Φυτά που ταιριάζουν σε κάθε ελληνικό σπίτι. (από την Μαίρη Υφαντή)

Kρότων

Περιγραφή - Προέλευση

Εντυπωσιακά χρωματιστό, αυτό το φυτό μας ήρθε από τα εξωτικά νησιά του Ειρηνικού και τη Μαλαισία. Πρόκειται για ένα θαμνώδες φυτό με φύλλα που έχουν σαρκώδη υφή και μοιάζουν με δέρμα και που αν και αρχικά είναι πράσινα, αλλάζουν χρώματα καθώς ωριμάζουν. Οι αποχρώσεις των φύλλων είναι αμέτρητες και ανάλογα με την ποικιλία μπορεί να είναι από κίτρινα μέχρι πορτοκαλί ή κόκκινα. Επίσης, στο ίδιο φυτό υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί χρωματισμοί χαρακτηριστικό που κάνει τον κρότωνα μοναδικό.

Αρχικά τα χρωματιστά του φύλλα χρησιμοποιούνταν σε συνθέσεις λουλουδιών ενώ ο κρότων έγινε δημοφιλής σαν φυτό εσωτερικού χώρου μόλις την τελευταία δεκαετία. Οι ποικιλίες του είναι πολλές και διαφέρουν κυρίως στην εμφάνιση των φύλλων που μπορούν να είναι μακριά, επίπεδα, στενά ή πλατιά, ή ακόμα και "κατσαρά".

Φροντίδα

Η περιποίηση του κρότωνα δεν είναι απλή υπόθεση και απαιτεί γνώση και εμπειρία. Βασικές προϋποθέσεις είναι να φροντίσετε το φυτό να έχει άφθονο φως, κατάλληλη θερμοκρασία, επαρκές πότισμα και πολύ υγρασία στο περιβάλλον.

Ο κρότωνας χρειάζεται κατ' αρχήν άφθονο φως για να διατηρήσει το έντονο χρώμα του αν και οι νεότερες ποικιλίες μπορούν να τα καταφέρουν αρκετά καλά και σε χαμηλότερο φωτισμό. Το έντονο φως και οι μέτριες θερμοκρασίες είναι οι παράγοντες που εξασφαλίζουν ζωηρά χρώματα και καλή ανάπτυξη στο φυτό σας. Δηλαδή, όσο περισσότερο το φως που δέχεται το φυτό σας τόσο πιο όμορφα και ζωντανά θα είναι τα χρώματα στα φύλλα του. Το χειμώνα μπορείτε να αφήσετε το φυτό σας σε απευθείας ηλιακό φως, καλό όμως θα ήταν η διάρκειά του να μην ξεπερνάει τις 2-3 ώρες την ημέρα για να μην κινδυνέψουν να καούν τα φύλλα του, ενώ το καλοκαίρι θα πρέπει το φως να είναι απαραίτητα φιλτραρισμένο.

Ο κρότων δεν αντέχει ούτε τις πολύ υψηλές αλλά ούτε και τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες (η ιδανική θερμοκρασία είναι γύρω στους 20οC). Φροντίστε λοιπόν να αποφύγετε τις μεγάλες εναλλαγές θερμοκρασίας και μην τοποθετείτε τις γλάστρες σε σημεία με κρύα ρεύματα. Σε περίπτωση που η θερμοκρασία έχει τέτοια σκαμπανεβάσματα θα δείτε κάποια φύλλα σε διαφορετικά σημεία του φυτού να πέφτουν. Αν γενικά η θερμοκρασία πέσει πολύ χαμηλά είναι πιθανόν το φυτό σας να χάσει όλα του τα φύλλα μέσα σε χρόνο μηδέν.

Αν τα φύλλα που πέφτουν είναι αυτά που βρίσκονται χαμηλά, ή αν τα φύλλα έχουν θαμπά χρώματα και οι άκρες των φύλλων ξεραίνονται είναι πολύ πιθανό το φυτό σας να χρειάζεται περισσότερη υγρασία.

Δώστε την απαραίτητη υγρασία στο φυτό ψεκάζοντας τα φύλλα του με χλιαρό νερό όσο πιο συχνά μπορείτε, ακόμα και καθημερινά αν έχετε το χρόνο. Χρησιμοποιείστε υγραντήρα ή τοποθετείστε τη γλάστρα σε δίσκο με χαλίκι που θα διατηρείτε υγρό έτσι ώστε το φυτό να απορροφά την απαραίτητη υγρασία.

Συνήθως κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού αν και το φως είναι υπεραρκετό, η πολύ υψηλή θερμοκρασία κάνει τα χρώματα να ξεθωριάζουν. Γι' αυτό, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, τοποθετείστε τη γλάστρα στο πιο δροσερό σημείο του σπιτιού σας και δοκιμάστε να περιορίσετε τη λίπανση καθώς το υπερβολικό λίπασμα έχει τα ίδια αποτελέσματα με τις υψηλές θερμοκρασίες. Η ανάπτυξη του φυτού επιβραδύνεται το χειμώνα καθώς το φυτό ξεκουράζεται, όμως τα χρώματα των φύλλων του εξακολουθούν να είναι το ίδιο έντονα αν το φως είναι αρκετό. 

