Φυτά που ταιριάζουν σε κάθε ελληνικό σπίτι. (από την Μαίρη Υφαντή)

Ντιεφενμπάχια

Περιγραφή - Προέλευση

Ναι, το όνομα μπορεί να μη σας λέει τίποτα και απλά να σας φαίνεται σιδηρόδρομος. Ρίξτε όμως μία ματιά στη φωτογραφία . . . σίγουρα θα αναγνωρίσετε το φυτό έστω κι αν δεν ξέρατε το όνομά του. Ολες οι ποικιλίες αυτού του φυτού προέρχονται κυρίως από τη Βραζιλία αλλά και από την Κολομβία, την Κόστα Ρίκα, το Πουέρτο Ρίκο, και τις Δυτικές Ινδίες. Λέγεται ότι το φυτό ήρθε από τη Βραζιλία στην Ευρώπη περίπου το 1830 με έναν κηπουρό που λεγόταν Ντιεφενμπάχ (στον οποίο οφείλει και το όνομά της), περίπου το 1830.

Αρχικά το φυτό επιζούσε μόνο σε θερμοκήπια αλλά η σύγχρονη επιστήμη βοήθησε να εξελιχθούν καινούργιες ποικιλίες που καλλιεργούνται εύκολα σε εσωτερικό χώρο. Το φυτό αυτό είναι ιδιαίτερα δημοφιλές σε όλο τον κόσμο τόσο για την ευκολία με την οποία καλλιεργείται αλλά και για το εντυπωσιακό του φύλλωμα. Οι κορμοί του μοιάζουν με καλάμια που μπορούν να φτάσουν, ίσως και να ξεπεράσουν, το 1 μέτρο σε ύψος. Τα μεγάλα φύλλα τους είναι οβάλ σε σχήμα με μυτερές άκρες ή σε κάποιες ποικιλίες μακριά και στενά και η βάση του κάθε φύλλου αγκαλιάζει το κλαδί. Οι ποικιλίες διαφέρουν εκτός από το φύλλωμα και στο δεύτερο χρώμα των φύλλων σε τόνους που ξεκινούν από το απαλό λευκό και φτάνουν στο ανοιχτό κίτρινο.

Εδώ θα πρέπει να επισημάνουμε ότι όλα τα μέρη του φυτού περιέχουν ένα ένζυμο που είναι εξαιρετικά δηλητηριώδες για τα μικρά παιδιά ή τα ζώα. Αν φαγωθεί οποιοδήποτε μέρος του φυτού, αυτό το ένζυμο προκαλεί πρήξιμο του φάρυγγα και της γλώσσας σε σημείο μάλιστα που μπορεί να αποφράξει τις αεροφόρους οδούς και να αποβεί μοιραίο. Τοποθετήστε τα φυτά σε σημείο όπου παιδιά και ζώα δεν έχουν πρόσβαση, όπως π.χ. πάνω σε ένα ψηλό τραπέζι ή ράφι ή ακόμα και σε ένα περβάζι παραθύρου. Αν δεν έχετε τρόπο να απομονώσετε το φυτό από τους "λαίμαργους" συγκατοίκους σας, καλό θα ήταν να αποφύγετε τη ντιεφενμπάχια ή να τη χαρίσετε σε κάποιο φίλο.

Φροντίδα

Η ντιεφενμπάχια χρειάζεται πολύ φως, φιλτραρισμένο μέσα από μία κουρτίνα και οι θερμοκρασίες που επικρατούν σε ένα μέσο σπίτι είναι κατάλληλες για το φυτό, αλλά μην το εκθέσετε σε υπερβολική ζέστη ή υπερβολικό κρύο. Στα περισσότερα σπίτια όμως η υγρασία είναι χαμηλή ιδιαίτερα τους χειμερινούς μήνες γι' αυτό θα πρέπει να φροντίσετε να της δώσετε επιπλέον υγρασία που της είναι απαραίτητη. Επίσης, οι απότομες εναλλαγές θερμοκρασίας και τα ρεύματα την ταλαιπωρούν και ξεθωριάζουν το χρώμα των φύλλων της, γι' αυτό μην βάζετε το φυτό κοντά σε πόρτες που ανοιγοκλείνουν συχνά ή κοντά σε πηγές θερμότητας όπως τα καλοριφέρ ή ακόμα και η τηλεόραση.

