Φυτά που ταιριάζουν σε κάθε ελληνικό σπίτι. (από την Μαίρη Υφαντή)

Σπαθίφυλλο

Περιγραφή - Προέλευση

Για άλλη μία φορά το ελληνικό του όνομα είναι επιλεγμένο με σοφία και το περιγράφει απόλυτα. Φύλλα (και λουλούδια) που μοιάζουν με σπαθιά. 

Εντυπωσιακά φύλλα, με ανάγλυφη επιφάνεια, στην άκρη ενός λεπτού και μακριού μίσχου. Τα εξίσου εντυπωσιακά άσπρα λουλούδια του, σε τέλεια αντίθεση με το σκούρο πράσινο χρώμα των φύλλων τους, έκαναν το φυτό αυτό πολύ αγαπητό τόσο στους λάτρεις των πράσινων φυτών όσο και σε αυτούς που προτιμούν τα ανθοφόρα φυτά. 

Το σπαθίφυλλο, αν και προέρχεται από την Νότια και Κεντρική Αμερική (κυρίως Κολομβία και Βενεζουέλα) είναι αυτή τη στιγμή το πιο δημοφιλές φυτό εσωτερικού χώρου στις ΗΠΑ και την Αγγλία. Μάλιστα αποτελεί ένα από τα αγαπημένα αντικείμενα έρευνας των καλλιεργητών και των εργαστηρίων ανά τον κόσμο κι έτσι πολύ συχνά παράγονται καινούργιες ποικιλίες σπαθίφυλλων που έχουν πιο εντυπωσιακό φύλλωμα, πλουσιότερη ανθοφορία και που είναι γενικά πιο ανθεκτικά από τις ήδη υπάρχουσες ποικιλίες.


Φροντίδα

Είναι ένα από τα λίγα φυτά που προσαρμόζονται πανεύκολα σε διαφορετικές συνθήκες και γι' αυτό χρησιμοποιούνται πολύ συχνά σε σπίτια, χώρους εργασίας, ή εστιατόρια και εμπορικά κέντρα. 

Το σπαθίφυλλο είναι φυτό που μεγαλώνει όχι τόσο σε ύψος όσο και σε πλάτος καθώς εμφανίζει καινούργια φύλλα τόσο ανάμεσα στα ήδη υπάρχοντα όσο και γύρω από αυτά, κατευθείαν από το χώμα. Αυτό είναι και το κριτήριο που θα πρέπει να έχετε όταν αγοράζετε ένα τέτοιο φυτό καθώς αποτελεί ένδειξη υγείας και καλής ανάπτυξης. 

Αν επιλέγετε το φυτό κυρίως για τα λουλούδια του διαλέξτε ένα φυτό που να έχει τουλάχιστον ένα ανοιγμένο λουλούδι ώστε να ξέρετε ακριβώς τι αγοράζετε γιατί όπως είπαμε και πριν υπάρχουν πολλές ποικιλίες σπαθίφυλλου που διαφέρουν κυρίως στο μέγεθος αλλά και στην απόχρωση των λουλουδιών.

Το σπαθίφυλλο όπως τα περισσότερα τροπικά φυτά, χρειάζεται χώμα που να περιέχει τύρφη και άμμο ή λίγο χαλίκι ώστε να εξασφαλίζεται η καλή αποστράγγιση που του είναι απαραίτητη. 

Χρειάζεται πότισμα περίπου μία φορά την εβδομάδα από το φθινόπωρο μέχρι την άνοιξη και 2-3 φορές την εβδομάδα το καλοκαίρι. Πριν ποτίσετε, ελέγξτε την επιφάνεια του χώματος που θα πρέπει να είναι στεγνό. Αν το χώμα είναι ακόμη υγρό μην ποτίσετε γιατί το σπαθίφυλλο είναι πολύ ευαίσθητο στο σάπισμα των ριζών του. 

