Ο Εθνικός Κήπος-Μια όαση στο κέντρο της Αθήνας.

Εθνικός Κήπος: μια πραγματική όαση στο Κέντρο της Αθήνας. Ιδιαίτερα μικρός σε έκταση σε σχέση με τους Κήπους και τα Πάρκα που υπάρχουν στις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αλλά από πλευράς βλάστησης και φυσικής ομορφιάς, δεν έχει τίποτα να ζηλέψει. Και φυσικά δεν έχει να ζηλέψει τίποτα όσον αφορά την ιστορία του.

Στην αρχαιότητα, όταν ο Κήπος ήταν μέρος της παραποτάμιας περιοχής του Ιλισού, συναντούσε κανείς τον Σωκράτη που επισκεπτόταν τον κήπο για περίπατο, φιλοσοφώντας με τους μαθητές του.

Πέτρινα καθίσματα με ιστορία

Αργότερα, όταν ο Βαυαρός αρχιτέκτονας Fr. Gartner άρχισε να σχεδιάζει τα ανάκτορα του βασιλιά Όθωνα, το σημερινό Κοινοβούλιο, καθόρισε ότι θα είναι ο κήπος που θα τα περιβάλλει. Οι εργασίες ξεκίνησαν το 1836 και το 1839 έφθασαν στην Αθήνα από τη Γένοβα 15.000 καλλωπιστικά φυτά, με τη φύτευση των οποίων δημιουργήθηκε το πρώτο κομμάτι του Κήπου, έκτασης 30 στρεμμάτων. Ο Κήπος επεκτάθηκε σταδιακά με τη βοήθεια και επίβλεψη ειδικών της αρχιτεκτονικής των Κήπων.

Το 1923 ο Κήπος χαρακτηρίσθηκε κρατικός-δημόσιος και από τότε καθιερώθηκε να μένει ανοικτός από την ανατολή μέχρι τη δύση του ηλίου.

Το 1927, με Νομοθετικό Διάταγμα ο Κήπος ονομάσθηκε ''Εθνικός Κήπος'' και συγχρόνως δημιουργήθηκε η Επιτροπή Δημοσίων Κήπων και Δενδροστοιχιών, η οποία έχει την εποπτεία του Κήπου ενώ από το 1997 όλος ο Κήπος ανήκει στην Περιφέρεια Αττικής.

Το 1978, στις 6 Ιανουαρίου μια ανεμοθύελλα με ταχύτητα 130 χλμ./ώρα έσπασε και ξερίζωσε δένδρα ηλικίας πάνω από 100 χρόνων, τα οποία με τη σειρά τους έπεσαν πάνω σε (περίπου 650) θάμνους, καταστρέφοντάς τους.

Σήμερα η επίσκεψη στον Κήπο είναι δυνατή όλες τις ημέρες, από την ανατολή έως τη δύση του ηλίου. Η έκτασή του είναι 158 στρέμματα, ενώ τα δένδρα, οι θάμνοι, τα παρτέρια με τη χλόη και τα λουλούδια καλύπτουν συνολικά 120 στρέμματα. Τα δρομάκια του Εθνικού Κήπου έχουν συνολικό μήκος 7,5 χλμ. και καλύπτουν έκταση 22 στρεμμάτων, ενώ είναι στρωμένα απλώς με χαλίκι ώστε να δένουν όσο το δυνατόν περισσότερο με το περιβάλλον. Στον Κήπο κατασκευάστηκαν τα δύο πρώτα θερμοκήπια της χώρας.

Θαυμασμό προκαλούν και τα παρακάτω μεγέθη: τα δένδρα του Κήπου ξεπερνούν τα 7.000 και οι θάμνοι τους 40.000. Ο Κήπος ποτίζεται από υπόγειες πηγές της περιοχής του Αγίου Θωμά στο Γουδί και το νερό φθάνει στον Κήπο μέσω σωληνώσεων μήκους 2,5 χιλιομέτρων, ενώ στο πότισμα συμβάλλουν μια γεώτρηση και πέντε δίκτυα της Εταιρείας Υδάτων. 

