Χειμωνιάζει; Μεταφέρετε τα φυτά σας. Από το μπαλκόνι στο σαλόνι. (Από τον Μιχάλη Πολίτη)

Αν ασχολείστε, όπως οι περισσότεροι κηπουροί, με τα φυτά σας μέσα και έξω από το σπίτι, τότε την περασμένη άνοιξη όχι μόνο θα ξεκινήσατε νεαρά φυντάνια και περιμένατε να ξεπροβάλουν τα πολυετή φυτά από το χώμα, αλλά πιθανόν εκμεταλλευθήκατε τον ερχομό του ανοιξιάτικου καιρού για να δώσετε στα φυτά του "εσωτερικού χώρου" την ευκαιρία να αναπτυχθούν στο φυσικό φως και τη βροχή που απλόχερα προσφέρει η υπέροχη φύση.

Αλλά αυτήν την εποχή, καθώς πέφτει η θερμοκρασία, είναι καιρός τα φυτά μας, να επιστρέψουν μέσα και εμείς να τους εξασφαλίσουμε τις προϋποθέσεις, ώστε να βοηθήσουμε στην υγιή επιβίωσή τους στο εσωτερικό του σπιτιού.

Εγκλιματίζοντας τα φυτά

Μια από τις καλύτερες επιλογές, ώστε να βοηθήσουμε τα φυτά σας, να διανύσουν ομαλά αυτό το μεταβατικό στάδιο, είναι να τους δώσουμε τον απαραίτητο χρόνο για να εγκλιματιστούν. Τα φυτά βρίσκουν "αγχώδεις" τις διακυμάνσεις στην ένταση του φωτός και χρειάζονται χρόνο για να προσαρμόσουν το λειτουργικό τους σύστημα στα καινούρια δεδομένα φωτός, υγρασίας και θερμοκρασίας. Μεταφέροντας τα φυτά από τον πλήρη φωτισμό σε πιο χαμηλό, θα έχουμε ως αποτέλεσμα σταδιακή πτώση μερικών φύλλων ή ακόμη και αιφνίδια φυλλόπτωση σε ορισμένες περιπτώσεις φυτών. Χρειάζεται μια μεταβατική περίοδος μίας ή δύο εβδομάδων για να προσαρμοστούν στον εσωτερικό χώρο και να επιβιώσουν στις νέες συνθήκες. Τα βαριά ή μεγάλα φυτά μπορούν να τοποθετηθούν σε μια σκιερή υπαίθρια θέση για δύο εβδομάδες, και έπειτα να μεταφερθούν μέσα.

Φωτισμός

Όταν θα μεταφέρουμε τα φυτά στο εσωτερικό περιβάλλον, τα τοποθετούμε στο φωτεινότερο δυνατό σημείο. Πολλοί κηπουροί χρησιμοποιούν τεχνητό φωτισμό για να ενισχύσουν την έκθεση των φυτών στο φως. Είναι ειδικοί λαμπτήρες που προσφέρουν πρόσθετο UV φωτισμό. Ο κανονικός φωτισμός του δωματίου δεν έχει τη δυνατότητα να καλύψει τις παρούσες ανάγκες των φυτών.

Ακόμη και σε ένα ηλιόλουστο σημείο, το φως πρέπει να είναι σε θέση να φθάσει στο φυτό. Ξεπλένουμε προσεκτικά τα φύλλα του, με νερό σε θερμοκρασία δωματίου, για ν' απομακρύνουμε τη σκόνη και τις φερτές ουσίες που μπορούν να εμποδίσουν το φως. Ελέγχουμε συχνά κατά τη διάρκεια του χειμώνα, για να βεβαιωθούμε ότι δεν έχει επικαθίσει στρώμα σκόνης επάνω τους, που θα ενισχύσει τη συχνά-ξηρή ατμόσφαιρα του σπιτιού. Δεν αμελούμε να προσφέρουμε στο φυτό μας ένα ντουζάκι κατά διαστήματα, αλλά μην τα πνίξουμε κιόλας. Επίσης δεν απομακρύνουμε τη σκόνη βουρτσίζοντας με χοντρό ύφασμα ή χάρτινη πετσέτα γιατί η σκόνη είναι συχνά λειαντική και μπορεί να βλάψουμε τα φύλλα που προσπαθούμε να βοηθήσουμε.

Λίπανση

Το φυτό μας πιθανόν δεν θα πάρει αρκετό φως για να αναπτυχθεί κατά τη διάρκεια του χειμώνα, αλλά μια υγιής δόση καλοκαιρινού ήλιου θα του έχει δώσει το ενεργειακό απόθεμα που χρειάζεται, για να τα κουτσοκαταφέρει. Δεν πρέπει να εξαντλούμε αυτές τις εφεδρείες του, προσπαθώντας να του δώσουμε ώθηση ανάπτυξης κατά τη διάρκεια των χειμωνιάτικων μηνών. Ταΐζουμε λοιπόν τα φυτά μας λιγότερο απ' ότι κάναμε το καλοκαίρι. Και καθώς οι μέρες μικραίνουν και τα φυτά επιβραδύνουν την ανάπτυξή τους, το καλύτερο είναι να σταματήσουμε τελείως τη λίπανσή τους. Μια εμπειροτεχνική μέθοδος που εγκρίνουν πολλοί κηπουροί είναι η διακοπή της λίπανσης από το Νοέμβριο μέχρι το Μάρτιο, εκτός αν τα φυτά έχουν επαρκή φωτισμό και ενεργή ανάπτυξη.

