Έρημοι και Ερημοποίηση 5 ΙΟΥΝΙΟΥ 2006 – ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (Από την Ηλέκτρα Κουτούκη) 

Η Ημέρα Περιβάλλοντος 2006 έχει θέμα «Έρημοι και Ερημοποίηση» (Deserts and Desertification) με σύνθημα «Don't Desert Drylands!». Το σλόγκαν δίνει έμφαση στην σημασία προστασίας των έρημων τοπίων που καλύπτουν το 40% της επιφάνειας του πλανήτη. Αυτό το οικοσύστημα είναι το σπίτι για το ένα τρίτο του πληθυσμού της Γης και είναι το πιο ευάλωτο κομμάτι πληθυσμού. Οι κυρίως εορταστικές εκδηλώσεις θα διεξαχθούν στην Αλγερία. Τα Ηνωμένα Έθνη φέτος τιμούν τη πόλη της Αλγερίας με το να φιλοξενεί επίσης και την Ημέρα των Ηνωμένων Εθνών. Το πρόγραμμα θέλει να αφυπνίσει τους ανθρώπους να γίνουν δραστήρια μέλη για τη βιώσιμη και δίκαιη ανάπτυξη, να προωθήσουν τις ιδέες για αλλαγές συμπεριφορών και στάσεων απέναντι στο περιβάλλον, και να υπερασπιστούν τη συνεργασία έτσι ώστε όλα τα έθνη και οι άνθρωποι να χαίρονται ένα πιο ασφαλή και προσοδοφόρο μέλλον. Η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος κάθε 5 Ιουνίου είναι ένα πανανθρώπινο γεγονός όπου οι άνθρωποι συμμετέχουν σε δράσεις όπως αγώνες ράλλυ, ποδηλατοδρομίες, συναυλίες, διαγωνισμούς αφίσας και λογοτεχνίας, ανακύκλωση και καμπάνιες καθαρισμού….

Οι έρημοι εισβάλουν στις πόλεις. Αμμόλοφοι της Σαχάρας υψώνονται σαν πύργοι πάνω από το Nouakchott, την πρωτεύουσα της Μαυριτανίας.

Όλα ξεκίνησαν στις 15 Δεκεμβρίου 1972, όταν η Γενική Συνέλευση του OΗΕ θέσπισε την 5η Ιουνίου ως Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος, με στόχο να υπενθυμίσει στους κατοίκους του πλανήτη ότι το μέλλον της ανθρωπότητας είναι άμεσα εξαρτώμενο με το μέλλον των οικοσυστημάτων. Αποτελεί πια κοινή συνείδηση ότι το ανθρώπινο είδος για να επιβιώσει στο εγγύς μέλλον πρέπει να προστατεύσει το φυσικό περιβάλλον και τους φυσικούς πόρους. Η προστασία του περιβάλλοντος δεν έρχεται σε σύγκρουση με την ανάπτυξη. Αντίθετα, η βιώσιμη ανάπτυξη συμφέρει όλους.

Τα τελευταία 5 χρόνια η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος εορτάστηκε:
World Environment Day 2005 San Francisco, USA (Σαν Φραντζίσκο, ΗΠΑ)
World Environment Day 2004 Barcelona, Spain (Βαρκελώνη, Ισπανία)
World Environment Day 2003 Beirut, Lebanon (Βυρητός, Λίβανος)
World Environment Day 2002 Shenzhen, People's Republic of China (Σενζέν, Κίνα)
World Environment Day 2001 Torino, Italy and Havana, Cuba (Τορίνο, Ιταλία & Αβάνα, Κούβα)
World Environment day 2000 Adelaide, Australia (Αδελαϊδα, Αυστραλία)

Από το 1972 και κάθε χρόνο, δίνεται μια ευκαιρία σε όλους, φορείς και πολίτες, να εκφράσουν την άποψή τους για όσα συμβαίνουν στον πλανήτη και σχετίζονται ιδιαίτερα με τη διαχείριση Περιβάλλοντος, τη ρύπανση, τη διατήρηση και σωτηρία της πανίδας και της χλωρίδας σε κάθε μήκος και πλάτος κ.λπ. 

Η Ευρωπαϊκή Ένωση προχωρά στην ίδρυση ενός συμβουλευτικού οργανισμού για τη διευκόλυνση λήψης αποφάσεων και η εξασφάλιση της απαραίτητης χρηματοδότησης, για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας έως το 2010. Αυτό ανακοίνωσε τη Δευτέρα 22 Μαίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, καθώς η απώλεια της βιοποικιλότητας αποτελεί σοβαρότερη απειλή για τον πλανήτη από την αλλαγή του κλίματος, Προβλέπεται η εφαρμογή συγκεκριμένων δεικτών για την παρακολούθηση της προόδου στην προστασία του περιβάλλοντος, καθώς και χρονοδιάγραμμα αξιολογήσεων. Περίπου τα δύο τρίτα των αγαθών που προσφέρουν τα οικοσυστήματα εμφανίζουν παγκοσμίως μείωση. Για παράδειγμα, στην Ευρώπη παρατηρείται συρρίκνωση των αλιευτικών αποθεμάτων, συνεχής καταστροφή του εδάφους, ζημιές από τις πλημμύρες και εξαφάνιση πολλών μορφών άγριας ζωής. Επίσης ανακοίνωση της Ε.Ε. υπενθυμίζει το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Natura 2000, ως ένα δίκτυο προστατευομένων περιοχών σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Το Natura 2000 καλύπτει το 18% της επικράτειας των 15 παλαιών κρατών της ΕΕ, ενώ επεκτείνεται στα δέκα νέα κράτη μέλη, καθώς και στις θαλάσσιες περιοχές. 