Η λίπανση θα πρέπει να γίνεται κάθε 2 περίπου μήνες με υγρό λίπασμα από την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο ενώ κατά τη διάρκεια του χειμώνα που το φυτό ξεκουράζεται καλό θα ήταν να σταματήσετε τη λίπανση.

Το χώμα της γλάστρας θα πρέπει να είναι ελαφρύ με μεγάλη περιεκτικότητα σε τύρφη και καλή αποστράγγιση. Θα πρέπει οπωσδήποτε να προσθέσετε περλίτη στο χώμα για να διατηρεί την υγρασία καθώς ο κρότωνας έχει ανάγκη από πολύ νερό και θα μαραθεί αμέσως αν το χώμα του ξεραθεί (βέβαια θα επανέλθει αν τον ποτίσετε έγκαιρα). Το πότισμα πρέπει να είναι τακτικό και με πολύ νερό κάθε φορά. Βέβαια μην ξεχνάτε, κάθε φορά που ποτίζετε, να αδειάζετε το νερό που περισσεύει στο πιατάκι της γλάστρας για να αποφύγετε το σάπισμα των ριζών. Οι ξερές άκρες των φύλλων μπορεί να αποτελούν και ένδειξη ότι το χώμα μένει υγρό για μεγάλο διάστημα.

Στον κρότωνα αρέσει να είναι λίγο περιορισμένος στη γλάστρα του, γι' αυτό μεταφυτεύστε τον μόνο όταν οι ρίζες καταλάβουν όλο το χώρο και χρησιμοποιήστε γλάστρα που να είναι μεγαλύτερη κατά ένα μόνο νούμερο. Η καλύτερη εποχή για να μεταφυτεύσετε τον κρότωνα είναι η αρχή της άνοιξης, αφού ο καιρός αρχίσει να μαλακώνει.

Μπορείτε άφοβα να κόβετε τις κορυφές του φυτού προκειμένου να το κάνετε να φουντώσει και να ελέγξετε το σχήμα του. Κλαδέψτε όσο συχνά θέλετε και μην πετάξετε αυτά που κόψατε γιατί οι κρότωνες πολλαπλασιάζονται εύκολα. Ενα και μόνο φύλλο μπορεί να βγάλει ρίζες στο νερό (αφού όμως πρώτα το αφήσετε να στεγνώσει και να σταματήσει να βγάζει άσπρο υγρό) και στη συνέχεια να μεταφυτευτεί δημιουργώντας ένα νέο φυτό. Εχετε στο μυαλό σας, όταν κλαδεύετε, ότι το άσπρο υγρό που βγαίνει από τα κομμένα φύλλα ή τα κλαδιά του είναι τοξικό και μπορεί να ερεθίσει το δέρμα ορισμένων ανθρώπων καθώς και να λεκιάσει τα υφάσματα.

Αν και ο κρότων είναι ανθεκτικός στις ασθένειες, ενίοτε προσβάλλεται από κοκκοειδή και σπανιότερα από θρίπες. Στην περίπτωση των κοκκοειδών καθαρίστε καλά τα φύλλα του στην πάνω αλλά κυρίως στην κάτω επιφάνειά τους με βρεγμένο σφουγγάρι και χλιαρό νερό και ψεκάστε με χλιαρό νερό στο οποίο έχετε διαλύσει 2-3 σταγόνες υγρό απορρυπαντικό πιάτων και μπλε οινόπνευμα αν θέλετε μία οικολογική μέθοδο ή με το ειδικό φάρμακο που θα προμηθευτείτε από το φυτώριο. Συνήθως τα χημικά είναι πολύ τοξικά για κλειστούς χώρους και συνίσταται να αποφεύγεται η χρήση τους κυρίως τους χειμωνιάτικους μήνες που ο αερισμός των σπιτιών μας δεν είναι ικανοποιητικός. Ειδικά αν υπάρχουν μικρά παιδιά ή κατοικίδια στο σπίτι, προτιμήστε τις οικολογικές λύσεις αντί των χημικών. 

Να θυμάστε ότι τα υγιή φυτά σπάνια προσβάλλονται από έντομα και η καλύτερη πρόληψη είναι το να διατηρείτε τα φύλλα του φυτού καθαρά, καθαρίζοντας συχνά τόσο την πάνω όσο και την κάτω (κυρίως) πλευρά τους.

Εκτός λοιπόν από την πολύχρωμη συντροφιά τους, οι κρότωνες αποτελούν και μία πρόκληση για όλους εμάς που αγαπούμε τα φυτά και θέλουμε να τα διατηρούμε όμορφα και υγιή. Ενας κρότων στο σαλόνι σας σίγουρα θα σας απασχολήσει ευχάριστα και θα ομορφύνει τις γωνιές του σπιτιού σας.

Μαίρη Υφαντή
mefanti@otenet.gr