Φυτά που ταιριάζουν σε κάθε ελληνικό σπίτι. (από την Μαίρη Υφαντή)

Γλιτσίνια (Γουϊστέρια)

Προέλευση και Περιγραφή

Ηρθαν από την μακρινή Ανατολή, την Κίνα και την Ιαπωνία και έκλεψαν την καρδιά μας. Τα μεγάλα εντυπωσιακά λουλούδια τους, μοιάζουν με τσαμπιά από σταφύλια, έχουν διακριτικό άρωμα και διαρκούν πολλές ημέρες. Είναι αναρριχητικά φυτά με πλούσιο φύλλωμα, σε χρώμα ανοιχτό πράσινο και σχήμα οβάλ με μυτερές «κατσαρές» άκρες.  Υπάρχουν πολλές ποικιλίες, όπως η μοβ και η λευκή γλιτσίνια καθώς και άλλες υβριδισμένες ποικιλίες, που έχουν διαφοροποιημένο μέγεθος και άρωμα λουλουδιών.

Η μοβ γλιτσίνια που συνήθως βλέπουμε στην Ελλάδα προέρχεται από την Κίνα. Η ανάπτυξή τους είναι ταχύτατη και είναι πολύ επιθετικά φυτά, μπορούν πολύ εύκολα να καταπνίξουν άλλα φυτά, ακόμα και δέντρα του κήπου μας. Οσο γρήγορη όμως είναι η ανάπτυξή τους, τόσο αργούν να ανθίσουν καθώς χρειάζονται αρκετά χρόνια ώστε το φυτό να φτάσει στην ώριμη φάση του και να αρχίσει η ανθοφορία. Ανάλογα με την ηλικία που έχει το φυτό όταν το αγοράσετε (και που πιθανότατα δεν θα μπορέσετε να μάθετε), μπορεί να χρειασθεί να περιμένετε 3 ή περισσότερα χρόνια μέχρι να ανθίσει για πρώτη φορά. Αυτό ίσως να το θεωρήσετε μειονέκτημα όμως το πλούσιο φύλλωμά της σας αποζημιώνει για κάθε χρόνο που περιμένετε κι όταν τελικά ανθίσει, το θέαμα θα σας συναρπάσει και θα δείτε ότι άξιζε την αναμονή.

Φροντίδα

Πρόκειται εξ' ορισμού για φυτά κήπου καθώς οι ρίζες τους φτάνουν πολύ βαθιά και το λιγοστό χώμα μίας γλάστρας δεν επαρκεί.  Μπορούν να καλλιεργηθούν σε γλάστρα αλλά μην περιμένετε ποτέ να φτάσουν το μέγεθος που έχουν οι γλιτσίνιες που καλλιεργούνται σε κήπους. Αν πρόκειται για γλιτσίνιες σε γλάστρες, το χώμα τους θα πρέπει να είναι πλούσιο χωρίς όμως πολύ άργιλο και φροντίστε να έχει καλή αποστράγγιση.  

Οι γλιτσίνιες χρειάζονται άπλετο απευθείας ηλιακό φως για να αναπτυχθούν, γι' αυτό τοποθετήστε τις σε σημείο που τις βλέπει ο ήλιος πολλές ώρες την ημέρα. Αν το φως δεν είναι αρκετό, θα αναπτυχθούν ελάχιστα φύλλα που θα κιτρινίσουν και θα πέσουν και δεν θα εμφανιστούν καθόλου λουλούδια ακόμη κι αν το φυτό είναι σε ηλικία ανθοφορίας. Ποτίζετε όταν το επιφανειακό χώμα στεγνώσει και αδειάζετε το νερό που μένει στο πιατάκι της γλάστρας για να μην σαπίσουν οι ρίζες του φυτού.   

Κάποιοι συμβουλεύουν να μην χρησιμοποιούμε καθόλου λίπασμα στις γλιτσίνιες ενώ κάποιοι άλλοι συνιστούν να τις λιπαίνουμε μόνο δύο φορές το χρόνο, στη φάση της ενεργής ανάπτυξής τους, δηλαδή την άνοιξη και το καλοκαίρι.  

Την άνοιξη, όταν αρχίσει να ζεσταίνει ο καιρός, από τα μάτια που έχουν ήδη αναπτυχθεί στα κλαδιά, θα εμφανισθούν πρώτα τα μπουμπούκια. Τα φύλλα θα αρχίσουν να εμφανίζονται αφού ανθίσουν τα πρώτα λουλούδια και το πυκνό φύλλωμα θα σας εντυπωσιάσει  με την ταχύτητα που θα αναπτυχθεί.  Η ανθοφορία διαρκεί μέχρι τις πρώτες μεγάλες ζέστες του καλοκαιριού αλλά το φύλλωμα συνεχίζει να αναπτύσσεται μέχρι το φθινόπωρο. Οι σπόροι που σχηματίζονται στο τέλος της ανθοφορίας μπορεί να προκαλέσουν αλλεργία σε ορισμένους ανθρώπους, γι' αυτό φροντίστε να κρατάτε τα μικρά παιδιά μακριά από τους σπόρους.

