Μήλο του ελέφαντα (Dillenia indica). Ανθος και καρπός

Μήλο του ελέφαντα - Dillenia indica

Το Dillenia indica, κοινώς γνωστό ως  Μήλο του ελέφαντα, είναι ένα είδος Dillenia που προέρχεται από την Κίνα και την τροπική Ασία. Είναι ενδημικό στη νοτιοανατολική Ασία, από την Ινδία και τη Σρι Λάνκα ανατολικά έως τη νοτιοδυτική Κίνα και το Βιετνάμ, και νότια μέσω Ταϊλάνδης μέχρι τη Μαλαισία και την Ινδονησία. Καλλιεργείται στις Φιλιππίνες.

Είναι ένας αειθαλής μεγάλος θάμνος ή μικρού έως μεσαίου μεγέθους δέντρο με επεκτεινόμενο θόλο, που μπορεί να φτάσει τα 30 μέτρα ύψος αν και φτάνει συνήθως τα 15 μέτρα ύψος. Ο κορμός μπορεί να έχει διάμετρο 120 εκ., συχνά διακλαδούμενο από χαμηλό. Τα φύλλα έχουν μήκος 15-36 εκ. και εμφανή κυματοειδή επιφάνεια με ραβδώσεις και με εντυπωμένες φλέβες.

Τα λουλούδια εμφανίζονται μοναχικά στα άκρα των κλαδιών, στραμμένα προς τα κάτω. Τα σέπαλα είναι στρογγυλεμένα και κιτρινο- πράσινα.  Τα λουλούδια είναι μεγάλα, με διάμετρο 15-20 εκ., με πέντε λευκά πέταλα και πολλούς κίτρινους στήμονες.

Τα χαρακτηριστικά στρογγυλά φρούτα του είναι μεγάλα, πρασινοκίτρινα, έχουν πολλούς σπόρους και είναι βρώσιμα. Ο καρπός, με διάμετρο 5-12 εκ., είναι ένα συσσωμάτωμα από 15 καρπόφυλλα, με κάθε καρπόφυλλο να περιέχει πέντε σπόρους, ενσωματωμένους σε έναν εδώδιμο αλλά ινώδη πολτό.

Το Dillenia indica ήταν ένα από τα πολλά είδη που περιγράφηκε αρχικά από τον Linnaeus στη 10η έκδοση του Systema Naturae του, το 1759.

Το Dillenia indica παράγει ένα μεγάλο σκληρό καρπό, ο οποίος είναι προσβάσιμος μόνο σε μεγαλόσωμα ζώα. Μια μελέτη στο Buxa Tiger Reserve από τους οικολόγους Sekar & Sukumar έδειξε ότι οι ασιατικοί ελέφαντες φαίνεται να έχουν μια ιδιαίτερη αγάπη για τους καρπούς τού D. indica και ως εκ τούτου αποτελούν σημαντικό διασκορπιστή σπόρων για αυτό το δέντρο. Με την προοπτική της εξαφάνισης των ελεφάντων, αυτό το δέντρο έχει αναπτύξει ένα εφεδρικό σύστημα, με το οποίο τα σκληρά φρούτα του, τα οποία ήταν προσβάσιμα μόνο στους μεγαλόσωμους, μαλακώνουν αργά στο δασικό τοπίο κατά τη διάρκεια της ξηρασίας, επιτρέποντας την πρόσβαση σε διαδοχικά μικρότερα ζώα όπως σκίουροι, τρωκτικά και μακάκες. Οι σπόροι από τα ώριμα και μαλακά φρούτα είναι σε θέση να βλαστήσουν εύκολα, επιτρέποντας η παραμονή αυτού του δέντρου να είναι ανεξάρτητη από την επιβίωση του μεγαφυτοφάγου ελέφαντα.

Επειδή αποτελεί κύρια πηγή τροφής για τους ελέφαντες, τους πιθήκους και τα ελάφια, απαγορεύεται η συλλογή φρούτων από τα ενδότερα του δάσους. Επίσης, απαγορεύεται η εμπορική πώληση των φρούτων, σε μια προσπάθεια να βοηθηθεί το σύστημα τροφικής αλυσίδας του δάσους από την πλήρη αποσυναρμολόγηση.