Πότισμα

Το υπερβολικό πότισμα είναι ο πιο κοινός δολοφόνος των φυτών. Το υπερβολικό νερό εμποδίζει τη ροή του οξυγόνου στις ρίζες και οδηγεί στην αποσύνθεση, πνίγοντας ταυτόχρονα τα φυτά μας. 

Ποτίζουμε προσεκτικά τα φυτά "εσωτερικού χώρου" και μόνο όταν το χώμα τους αρχίζει να στεγνώνει. Βέβαια υπάρχουν μερικές εξαιρέσεις. Όπως οι σαιντπώλιες (αφρικανικές βιολέτες) για παράδειγμα, που θέλουν συνεχώς το χώμα τους ελαφρά νοτισμένο, αλλά όχι πολύ υγρό. Ποτίζουμε πολύ προσεκτικά, γιατί από τη μια το χώμα στις γλάστρες μπορεί να στεγνώσει πιο γρήγορα εξαιτίας της κεντρικής θέρμανσης του σπιτιού, από την άλλη το φυτό πίνει λιγότερο, καθώς η ανάπτυξή του είναι περιορισμένη στον χαμηλό, εσωτερικό φωτισμό. Γι' αυτό ελέγχουμε τα φυτά πριν από κάθε πότισμα.

Για τα φυτά που χρειάζονται μεγαλύτερη υγρασία, φροντίζουμε να τοποθετήσουμε από κάτω, ένα δίσκο γεμάτο με αμμοχάλικο και να προσθέσουμε νερό. Η εξάτμιση του νερού μπορεί να βοηθήσει τα φυτά μας να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους σε υγρασία, χωρίς τον κίνδυνο του υπερβολικού ποτίσματος.

Παράσιτα

Ελέγχουμε τα φυτά μας για ανεπιθύμητα παράσιτα, πριν να μεταφέρουμε μέσα. Αλλά πρέπει να θυμόμαστε ότι τα περισσότερα φυτά (αν όχι όλα), που μετακινούνται από εξωτερικούς χώρους σε εσωτερικούς, θα παρουσιάσουν κιτρίνισμα και πτώση μερικών φύλλων και όλα κουβαλούν επάνω τους διάφορες μορφές ζωής. Η πτώση φύλλων είναι μια φυσιολογική αντίδραση σε ένα λιγότερο φιλικό περιβάλλον και δεν είναι απαραίτητα σημάδι ασθένειας. Αν όμως, η υγεία του φυτού μας συνεχίζει να επιδεινώνεται, αυτό μπορεί να είναι σημάδι ότι τα παράσιτα παίρνουν το πάνω χέρι.

Τα κοκκοειδή, ο τετράνυχος και ο αλευρώδης είναι τρία από τα πιο συνηθισμένα παράσιτα των κήπων που μπορούν να αναπτυχθούν στο ξηρό εσωτερικό περιβάλλον. Προσπαθούμε να εντοπίσουμε και να ξεφορτωθούμε αυτά τα παράσιτα πριν μεταφέρουμε τα φυτά μας στους εσωτερικούς χώρους, αλλά στην περίπτωση που κάποια από αυτά καταφέρουν να διεισδύσουν, πρέπει να λάβουμε άμεσα μέτρα για να σταματήσουμε την εξάπλωσή τους. Πολλοί κηπουροί χρησιμοποιούν σαπουνόνερα και πυρεθρίνες ενάντια σε αυτά τα παράσιτα, επειδή είναι περιβαλλοντολογικά ουδέτερα. Επίσης, σκευάσματα με φυτικά έλαια έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά ενάντια στα κοκκοειδή.

Αν διαπιστώσουμε τελικά, ότι έχουμε παράσιτα, καλύτερα να καταπιαστούμε αποφασιστικά με την καταπολέμησή τους μέσα στο χειμώνα. Τα περισσότερα παράσιτα διαθέτουν μηχανισμούς προστασίας των αυγών τους, γι' αυτό είναι απαραίτητο να επαναλάβουμε τη διαδικασία εξολόθρευσής τους κάθε μία ή δύο εβδομάδες και ίσως για ολόκληρη τη χειμερινή σεζόν. 

Περιμένοντας την άνοιξη

Όταν έρθει η εποχή για να βγάλουμε πάλι τα φυτά μας έξω, υιοθετούμε μια σταδιακή διαδικασία προσαρμογής τους στο πρόσθετο φως, το πότισμα και την λίπανση, αντιστρέφοντας τη μέθοδο που μόλις ολοκληρώσαμε.

Μαζί, εμείς και τα φυτά μας θα διατηρήσουμε την πράσινη φύση μέσα στο σπίτι, καθώς διανύουμε τους κρύους μήνες του χειμώνα και περιμένοντας την άνοιξη!