Πώς γίνεται η αλλαγή γλάστρας (Από τον Μιχάλη Πολίτη)

Ένα φυτό δεν μπορεί να μιλήσει και να σας πει τι χρειάζεται, αλλά ευτυχώς μπορεί να σας προειδοποιήσει αλλάζοντας όψη. Και τα σήματα που στέλνει ένα φυτό που χρειάζεται αλλαγή γλάστρας είναι εύκολο να αναγνωριστούν. Όταν το σπαθίφυλλό σας για παράδειγμα, μαραίνεται πολύ σύντομα μετά το πότισμα αυτό είναι μια καλή ένδειξη ότι το φυτό σας πρέπει να μεταφυτευτεί. Τραβήξτε απαλά το φυτό από την γλάστρα. Μοιάζει με την διπλανή εικόνα; Έχουν οι ρίζες του κυκλώσει το εσωτερικό της γλάστρας; Αν ναι, σας λέει πως είναι καιρός να το μεταφυτέψετε.

Αν οι ρίζες των φυτών αναπτυχθούν υπερβολικά μέσα στην γλάστρα, τα φυτά χρειάζονται περισσότερο και συχνότερο πότισμα επειδή δεν υπάρχει στην γλάστρα αρκετό χώμα, σε σύγκριση με τις ρίζες για να συγκρατήσει την υγρασία. Και αν αφήσετε αυτήν την κατάσταση να συνεχίζεται, ένα μεγάλο και πυκνό ριζικό σύστημα μπορεί ακόμα και να πνίξει το φυτό.

Αν και τα συμπτώματα που μόλις περιγράψαμε είναι τα πιο κοινά σημάδια ότι ένα φυτό χρειάζεται αλλαγή γλάστρας, κάθε είδος φυτού το δείχνει με τον δικό του τρόπο. Μερικά, όπως οι φίκοι ή άλλα φυτά που έχουν επεκτατικές ρίζες μπορεί να αναπτύξουν ρίζες πάνω από την επιφάνεια του χώματος. Άλλα αρχίζουν να κιτρινίζουν ή να ξεραίνονται από έξω προς τα μέσα, ειδικά την άνοιξη. Ρίξτε τους μια προσεκτική ματιά. Μήπως το φύλλωμά τους είναι δυσανάλογα μεγάλο σε σχέση με το μέγεθος της γλάστρας τους;

Αυτά είναι όλα τα πιθανά συμπτώματα, αν και από μόνα τους πολλές φορές μπορεί να μη σημαίνουν και τίποτα. Για καλό και για κακό αν έχετε υποψία ότι το φυτό σας χρειάζεται μεταφύτευση, βγάλτε το από την γλάστρα του και ρίξτε μια ματιά στο ριζικό του σύστημα. Πιθανό να μην χρειάζεται μεταφύτευση εκτός αν οι ρίζες άρχισαν να τυλίγονται αρκετά στο εσωτερικό της γλάστρας. Και θυμηθείτε ότι σε μερικά φυτά αρέσει στην πραγματικότητα να έχουν τυλιγμένες ρίζες. Η κλίβια για παράδειγμα ανθίζει καλύτερα με αυτόν τον τρόπο. Μεταφυτέψτε την κλίβια μόνο όταν οι ρίζες της αναπτυχθούν τόσο ώστε να σπάσουν την γλάστρα.

Πόσο συχνά πρέπει να μεταφυτεύουμε ένα φυτό; Ένας καλός κανόνας  είναι κάθε χρόνο. Και μερικές φορές, όταν ένα φυτό υποφέρει από μη φανερή αιτία, η μεταφύτευση βοηθάει, ακόμα και αν οι ρίζες δεν είναι υπερβολικά αναπτυγμένες. Σ' αυτήν την περίπτωση, δεν χρειάζεται να μεταφυτεύσετε το φυτό σε μεγαλύτερη γλάστρα. Μπορεί να ωφεληθεί απλά με την αλλαγή χώματος που θα φρεσκάρει τις προμήθειες του φυτού σε τροφή και θα βελτιώσει την αποστράγγιση.

Επειδή τα διαφορετικά εδαφικά μίγματα έχουν και διαφορετική απορροφητικότητα νερού, προσπαθήστε να μεταφυτέψετε το φυτό σε ίδιο τύπο χώματος ή εδαφικού μίγματος με αυτόν που είχε ήδη μεγαλώσει. Φυσικά αν δεν είστε ευχαριστημένοι με το χώμα που ήδη έχετε, μπορείτε με την ευκαιρία να τινάξετε το παλιό χώμα και να φυτέψετε το φυτό σας σε χώμα καλύτερης ποιότητας.

Κάποια φυτά, όπως οι σαιντπώλιες, οι ορχιδέες και οι κάκτοι απαιτούν ιδιαίτερο τύπο χώματος αλλά, για τα περισσότερα άλλα φυτά του σπιτιού, η προσωπική σας επιλογή είναι αρκετή. Τα καλύτερα εδαφικά μείγματα για φυτά εσωτερικών χώρων είναι αυτά που περιέχουν τύρφη και περλίτη, και είναι εμπλουτισμένα με λιπάσματα και ιχνοστοιχεία.

Αν κινδυνεύει η υγεία του φυτού, η μεταφύτευση θα το ωφελήσει κάθε εποχή του χρόνου. Αλλά αν απλά τηρείτε μια συνηθισμένη ετήσια διαδικασία τότε η άνοιξη είναι η καλύτερη εποχή για μεταφύτευση. Τότε είναι που τα φυτά βρίσκονται σε ενεργή περίοδο ανάπτυξης και έτσι θα αναπτύξουν το ριζικό τους σύστημα ταχύτερα.

