Αν είστε λάτρεις της κηπουρικής, είναι απίθανο να μην έχετε δει διάφορα άρθρα και αφιερώματα σε βιβλία ή περιοδικά που σας συμβουλεύουν πως να δημιουργήσετε τον τέλειο κήπο. Αλήθεια έχετε σκεφτεί πως θα ήταν ο τέλειος κήπος, όχι για σας, αλλά για τη γάτα σας; Ακούγεται ίσως λίγο χαζό σαν ιδέα αλλά σκεφτείτε ότι αν σχεδιάσετε τον κήπο σας, έχοντας στο μυαλό σας την γάτα σας θα έχετε σαν αποτέλεσμα ένα ευχαριστημένο κατοικίδιο, έναν ευχαριστημένο ιδιοκτήτη και κυρίως ευχαριστημένους γείτονες.

Όταν ο καιρός είναι καλός και ιδιαίτερα άνοιξη - καλοκαίρι τα αγαπημένα μας αιλουροειδή περνούν όλο και περισσότερο χρόνο έξω εξερευνώντας το περιβάλλον. Τι κι αν προσπαθούμε να τα κρατήσουμε περιορισμένα μόνο στους χώρους του δικού μας σπιτιού και του κήπου μας; Είναι σχεδόν χαμένος κόπος. Οι γάτες είναι περιπλανώμενα πλάσματα και λατρεύουν όσο τίποτε άλλο να σκαρφαλώνουν σε φράχτες, να γαντζώνονται σε τοίχους, να σέρνονται ανάμεσα στους θάμνους και άλλες τέτοιες δραστηριότητες που είναι ενοχλητικές για μερικούς από τους γείτονές μας.

Το ξέρουμε καλά λοιπόν ότι οι γάτες μας έτσι κι αλλιώς θα κάνουν τις βόλτες τους. Ωστόσο μπορούμε με μερικά απλά κολπάκια να προσελκύσουμε το ενδιαφέρον στις γάτες μας, ώστε να αρκεστούν στους χώρους της δικής μας ιδιοκτησίας και φυσικά να τις αποτρέψουμε από τους κινδύνους των δρόμων.

Καθώς θα σκέφτεστε πως θα ήταν ο κήπος σας ιδανικός για τις γάτες, θα πρέπει να έχετε υπόψη σας της ανάγκες της γάτας σας και την προσωπικότητά της. Μια ηλικιωμένη γάτα ή μια υπέρβαρη συνήθως προτιμά να κάθεται στον κήπο και να κοιμάται. Έτσι μια περιοχή με σκιά θα ήταν ιδανικό μέρος γι' αυτήν να χουζουρέψει. Φυτέψτε μερικές ανθεκτικές αειθαλείς πρασινάδες που θα την προστατεύσουν από το χειμωνιάτικο κρύο και θα της προσφέρουν σκιά τις ζεστές καλοκαιρινές μέρες. Η σκιά είναι ιδιαίτερα σημαντική για τις λευκές γάτες καθώς ο καρκίνος του δέρματος, ιδιαίτερα στις άτριχες περιοχές (μύτη, στόμα, αυτιά και γύρω από τα μάτια), είναι κάτι που το έχουμε δει συχνά σε γάτες.

Οι νεαρές και πιο ενεργητικές γάτες χρειάζεται να δραστηριοποιούνται στο δικό τους περιβάλλον, έτσι μια περιοχή που θα τους προσφέρει δραστηριότητες θα τις βόλευε καλύτερα. Δημιουργήστε λοιπόν μια τέτοια περιοχή σε κάποιο απόμερο σημείο του κήπου σας, όπου οι γάτες θα μπορούν να σκαρφαλώνουν σε κάποιο δέντρο ή ένα τοίχο. Θα το βρείτε διασκεδαστικό το να σχεδιάσετε ένα "στίβο δραστηριοτήτων" για μια δραστήρια γάτα. Η περιοχή θα πρέπει να περιλαμβάνει σκληρά φυτά, όπως αειθαλείς πρασινάδες και ρείκια φυτεμένα πολύ κοντά μεταξύ τους ώστε να δημιουργούν γωνίτσες και κοιλότητες.

