Εποχιακές αλλεργίες (Από τον Ιωάννη Σιώπη)

Οι εποχιακές αλλεργικές εκδηλώσεις αποτελούν μία από τις συχνότερες αιτίες προσέλευσης ασθενών στα ιατρεία, κατά την διάρκεια της άνοιξης. Περίπου 3-5% του γενικού πληθυσμού παρουσιάζει συμπτώματα, τα οποία μπορεί να μην είναι απειλητικά για την ζωή, δεν παύουν να είναι ενοχλητικά και να έχουν δυσμενείς συνέπειες.

Τα συμπτώματα αυτά, παρουσιάζονται σε άτομα με κληρονομική επιβάρυνση, μετά από ένα στάδιο ευαισθητοποίησης στην γύρη διαφόρων φυτών. Οι ασθενείς εμφανίζουν τα συμπτώματα περιοδικά, κατά την διάρκεια της ανθοφορίας ενός ή περισσότερων φυτών στα οποία είναι ευαίσθητοι. Η ένταση των συμπτωμάτων είναι ανάλογη με την ένταση της ανθοφορίας και της έκθεσης και επαφής των πασχόντων με τα φυτά.

Οι κυριότερες αλλεργικές εκδηλώσεις που απασχολούν τους γιατρούς πολλών ειδικοτήτων (όπως γενικούς γιατρούς, παθολόγους, πνευμονολόγους, αλλεργιολόγους, δερματολόγους, οφθαλμιάτρους και ωτορινολαρυγγολόγους) και ταλαιπωρούν τους ασθενείς είναι:
1) αλλεργική ρινίτιδα (επίμονο φτέρνισμα και συνάχι)
2) αλλεργική επιπεφυκίτιδα (κοκκίνισμα και δάκρυσμα των ματιών
με καύσο ή τσούξιμο)
3) αλλεργικό βρογχικό άσθμα (βήχας, δύσπνοια)
4) κνίδωση (κοκκίνισμα και πρήξιμο του δέρματος με φαγούρα όπως το τσίμπημα της τσουκνίδας)
5) υποτροπή ή επιδείνωση αλλεργικού εκζέματος
6) πυρετός εκ χόρτου

Όλες αυτές οι εκδηλώσεις περιγράφονται και με τον όρο "Γυραλλεργία" και η ανίχνευση της ευαισθησίας σε ασθενείς γίνεται με δερματικές δοκιμασίες, τα λεγόμενα "δερματικά τεστ". Οι καιρικές συνθήκες παίζουν πολύ σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση των αλλεργικών αυτών εκδηλώσεων. Η βροχή ευνοεί μεν την ανάπτυξη των υπεύθυνων φυτών, συντελεί όμως και στον καθαρισμό της ατμόσφαιρας από τις γύρεις και την εναπόθεση τους στη γη. Η ξηρασία και οι σφοδροί άνεμοι συντελούν στην διασπορά και μεταφορά των γύρεων σε πολύ μεγάλες αποστάσεις. Για το λόγο αυτό, έγιναν και γίνονται προσπάθειες για την ημερολογιακή χαρτογράφηση των γύρεων που εμφανίζονται σε κάθε περιοχή. Έτσι, ενημερώνονται οι ασθενείς με ανακοινώσεις από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, για την προβλεπόμενη κυκλοφορία γύρεων τις επόμενες μέρες, με σκοπό την λήψη μαζικών ή ατομικών μέτρων προφύλαξης.

Η ποσότητα και το είδος των γύρεων στον ατμοσφαιρικό αέρα διαφέρει από περιοχή σε περιοχή, ανάλογα με τη βλάστηση. Παρακάτω αναφέρονται τα κυριότερα είδη φυτών που προκαλούν με τη γύρη τους αλλεργικές εκδηλώσεις, καθώς και η περίοδος ανθοφορίας τους.

1) Κυπαρίσσι, κέδρος, αγριοκυπάρισσο (Φεβρουάριος - Μάιος)
2) Οξιά, βαλανιδιά, πουρνάρι (Απρίλιος - Ιούνιος)
3) Τσουκνίδα, περδικάκι (Μάρτιος - Αύγουστος) (η σημασία τους έγκειται στο ότι απαντώνται σε κατοικημένες περιοχές και γύρω από τα σπίτια και πρέπει να καταστρέφονται)
4) Πεύκο, έλατο (Μάρτιος - Ιούλιος)
5) Ελιά, αγριοελιά, φράξος ή μελιάς, λιγούστρο, γιασεμί, πασχαλιά (Μάρτιος - Ιούνιος)
6) Αγροστώδη (σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη, βρώμη, αγριοβρώμη, δακτυλίδα, φεστούκα, λόλιον, καλάμι, καλαμπόκι, αγριάδα, ρύζι, κεχρί) (Απρίλιος - Ιούλιος)
7) Φουντουκιά, αγριοφουντουκιά (Φεβρουάριος - Μάιος)
8) Χρυσάνθεμο, ήλιος, χαμομήλι, ραδίκι (Σεπτέμβριος - Οκτώβριος)
9) Χηνοπόδιο (λουμουντιά), βρωμόχορτο, πεντάνευρο, αρνόγλωσσα, αψιθιά (Μάρτιος - Αύγουστος)
10) Πλάτανος (Μάρτιος - Μάιος)
11) Ιτιές (κλαίουσα, ασημοϊτιά, μοσχοϊτιά) (Μάρτιος - Απρίλιος)
12) Λεύκες (αγριολεύκα, ασημολεύκα, κοβάκι) (Φεβρουάριος - Μάιος)
13) Σιμύδα (Φεβρουάριος - Απρίλιος)
14) Σκλήθρα, ή κλήθρα, φτελιά (καραγάτσι) (Φεβρουάριος - Μάρτιος)

Ιωάννης Σιώπης
Δερματολόγος