Αν λοιπόν εξετάσατε το φυτό σας και αποφασίσατε ότι η μεταφύτευση είναι αυτό που του χρειάζεται, τότε πάρτε μια καινούρια γλάστρα, το νέο σας μείγμα χώματος, ένα ποτιστήρι και ένα φτυαράκι και είστε έτοιμοι να αρχίσετε. Θα σας δείξουμε πως να το κάνετε σωστά παρακάτω. Καλή μεταφύτευση.

Βήμα 1 — Διαλέξτε μια γλάστρα με τρύπα αποστράγγισης. Η γλάστρα σας πρέπει να έχει διάμετρο περίπου πέντε εκατοστά μεγαλύτερη από την παλιά σας γλάστρα. Αν χρησιμοποιήσετε πολύ μεγαλύτερη γλάστρα πιθανό να αναγκάσετε το φυτό σας να δώσει προτεραιότητα στην ανάπτυξη του ριζικού του συστήματος σε βάρος της βλάστησης. Αν χρησιμοποιήσετε κεραμική γλάστρα, μουλιάστε την σε νερό για μια μέρα, πριν αρχίσετε την μεταφύτευση. Με αυτόν τον τρόπο δεν θα έχετε απώλεια υγρασίας από την γλάστρα όταν ποτίζετε.

Βήμα 2 — Μουσκέψτε το χώμα. Το ξερό χώμα είναι δύσκολο να απορροφήσει νερό αμέσως μετά την μεταφύτευση. Αν μόλις έχετε ανοίξει μια σακούλα από εδαφικό μίγμα πιθανό το χώμα της να είναι αρκετά υγρό. Αν όμως είναι ξερό ή σαν σκόνη ρίξτε λίγο νερό και ανακατώστε το μέχρι να γίνει αρκετά υγρό ώστε να μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε. Προσέξτε να μην ρίξετε πολύ νερό και να μην γίνει το χώμα λασπερό.

Βήμα 3 — Βγάλτε το φυτό από την παλιά γλάστρα. Αυτό θα γίνει ευκολότερα αν το ποτίσετε πρώτα. Οι ρίζες  είναι πιο εύκαμπτες και υπάρχουν λιγότερες πιθανότητες να σπάσουν αν είναι υγρές. Αν δεν μπορείτε να τραβήξετε το φυτό εύκολα  από τη γλάστρα τότε ξαπλώστε το στο πλάι και κυλήστε τη γλάστρα μπρος πίσω μέχρι το φυτό να ξεγλιστρήσει.

Βήμα 4 — Λύστε τις ρίζες. Αφού έχετε βγάλει τη μπάλα χώματος με τις ρίζες έξω από τη γλάστρα, ξετυλίξτε μερικές ρίζες προσεκτικά. Το φυτό μπορεί να επιβιώσει ακόμη  και αν τοποθετήσετε την μπάλα χώματος όπως είναι, από τη μια γλάστρα στην άλλη. Αλλά αν ξετυλίξετε τις ρίζες, θα τις βοηθήσετε να εξαπλωθούν καλύτερα στο νέο χώμα. Μερικές φορές αν οι ρίζες είναι σφιχτοτυλιγμένες θα χρειαστείτε ένα μαχαίρι για να τις διαιρέσετε.

Βήμα 5 —Τοποθετήστε το φυτό. Κανονίστε το χώμα στο βάθος της γλάστρας ώστε όταν τοποθετήσετε το φυτό από πάνω, η επιφάνεια του χώματος στο σημείο που αρχίζει η βλάστηση να είναι 2-3 εκ. πιο κάτω από το χείλος της γλάστρας. Αυτό θα σας δώσει περιθώριο χώρου για το νερό του ποτίσματος. Μετά γεμίστε με χώμα τα πλαϊνά της γλάστρας και με τα δάκτυλά σας ελέγξτε να μην υπάρχουν θύλακες αέρα. Συνεχίστε προσθέτοντας και διορθώνοντας το χώμα μέχρι το φυτό να στέκεται από μόνο του χωρίς να γέρνει ή να κουνιέται.

Βήμα 6 — Ποτίστε. Μουσκέψτε το χώμα μέχρι το νερό να τρέξει έξω από τον πάτο της γλάστρας. Μπορεί να χρειαστεί να προσθέσετε περισσότερο χώμα σε μερικά σημεία που θα καθίσει λόγω του ποτίσματος. Μην παραποτίσετε για τις επόμενες εβδομάδες. Κάντε το μόνο αν αφού ακουμπήσετε το χώμα με το δάκτυλό σας βεβαιωθείτε ότι είναι στεγνό. Και μην προσθέσετε λίπασμα πριν εμφανιστούν δείγματα νέας βλάστησης. Τότε μπορείτε να είστε σίγουροι ότι το φυτό σας βρίσκεται σε κανονικές συνθήκες.

Διπλή γλάστρα

Μερικές φορές τα πολύ εμφανίσιμα δοχεία δεν λειτουργούν κατάλληλα σαν γλάστρες όπως θα θέλαμε. Αυτό πιθανό συμβαίνει γιατί δεν έχουν τρύπες αποστράγγισης. Ή μπορεί να είναι ραγισμένα. Μη στεναχωριέστε, μπορείτε ακόμα να τα χρησιμοποιήσετε. Απλά φυτέψτε το φυτό σας σε μια κατάλληλη γλάστρα και μετά τοποθετήστε την μέσα στη διακοσμητική γλάστρα. Τοποθετήστε οπωσδήποτε ένα πλαστικό πιατάκι ανάμεσα στις γλάστρες ώστε το νερό που περισσεύει να συγκρατείται εκεί και να μην προξενεί ζημίες.