Προσθέτοντας παιχνίδια για γάτες μπορείτε επίσης να αυξήσετε το ενδιαφέρον της γάτας για τον κήπο όπως και τον χρόνο που θα ξοδεύει σ' αυτόν. Φτερά και πούπούλα πουλιών, δεμένα σε ένα κομμάτι σπάγκο που θα κρέμεται από τα κλαδιά ενός δέντρου θα προσφέρουν ατέλειωτες ώρες διασκέδασης καθώς θα κουνιούνται από τον αέρα. 

Κούτσουρα μπηγμένα στο έδαφος, σε διάφορα μεγέθη, και τυλιγμένα με χοντρό σκοινί, θα γίνουν τα καλύτερα σημεία για το ξύσιμο των νυχιών. Επιπλέον θα γλιτώσουν τα ευαίσθητα φυτά σας από τις νυχιές και τα γδαρσίματα. Απλώνοντας  στο έδαφος ένα στρώμα από φλοιούς και φύλλα, βοηθάτε την γάτα σας να κοιμηθεί στο ίδιο σημείο που παίζει. 

Οι ντροπαλές και οι μισοάγριες γάτες ανησυχούν με το παραμικρό και χρειάζονται μέρη στα οποία αισθάνονται ασφαλείς. Οι γωνίτσες και οι κοιλότητες είναι τέλειες κρυψώνες. Πράγματι η ασφάλεια είναι σημαντικός παράγοντας για να αισθάνεται όμορφα μια γάτα στο περιβάλλον που ζει. 

Μερικές γάτες τρομάζουν εύκολα όταν άλλες γάτες εισβάλουν στον δικό τους ζωτικό χώρο, γι' αυτό μια καλή ιδέα είναι να του έχουμε έτοιμη μια οδό διαφυγής (π.χ. ένα πορτάκι για να μπαινοβγαίνουν στο σπίτι ή σε μια αποθήκη). Εναλλακτικά, έχετε κάποιο υπερυψωμένο σημείο στον κήπο σας ώστε η γάτα να μπορεί να πηδήσει εκεί πάνω, ένα τραπέζι κήπου, ένα πέτρινο τοιχίο, ένα μεγάλο δέντρο. Στις γάτες αρέσει να βρίσκονται ψηλά, έτσι μια τέτοια θέση στον κήπο σας τους είναι ωφέλιμη όσο και ενδιαφέρουσα.

Οι πυκνοί φράχτες από θάμνους και βάτα προσθέτουν επιπλέον ασφάλεια και επηρεάζουν την γάτα μας να μην υπερβεί τα όρια της, όπως και τις γάτες της γειτονιάς να εισβάλουν στον κήπο μας. Ωστόσο τέτοιοι φράχτες είναι απλώς αποτρεπτικοί καθώς οι περισσότερες γάτες περιπλανώνται και δεν το βάζουν εύκολα κάτω, εξ αιτίας ενός πρόχειρου φράχτη. Αν θέλετε οι γάτες σας να πάψουν να σκαρφαλώνουν πρέπει να φτιάξετε καλό και ψηλό φράχτη, (π.χ. με καφασωτά η κοτετσόσυρμα).

Η επιλογή φυτών και η περιοχή που θα φυτευτούν είναι χωρίς αμφιβολία το κυριότερο μέρος του σχεδιασμού ενός κήπου. Φυσικά θα φυτέψετε φυτά της επιλογής σας, αλλά προσπαθήστε να διαλέξετε σκληρά θαμνώδη φυτά που θα αντέξουν στα νύχια και τα τα δόντια των αιλουροειδών. Αν έχετε ήδη ευαίσθητου θάμνους ή κάποιες εκλεκτά είδη και ποικιλίες φυτών κανονίστε να τα φυτέψετε σε δοχεία (γλάστρες - ζαρντινιέρες) σκεπάζοντας με χοντρό χαλίκι την επιφάνεια του χώματος. Αυτό θα περιορίσει τις πιθανότητες να χρησιμοποιήσουν οι γάτες τις γλάστρες σας για τουαλέτα! Κάθε φυτό που προσελκύει έντομα είναι ευχάριστο στις γάτες καθώς τρελαίνονται να κυνηγούν πεταλούδες, μέλισσες και ζουζούνια κατά μήκος του κήπου. Φυσικά κάτι τέτοιο έχει πάντα το ρίσκο από τα τσιμπήματα μέλισσας.