H επιστήμη του Περιβάλλοντος, όπως εξελίσσεται, δεν είναι μια ακόμη από τις «ουδέτερες» φυσικές επιστήμες. Είναι ισάξια με την πολιτική, τη νομική και την οικονομική επιστήμη, καθώς και με την κοινωνιολογία. Όπως λένε ειδικοί εξελίσσεται μάλλον σε «πολυεπιστήμη», με αυτοτελές πεδίο έρευνας και μελέτης. Σήμερα στη Γη κατοικούν 6,23 δισεκατομμύρια άνθρωποι (το 2002 ήταν 6.212.868.920, δηλαδή διπλάσιος από ό,τι το 1960). Σήμερα, το 90% των "πηγών" της τροφής προέρχεται από 15 σιτηρά, τα κυριότερα από αυτά είναι το ρύζι, το σιτάρι και το καλαμπόκι, τα οποία και καλύπτουν τις ανάγκες των δύο τρίτων του πληθυσμού της Γης. Ως το 2025, 60.000 φυτείες που παράγουν τα σιτηρά αυτά θα καταστραφούν. Για να ικανοποιηθούν οι ανάγκες των 80 εκατομμυρίων ανθρώπων που θα γεννηθούν θα πρέπει η παραγωγή της τροφής να διπλασιαστεί. Τα τελευταία 70 χρόνια ο πληθυσμός της Γης έχει τριπλασιαστεί, η κατανάλωση νερού έχει εξαπλασιαστεί. 800 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από υποσιτισμό και δύο δισεκατομμύρια άνθρωποι νιώθουν άγχος για την εξοικονόμηση ακόμη και των βασικών. 

Την αύξηση του πληθυσμού ακολούθησε και η αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Από 534 μετρικούς τόνους το 1900 άγγιξε τους 1.900 τόνους το 1997, θερμαίνοντας την ατμόσφαιρα κατά 5,8° C, αύξηση που δεν είχε δει η Γη τα τελευταία 10.000 χρόνια. Το 2100 η στάθμη της θάλασσας υπολογίζεται ότι θα ανέβει περίπου μισό μέτρο. Υπολογίζεται ότι η καταστροφή του περιβάλλοντος ευθύνεται για το 20%-25% των θανάτων παγκοσμίως. Μολυσμένα νερά και κακές συνθήκες υγιεινής σκοτώνουν 12 εκατομμύρια ανθρώπους τον χρόνο. Άλλα τρία εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν ετησίως εξαιτίας της μόλυνσης της ατμόσφαιρας 

Συνολικό προϋπολογισμό 677,85 εκατομμύρια € διέθεσε η χώρα μας από το Γ' ΚΠΣ για την προώθηση των δράσεων που αφορούν στην προστασία του περιβάλλοντος. Πιο συγκεκριμένα, ο βασικός άξονας περιβαλλοντικής πολιτικής της χώρας μας ήταν το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Περιβάλλον 2000 - 2006". Oι βασικοί του στόχοι, όπως περιγράφονται, ήταν: α) η προστασία, αναβάθμιση και ανάδειξη του φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος - αυτονόητη και συνταγματική υποχρέωση της χώρας, αλλά και βασικός παράγοντας βελτίωσης της ποιότητας ζωής των πολιτών και β) η εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική πολιτική και τις διεθνείς κατευθύνσεις και δεσμεύσεις και η τήρηση και εφαρμογή των υποχρεώσεων που απορρέουν από αυτές, όσον αφορά στο περιβάλλον και την ανάπτυξη. 

Oι άξονες προτεραιότητας του προγράμματος είναι οι εξής: 

1. Υδατικό Περιβάλλον (22,2 εκ. ευρώ) 
2. Στερεά απόβλητα (27,5 εκ. ευρώ) 
3. Πολιτική προστασία - προστασία τοπίων και θαλάσσιου περιβάλλοντος (26,8 εκ. ευρώ) 
4. Ατμοσφαιρικό περιβάλλον - θόρυβος (32,4 εκ. ευρώ) 
5. Θεσμοί - περιβαλλοντική ευαισθητοποίηση (26,6 εκ. ευρώ) 
6. Άλλες περιβαλλοντικές δράσεις (πρώην Κτηματολόγιο) (228,65 εκ. ευρώ) 
7. Χωροταξία - Πολεοδομία, αναπλάσεις (96,8 εκ. ευρώ) 
8. Διαχείριση προστατευόμενων περιοχών, βιότοποι (206,9 εκ. ευρώ) 
9. Έργα περιβάλλοντος με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα (το συνολικό κόστος του άξονα θα προσδιοριστεί κατά την πρώτη φάση εφαρμογής του προγράμματος) 
10. Τεχνική βοήθεια (10 εκ. ευρώ). 

Ηλέκτρα Κουτούκη
Δημοσιογράφος