Δεν έχει ιδιαίτερες απαιτήσεις στην ποιότητα του χώματος της γλάστρας αλλά θα πρέπει να έχει καλή αποστράγγιση και να την ποτίζετε μόνο όταν το χώμα ξεραίνεται στην επιφάνειά του. Όταν ποτίζετε, ρίξτε άφθονο νερό στη γλάστρα ώστε να βραχεί καλά όλο το χώμα. Φροντίστε όμως να μην μένει νερό στο πιάτο της γλάστρας γιατί, όπως τα περισσότερα φυτά εσωτερικού χώρου, έχει ευαίσθητο ριζικό σύστημα.

Λιπαίνετε με υγρό λίπασμα δύο φορές το χρόνο, στην αρχή της άνοιξης και το φθινόπωρο. Αν παρόλα αυτά κρίνετε ότι το φυτό σας έχει ανάγκη λίπανσης και κάποιες επιπλέον φορές, χρησιμοποιήστε τη μισή δόση λιπάσματος από αυτήν που αναγράφεται στην ετικέτα του λιπάσματος.

Τα πλατιά φύλλα της ντιεφενμπάχιας τείνουν να κρατούν σκόνη και αυτό εμποδίζει την αναπνοή τους. Καθαρίζετε λοιπόν συχνά τα φύλλα από τη σκόνη με ένα μαλακό πανάκι ή σφουγγάρι με χλιαρό νερό και ψεκάζετέ τα όσο πιο συχνά μπορείτε. Προσοχή γιατί τα φύλλα της είναι ιδιαίτερα τρυφερά και οι μίσχοι τους σπάνε εύκολα. Γι'αυτό το λόγο αποφεύγετε να βάζετε τη ντιεφενμπάχια σε σημείο όπου την αγγίζετε καθώς περνάτε.

Στα νεαρά φυτά, τα περισσότερα φύλλα προέρχονται από ένα μόνο μίσχο. Καθώς το φυτό μεγαλώνει σε ηλικία, εμφανίζονται νέοι μίσχοι στο πλάι και το φυτό γίνεται όλο και πιο πυκνό. Επίσης, το μέσο ύψος της ντιεφενμπάχιας είναι κάτω από ένα μέτρο όμως με τη σωστή φροντίδα και με τον καιρό, μπορεί να φτάσει πολύ ψηλότερα από αυτό. Η ταχύτητα ανάπτυξής της εξαρτάται από τις συνθήκες, όταν οι συνθήκες είναι καλές το φυτό αναπτύσσεται με εντυπωσιακούς ρυθμούς ενώ αντίθετα δεν θα μεγαλώσει καθόλου αν π.χ. δεν παίρνει αρκετό φως. 

Το φυτό σας θα θεριέψει από την άνοιξη ως το φθινόπωρο αν του παίρνει αρκετό φως ενώ το χειμώνα που οι ρυθμοί ανάπτυξης έτσι κι αλλιώς επιβραδύνονται, μπορείτε να την μετακινήσετε πιο κοντά στο παράθυρο ώστε να παίρνει επιπλέον φως. Λίγες ώρες χειμωνιάτικου ήλιου, ακόμα και αν οι ακτίνες πέφτουν απευθείας στο φυτό, δεν πρόκειται να τη βλάψουν.

Καθώς τα φυτά μεγαλώνουν, τα χαμηλά φύλλα πέφτουν αποκαλύπτοντας όμορφους μίσχους που μοιάζουν με κορμούς. Αν οι μίσχοι γίνουν πολύ ψηλοί και σας φαίνονται γυμνοί κλαδέψτε τους αρκετά χαμηλά και περιμένετε να δείτε καινούργια κλαδιά να εμφανίζονται κάτω ακριβώς από το σημείο που κόψατε.

Γενικά, τα φυτά που πωλούνται στα φυτώρια, έχουν ανάγκη από στήριξη καθώς το φύλλωμά τους είναι πολύ πλούσιο ενώ οι μίσχοι τους είναι αδύναμοι και δεν μπορούν να κρατήσουν το βάρος. Ενας καλός τρόπος για να δυναμώσουν οι μίσχοι του φυτού σας είναι είτε να κόβετε τους μίσχους χαμηλά όπως προαναφέραμε είτε να αφαιρείτε τα καινούργια βλαστάρια που εμφανίζονται στο κέντρο της γλάστρας ώστε να διοχετεύεται η δύναμη του φυτού στα ήδη υπάρχοντα κλαδιά. Αν κλαδέψετε, έχετε στο νου σας ότι όσο περισσότερα φύλλα κόψετε τόσο λιγότερο νερό θα χρειάζεται το φυτό σας και ελέγχετε ακόμα πιο προσεκτικά αν το χώμα είναι στεγνό πριν να ποτίσετε.