Το μήλο του ελέφαντα είναι ένα πολύ διακοσμητικό δέντρο. Συχνά καλλιεργείται σε κήπους, όπου είναι εξαιρετικά βραβευμένο για τα μεγάλα, όμορφα και αρωματικά άνθη του, καθώς και για τους βρώσιμους καρπούς του.  Το φυτό παρέχει στους ντόπιους το βρώσιμο καρπό του, φάρμακα, σαπούνι και γυαλιστικό.

Τα φρούτα μπορούν να καταναλωθούν ωμά ή μαγειρεμένα. Τα αρωματικά, όξινα, ζουμερά φρούτα χρησιμοποιούνται συνήθως σε κάρυ, κονσέρβες, ποτά ή όξινες ζυμώσεις. Η γεύση του φρούτου μοιάζει με άγουρο μήλο. το μεγαλύερο μέρος του φρούτου αποτελείται από πολύ πυκνά σέπαλα, τα οποία έχουν πολύ όξινη γεύση. Τα μικρότερα, ζουμερά φρούτα στο εσωτερικό είναι επίσης ξινά. Οι πράσινοι καρποί έχουν διάμετρο περίπου 10 εκατοστών. Το κύριο μέρος των καρπών αποτελείται στην πραγματικότητα από παχιά σέπαλα, που έχουν ξινή γεύση και χρησιμοποιούνται σε παρασκευάσματα dal και ψαριών και συχνά αναμιγνύονται με καρύδα και μπαχαρικά για να κάνουν τσάτνεϊ. Τα άγουρα φρούτα γίνονται τουρσί. Ο αρωματικός (σχεδόν σαν κρεμμύδι), όξινος, ζουμερός πολτός των φρούτων (σαν ζελέ) είναι πικρό-ξινός και χρησιμοποιείται σε κάρυ, μαρμελάδες, ζελέ, ποτά ή ζυμώνεται σε ξίδι.

Οι κάλυκες-μπορούν να καταναλωθούν ωμοί ή μαγειρεμένοι. Σαρκώδεις, με μια ευχάριστη όξινη γεύση, αν και η μεγάλη ποσότητα ινών που περιέχουν είναι δυσάρεστη. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε κάρυ ή σε ποτά, ζελέ και σορμπέ.

Το δέντρο χρησιμοποιείται ευρέως στην Αγιουρβέδα και το Σίντχα. Είναι ένα από τα ευρέως χρησιμοποιούμενα λαϊκά φαρμακευτικά φυτά από διάφορες φυλές ολόκληρης της βορειοανατολικής Ινδίας.

Τα φύλλα, ο φλοιός, τα φρούτα και άλλα μέρη έχουν ευρύ φάσμα δράσης (αντιμικροβιακή, αντιοξειδωτική, αναλγητική, αντιφλεγμονώδη, για δυσεντερία, αντιδιαβητική κλπ.). Ο πολτός φρούτων χρησιμοποιείται ως τονωτικό και καθαρτικό, για θεραπεία των κοιλιακών διαταραχών, αναμειγνύεται με ζάχαρη κατά του βήχα. Ο φλοιός και τα φύλλα χρησιμοποιούνται ως καθαρτικό και στυπτικό. Ο φλοιός ως στοματικό διάλυμα για την αντιμετώπιση της άφθας. Τα μέρη του φυτού χρησιμοποιούνται επίσης για τη θεραπεία του διαβήτη και του καρκίνου.

Τα φρούτα τρίβονται με νερό για να γίνουν σαπούνι. Ο πολτός χρησιμοποιείται για το πλύσιμο των μαλλιών. Ο χυμός των φύλλων εφαρμόζεται στο τριχωτό της κεφαλής για να αποφευχθεί η φαλάκρα.

Τα αποξηραμένα φύλλα χρησιμοποιούνται για να γυαλίζουν το ελεφαντόδοντο. Τα κλαδιά του χρησιμοποιούνται για την κατασκευή καυσόξυλων. Η τέφρα του ξύλου προστίθεται σε πήλινα τούβλα για την αύξηση της αντοχής τους στη φωτιά.

Πηγή:
https://en.wikipedia.org/wiki/Dillenia_indica
http://tropical.theferns.info/viewtropical.php?id=Dillenia+indica
http://www.flowersofindia.net/catalog/slides/Elephant%20Apple.html
https://starofmysore.com/tree-facts-elegant-elephant-apple/