Τα κλαδιά μετατρέπονται από το τέλος της ανθοφορίας (περίπου τον Ιούλιο) μέχρι την επόμενη άνοιξη σε ξύλο. Πάνω σε αυτά τα ξύλινα πλέον κλαδιά θα εμφανιστούν τα μπουμπούκια την επόμενη χρονιά. Μην περιμένετε να δείτε άνθη στα καινούργια κλαδιά καθώς αυτά βγαίνουν μόνο σε περυσινά κλαδιά.  

Η γλιτσίνια είναι φυλλοβόλο φυτό κι έτσι με τα πρώτα κρύα θα αρχίσει να ρίχνει τα φύλλα της. Το χειμώνα, θα μείνει ένα σύμπλεγμα από ξύλινα κλαδιά που δεν θα σας θυμίζει καθόλου το πλούσιο φυτό που βλέπατε όλο το καλοκαίρι. Μην το κλαδέψετε όμως ούτε το φθινόπωρο ούτε το χειμώνα. Είναι προτιμότερο να κλαδέψετε την άνοιξη, λίγο πριν την ανθοφορία και αφού έχουν ήδη σχηματισθεί τα μπουμπούκια, έτσι ώστε να βλέπετε ακριβώς τι κόβετε αφού πριν την εμφάνιση των μπουμπουκιών όλα τα κλαδιά της φαίνονται ξερά.

Μία πρακτική οδηγία κλαδέματος που θα σας βοηθήσει να διατηρήσετε το φυτό υπό έλεγχο αλλά και να του δώσετε ένα περιποιημένο σχήμα, είναι να διατηρείτε τα πιο χοντρά κλαδιά που βγαίνουν από τον κεντρικό κορμό και να τα δένετε οριζόντια, όπως φαίνεται στο σχήμα. Αφήνετε περίπου 10-15 εκατοστά σκέτου κορμού (κόβοντας όλα τα μικρά κλαδάκια που εμφανίζονται σε αυτό το διάστημα) μέχρι τα επόμενα κλαδιά που θα πρέπει επίσης να δέσετε οριζόντια. Επίσης, πάντα να αφαιρείτε τις μικρές παραφυάδες που φυτρώνουν στο χώμα, δίπλα ακριβώς από τον κορμό ώστε το φυτό να διοχετεύει την ενέργειά του στο να αναπτυχθούν τα μεγάλα κλαδιά.  

Μετά από μερικά χρόνια, με σωστό κλάδεμα και περιποίηση, η βεράντα σας θα μπορούσε να φαίνεται τόσο όμορφη.    

Ειδικές Χρήσεις

Η γλιτσίνια σε μορφή μπονζάϊ είναι πολύ διαδεδομένη στο εξωτερικό, όμως η γλιτσίνια παραμένει ένα ιδανικό φυτό για να καλύψουμε τους φράχτες των κήπων μας ή για μικρές διαχωριστικές πέργκολες στα μπαλκόνια μας που κόβουν τη θέα των γειτόνων.  

Για να ψηλώσει, η γλιτσίνια στηρίζεται με μικρά ελικοειδή κλαδάκια, σαν κι αυτά που βλέπετε στα αμπέλια, που στην αρχή έχουν το πάχος σπάγκου.  Τα πυκνά και πολλά της φύλλα αλλά και το βάρος των λουλουδιών της είναι τέτοιο που θα πρέπει να την στηρίξετε καλά πάνω στην πέργκολα, δένοντάς την σταθερά. 

Αν θέλετε η γλιτσίνια να μεγαλώσει για να καλύψει έναν άσχημο τοίχο, τοποθετείστε συρματόπλεγμα πάνω στον τοίχο και μετά στηρίξτε το φυτό πάνω σε αυτό.  Ακόμα καλύτερο υλικό, που επιπλέον δεν σκουριάζει, είναι τα πλαστικά πλέγματα που βάζουμε στις βεράντες για να προστατέψουμε τα μικρά παιδιά.  Και σε αυτή την περίπτωση στηρίξτε γερά το πλέγμα στον τοίχο ή τον φράχτη και μετά το φυτό πάνω στο πλέγμα. 

Μαίρη Υφαντή
mefanti@otenet.gr