Όταν επιλέγετε να αγοράσετε μία ντιεφενμπάχια, ελέγξτε το φυτό. Πρέπει να έχει δυνατά καθαρά φύλλα που να βγαίνουν από συμπαγείς και γερούς μίσχους. Τα μικρά σε μέγεθος (άρα και σε ηλικία) φυτά που πωλούνται συνήθως, θα έχουν μόνο ένα μίσχο ενώ τα μεγαλύτερα θα πρέπει να έχουν αρκετούς επιπλέον μίσχους στο πλάι.

Όταν κλαδέψετε μην πετάτε τα κλαδιά που κόψατε γιατί το φυτό πολλαπλασιάζεται συνήθως από κομμένα κλαδιά. Βάλτε τα σε χώμα ή σε νερό μέχρι να βγάλουν καινούργιες ρίζες και μετά φυτέψτε τα σε γλάστρα. Ο πολλαπλασιασμός έχει συνήθως ικανοποιητική επιτυχία κυρίως την άνοιξη ή νωρίς το καλοκαίρι πριν να πιάσουν οι μεγάλες ζέστες.

Γενικά τα φυτά εσωτερικού χώρου σπάνια προσβάλλονται από ασθένειες και το ίδιο ισχύει και για τη ντιεφενμπάχια. Οι κυριότεροι λόγοι που εμφανίζονται προβλήματα είναι το πολύ ή το λίγο πότισμα και κάποια έντομα όπως η μελίγκρα που μπορεί να τρυπώσει σπίτι σας από κάποιο φυτό της βεράντας ή του κήπου σας. Το συχνό καθάρισμα των φύλλων και στην κάτω πλευρά τους μπορεί να μειώσει αποτελεσματικά τον κίνδυνο να προσβληθεί το φυτό σας από τέτοια έντομα.

Αν δείτε τα φύλλα να κιτρινίζουν περιμετρικά στην άκρη τους είναι πολύ πιθανό να έχετε δώσει περισσότερο λίπασμα απ' ότι χρειάζεται. Αν αντιθέτως ολόκληρα τα φύλλα κιτρινίζουν και μαραίνονται ή τα νέα φύλλα είναι όλο και μικρότερα σε μέγεθος, το πιθανότερο είναι ότι το χώμα δεν περιέχει αρκετά θρεπτικά συστατικά ή ότι ποτίζετε το φυτό σας πιο συχνά από όσο πρέπει. Η μόνιμα χαμηλή θερμοκρασία μπορεί επίσης να κάνει τα φύλλα να μαραθούν αλλά το φυτό σύντομα θα επανέρθει αν το κρύο δεν κρατήσει πολύ.

Αν χρειαστεί να αλλάξετε γλάστρα και το φυτό σας μπορεί να περιμένει, κάντε το στις αρχές της άνοιξης. Αν το φυτό σας είναι νέο σε ηλικία θα ήταν καλό να του αλλάζετε γλάστρα κάθε χρόνο την άνοιξη, μεταφυτεύοντάς το σε νέα γλάστρα 1 ή 2 νούμερα μεγαλύτερη και φρέσκο χώμα. Καθώς το φυτό μεγαλώνει μπορείτε να αλλάζετε γλάστρα λιγότερο συχνά, π.χ. χρόνο παρά χρόνο, ή αν λόγω όγκου δεν μπορείτε να αλλάξετε γλάστρα αφαιρέστε όσο περισσότερο από το επιφανειακό χώμα μπορείτε και αντικαταστήστε το με φρέσκο χώμα.

Με λίγη λοιπόν φροντίδα, η ντιεφενμπάχια θα γεμίσει με το εντυπωσιακό του φύλλωμα τις γωνιές του σπιτιού σας για πολύ καιρό.

Μαίρη Υφαντή
mefanti@otenet.gr