Ο Εθνικός Κήπος κινδύνευσε πολλές φορές να καταστραφεί. Για παράδειγμα το 1850 κινδύνευσε από πολύ χαμηλές για την περιοχή θερμοκρασίες, -7,5 βαθμοί Κελσίου, με αποτέλεσμα να καταστραφούν πολλά δένδρα. 

Ο Εθνικός Κήπος είναι κατά βάση βοτανικός κήπος. Ωστόσο, έχει και κάποιους εκπρόσωπους της πανίδας. Εκτός από τις πολυάριθμες πάπιες, υπάρχουν γάτες, περιστέρια και άλλα πουλιά, χελώνες και ψάρια στις λιμνούλες.

Τον Οκτώβριο 1852 μια φοβερή καταιγίδα προκάλεσε πολλές καταστροφές στον Κήπο και έμεινε γνωστή ως η ''καταιγίδα της κολώνας'', διότι στη διάρκειά της έπεσε μία κολώνα του ναού του Ολυμπίου Διός.

Ακολούθησαν και άλλες πολλές περιπτώσεις. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι στις αρχές του 1978 μια ανεμοθύελλα με ταχύτητα ξερίζωσε δένδρα ηλικίας πάνω από 100 χρόνων, τα οποία έπεσαν πάνω σε θάμνους, καταστρέφοντάς τους.

Τι μπορεί όμως να δει ο επισκέπτης; Τις μικρές λίμνες του: συνολικά έξι μικρές και μεγάλες λίμνες, που χρησιμεύουν και ως υδαταποθήκες με μέσο βάθος ένα μέτρο και καταλαμβάνουν συνολικά έκταση δύο στρεμμάτων. 

Το ρωμαϊκό μωσαϊκό δάπεδο που ανακαλύφθηκε σε βάθος ενός μέτρου από το αίθριο μιας ρωμαϊκής έπαυλης. Η συνολική του επιφάνεια είναι 400μ2 και μαρμάρινη σκάλα οδηγεί στο χώρο. Βρίσκεται προς την πλευρά της Λεωφόρου Βασιλίσσης Σοφίας. 

Το ηλιακό ρολόι μπροστά από τις ουασιγκτώνιες στην κεντρική είσοδο από την Λεωφόρο Αμαλίας.

Το περίφημο ηλιακό ρολόι που βρίσκεται στην κεντρική είσοδο από τη Λεωφόρο Αμαλίας: είναι ένας επικλινής μεταλλικός δείκτης στερεωμένος σε μαρμάρινη βάση στην οποία είναι χαραγμένες οι ώρες. Η σκιά του δείκτη, ανάλογα με τη θέση του ήλιου, δείχνει και τη σχετική ώρα. Το φυτώριο που είναι ένας χώρος όπου αναπτύσσονται τα φυτά που θα να μεταφυτευθούν στον Κήπο. Το θερμοκήπιο της βασίλισσας Αμαλίας που κτίσθηκε στα μέσα του 1800 και θεωρείται το πρώτο θερμοκήπιο που λειτούργησε στην χώρα. Οι διαστάσεις του είναι 5μx8μ, η στέγη του είναι φτιαγμένη με μεταλλικές υποδοχές και βρίσκεται κοντά στο Καφενείο.

Το 1984 ιδρύθηκε η βιβλιοθήκη που έχει δύο αναγνωστήρια, μία αίθουσα παραμυθιού και μία αίθουσα μουσικής και προβολών. Όταν ξεκίνησε, στα ράφια της είχε μόνο 1500 βιβλία, ενώ σήμερα ξεπερνούν τα 6000. Στον Εθνικό Κήπο λειτουργεί και Καφενείο, με παραδοσιακές ελληνικές ποικιλίες κλπ, η είσοδος του οποίου είναι από την οδό Ηρώδου του Αττικού.

Η είσοδος στον Εθνική Κήπο είναι ελεύθερη.