org/wiki/Kigelia
http://www.sos-arsenic.net/english/environment/kigelitree.html