Προσέξτε καλά τις θέσεις στις οποίες τοποθετείτε τα φυτά σας στον κήπο. Οι γάτες "ραντίζουν" σε περίοπτες θέσεις, όπως εισόδους ή γωνίες που προεξέχουν για να οριοθετήσουν την περιοχή τους. Έτσι καλό είναι να αποφεύγετε να φυτεύετε σε τέτοια σημεία.

Οι κρυφοί κίνδυνοι από τα φυτά έρχονται επίσης στο μυαλό μας όταν σχεδιάζουμε έναν κήπο φιλικό προς τις γάτες. Οι περισσότερες γάτες είναι εκλεκτικά πλάσματα και προσέχουν πολύ τι τρώνε. Γι' αυτό το λόγο οι δηλητηριάσεις στις γάτες ευτυχώς είναι σπάνιες. Ωστόσο όλα τα φυτά, ακόμα και το γρασίδι, μπορούν να προκαλέσουν ερεθισμούς στο πεπτικό σύστημα της γάτας, και εμετό. Όποτε τους δίνεται η ευκαιρία, οι γάτες αρέσκονται να τσιμπολογούν γρασίδι. Αν δεν βρίσκουν γρασίδι τότε η προσοχή τους στρέφεται σε άλλα λιγότερο κατάλληλα φυτά. Αξίζει να σημειώσουμε, ότι τελευταία με την εξάπλωση του τεχνητού γρασιδιού, λόγω μόδας, οι κτηνίατροι έχουν παρατηρήσει γάτες με κοψίματα από γρασίδι στον ουρανίσκο, που τους προκαλούν αναγούλες.

Πάντως καλό θα είναι όταν αγοράζετε νέα φυτά για τον κήπο σας, να μαθαίνετε αν αυτά είναι δηλητηριώδη για τα κατοικίδιά σας.

Οι βιολογικοί κήποι είναι πιο φιλικοί προς τις γάτες αφού αποφεύγεται σ' αυτούς η χρήση χημικών. Αν ωστόσο θεωρηθεί απαραίτητο να χρησιμοποιήσετε χημικά εντομοκτόνα στον κήπο σας, βεβαιωθείτε ότι δεν είναι τοξικά για τα ζώα.

Αν υποπτευθείτε ότι η γάτα σας έχει φάει κάτι τοξικό, φυτό ή χημικό, τότε πηγαίνετέ την αμέσως στον κτηνίατρο. Τα συμπτώματα δηλητηρίασης συνήθως είναι αιφνίδια αναισθησία, επαναληπτικός εμετός, βαριά διάρροια, εκτεταμένα σάλια και ερεθισμός του στόματος. Γάτες που είναι νωθρές και δεν τρώνε για μια δυο μπορεί επίσης να έχουν πειραχτεί από κάτι και να χρειάζονται κτηνιατρική βοήθεια.

Κανένα άρθρο για έναν κήπο φιλικό στις γάτες, δεν θα ήταν πλήρες χωρίς αναφορά στην Νεπέτα (Nepeta catoria) φυτό γνωστό και σαν Γλήχομα (Glecome) ή Καλαμίνθη (Calamenta). Οι γάτες κάνουν σαν τρελές όπου το βρουν. Κυλιούνται και τρίβονται επάνω του και γίνονται πολύ παιχνιδιάρες. Αν και η επίδραση αυτού του φυτού στις γάτες παραμένει ένα μυστήριο, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κυριολεκτικά το λατρεύουν. Η προσθήκη λοιπόν αυτού του φυτού στον κήπο σας σε συνδυασμό με τις άλλες υποδείξεις που ανέφερα παραπάνω, θα πείσουν την γατούλα σας να μην περιπλανιέται πολύ μακριά από το σπίτι.

Μιχάλης Πολίτης