Φυτικά ρεκόρ
(Από τον Ορέστη Δαβία)
Τα ρεκόρ γεννιούνται για να πεθάνουν και όλοι
ξέρουμε ότι αργά ή γρήγορα θα καταρριφθούν, σε τούτη την ακατάπαυστη μάχη των επιδόσεων,
όμως το ανθρώπινο ενδιαφέρον παραμένει πάντα άγρυπνο. Ελάχιστες ως τώρα φορές
ξεφύλλισα την ετήσια βίβλο του εντυπωσιασμού (το γνωστό Βιβλίο Γκίνες), ομολογώ ωστόσο ότι βρίσκω αφόρητα διασκεδαστική την εμμονή του είδους μας να καμαρώνει για τη ρηχότητα των φιλοδοξιών και τη μικρότητα των
πράξεών του. Ακόμη και τα πιο σπουδαία από τα κατορθώματα μας (η παρασκευή του μεγαλύτερου ντόνατ, το να χοροπηδάω στο ένα πόδι για 40 ώρες ή το να τρέχεις τα 100 μ. ανάποδα σε λιγότερο από 15 δεύτερα) δεν αποτελούν τίποτε άλλο πάρα μανιφέστα ματαιότητας, των οποίων οι πραγματικές διαστάσεις φανερώνονται μόλις τα συγκρίνουμε με όσα, αδιακόπως και ανωνύμως, συντελούνται μέσα στη φύση. Κάποιες φορές βάζει, βεβαίως, σε αυτά και ο άνθρωπος το χεράκι του, όπως συνέβη για παράδειγμα στον στίβο της κηπουρικής, όπου ο πολυετής αγώνας για την καλλιέργεια της μεγαλύτερης κολοκύθας σημείωσε πρόπερσι την εντυπωσιακή αναμφίβολα επιτυχία των 520 κιλών.
|
Adansonia
digitata
|
|
Phytolacca
dioica
|
|
Ficus
bengalensis
|
|
Sequoiadendron
giganteum
|
Στην πλειονότητα πάντως των
περιπτώσεων όλα γίνονται ερήμην μας, εκτός ασφαλώς από το απαραίτητο στάδιο των μετρήσεων, όπου συχνά δεν
ξεφεύγουμε από τις αφανιστικές συνήθειες μας.
Έτσι, λοιπόν, το υψηλότερο δέντρο που απαντάται σήμερα στον πλανήτη μας είναι μια σεκόια
(Sequoia sempervirens) που με τα 112 μ. του αναστήματος και τη σχεδόν ισοϋψή μεγάλη συντροφιά της προσελκύει καθημερινά εκατοντάδες θαυμαστές σε μια παραθαλάσσια περιοχή της Καλιφόρνιας. Υπήρχε όμως μια ολόκληρη γενιά χιλιόχρονων ευκαλύπτων (από το είδος
Eucaliptus regnans) που ξεπερνούσαν κατά πολύ αυτό το μπόι, με λαμπρότερο μάλλον εκπρόσωπο εκείνη που στα 1872 μετρήθηκε να έχει μήκος 135 μ. μόλις την
έριξαν καταγής τα τσεκούρια των αυστραλών
ξυλοκόπων που βάλθηκαν να την
ξεκάνουν. Ήταν, βλέπετε (και παραμένει για πολλούς), δύσκολο να αντισταθείς στον πλούτο που χαρίζει ένα τέτοιο θεόρατο δέντρο.
Αναλογιστείτε μόνο ότι το αφρικανικό μπαομπάμπ
(Adansonia digitata), το νοτιοαμερικανικό όμπου (Phytolacca
dioica) και το ινδικό μπάνιαν (Ficus bengalensis) συχνά έχουν περιφέρεια κορμιού που
ξεπερνά τα 30 μ. στη βάση τους και ζυγίζουν έτσι εκατοντάδες τόνους πολύτιμη
ξυλεία. Πρωταθλητής σε αυτόν τον τομέα είναι πάντως ο «Στρατηγός Σέρμαν», μια σεκόια της Σιέρρα Νεβάδα (πρόκειται για εκπρόσωπο του είδους
(Sequoiadendron giganteum) που στις περίπου τρεις χιλιετίες της
zωής έφθασε τα 83 μ., ενώ υπολογίζεται ότι
ζυγίζει παραπάνω από 1.500 τόνους.
Ένας τομέας που επίσης παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον είναι εκείνος της μακροζωίας. Ως τη δεκαετία του 1970, οι επιστήμονες πίστευαν ότι είναι ένα είδος πεύκου
(Pinus longavea) της
Καλιφόρνιας αυτό που με τους περίπου 50 αιώνες του κατείχε τα πρωτεία, τότε όμως ανακαλύφθηκε ότι ένας θάμνος
κρεόζωτου (Larrea tridentata) στην έρημο Μοχάβε (Νότια Καλιφόρνια) είναι ό,τι αρχαιότερο διατηρείται
ζωντανό μες στο φυτικό βασίλειο. Το κεντρικό τμήμα του πέθανε και χάθηκε προτού ακόμη χτιστούν οι πυραμίδες της Αιγύπτου, το κρεόζωτο όμως έχει την τάση να αναπτύσσεται ακτινωτά και να παίρνει τη μορφή ασυνήθιστων πράσινων κύκλων που στη συγκεκριμένη περίπτωση και σύμφωνα με αλλεπάλληλες μετρήσεις Ξεκίνησαν να αναπτύσσονται πριν από 12.000 χρόνια!
Τελειώνοντας, ας αναφέρουμε τα δύο άκρα στην κλίμακα μεγέθους που εμφανίζουν τα άνθη των φυτών. Τα μικρότερα απ' όλα ανήκουν στο γένος
Wolffia, που περιλαμβάνει μόνο μικροσκοπικά και χωρίς ρίζες υδρόβια φυτά. Ακόμη και ανθισμένα περνούν άνετα απ' του
βελονιού την τρύπα, ενώ μια ανθοδέσμη με πέντε χιλιάδες από δαύτα χωράει χωρίς δυσκολία σε μια δακτυλήθρα. Μεγαλύτερο πάλι απ' όλα είναι αυτό του παρασιτικού είδους της Ινδονησίας
Rafflesia arnoldii που έχει διάμετρο πάνω από ένα μέτρο και βάρος κοντά στα δέκα κιλά, άλλα το ανταγωνίζεται
επάξια (σε μέγεθος και δυσωδία) το άνθος του
ξακουστού Amorphophallous titanus (τι όνομα!), του οποίου η εντυπωσιακή
ταξιανθία ξεπετάγεται αναισχύντως ως και - με το συμπάθιο - μισή οργιά ψηλά.
Ορέστης
Δαβίας kykeon@otenet.gr
Το
άρθρο αυτό είναι αναδημοσίευση από το
περιοδικό BHMAGAZINO. Τα ονόματα φυτών που
εμφανίζονται με έντονους χαρακτήρες
είναι δεσμοί που οδηγούν σε άρθρα του
Valentine όπου υπάρχει αναφορά στα
συγκεκριμένα φυτά.
|