Χρειάζεται πολύ υγρασία στο περιβάλλον αλλά το χώμα του δεν πρέπει να γίνεται λάσπη ούτε και να μένει νερό στο πιατάκι της γλάστρας. Για να δώσετε επιπλέον υγρασία στο φυτό, τοποθετήστε τη γλάστρα σε ένα δίσκο με χαλίκι που θα φροντίζετε να είναι πάντα υγρό χωρίς όμως η γλάστρα σας να πατάει στο νερό. Αν οι ρίζες παραμείνουν υγρές για μικρό διάστημα, τότε οι άκρες των φύλλων θα κιτρινίσουν. Αν όμως το φυτό παραείναι υγρό για διάστημα μεγαλύτερο από 5-6 εβδομάδες, θα σαπίσουν οι ρίζες και το φυτό θα μαραζώσει και τελικά θα καταστραφεί. Επίσης, αν δείτε κίτρινα φύλλα στο κέντρο του φυτού μάλλον το ποτίζετε περισσότερο απ' ότι χρειάζεται. Αν αντίθετα αρχίσουν να κιτρινίζουν τα εξωτερικά φύλλα είναι πιθανόν το φως να είναι πολύ έντονο.

Αν το χώμα στεγνώσει, θα δείτε το φυτό να μαραίνεται και τα φύλλα να κρέμονται πάνω από τις άκρες της γλάστρας. Αυτό μπορεί να συμβεί μέσα σε μόλις 2-3 ημέρες επομένως φροντίστε να ποτίζετε τακτικά πριν το φυτό σας φτάσει σε αυτό το σημείο. Όταν ποτίσετε ένα τόσο μαραμένο φυτό, θα πρέπει να περιμένετε από 6-16 ώρες μέχρι τα φύλλα του να αρχίσουν να σηκώνονται και πάλι. Αυτό βέβαια με την προϋπόθεση ότι προλάβατε το χειρότερο. Γενικότερη ένδειξη ότι το φυτό χρειάζεται περισσότερο νερό είναι οι ξεραμένες καφέ άκρες των φύλλων ή των λουλουδιών του γι' αυτό να παρατηρείτε συχνά το φυτό σας.

Το σπαθίφυλλο αναπτύσσεται καλά σε συνθήκες χαμηλού φωτισμού. Ιδανικά χρειάζεται πολύ φως που όμως να φιλτράρεται μέσα από κάποια κουρτίνα και μην αφήνετε απευθείας ηλιακό φως να φτάνει στο φυτό σας γιατί θα κάψει τα φύλλα του.

Το σπαθίφυλλο δεν έχει ιδιαίτερες ανάγκες σε λίπανση, αν όμως θέλετε μπορείτε να χρησιμοποιήσετε κάποιο λίπασμα γενικής χρήσης που θα διατηρήσει το φυτό σας σε φόρμα. Λιπαίνετε μία φορά την άνοιξη και μία φορά το φθινόπωρο αφού περάσουν οι ζέστες ή αν θέλετε μία φορά το μήνα από τον Απρίλιο έως και τον Σεπτέμβριο αλλά σε αυτή την περίπτωση χρησιμοποιήστε τη μισή δόση από αυτήν που αναφέρουν οι οδηγίες χρήσεως του συγκεκριμένου σκευάσματος. Η μεγάλη δόση λιπάσματος μπορεί να προκαλέσει σοβαρή έως ανεπανόρθωτη ζημιά στο ριζικό σύστημα του φυτού.

Γενικά το σπαθίφυλλο αγαπάει τη ζέστη ενώ τα ρεύματα κρύου αέρα θα καθυστερήσουν εμφανώς την ανάπτυξή του όπως και οι χαμηλές θερμοκρασίες που μπορεί να καταστρέψουν τόσο τα φύλλα όσο και το ριζικό σύστημα του φυτού. Γι' αυτό το λόγο μην τοποθετείτε το σπαθίφυλλο κοντά σε πηγές θερμότητας όπως τα καλοριφέρ ή η τηλεόραση που εκτός από την εναλλαγή της θερμοκρασίας θα του αφαιρέσουν πολύ από την απαραίτητη γι' αυτό υγρασία.

Η ιδανική θερμοκρασία για το σπαθίφυλλο είναι περίπου 21-24?C σταθερά κατά τη διάρκεια της ημέρας αλλά και της νύχτας ενώ οι μεγάλες εναλλαγές θερμοκρασίας του κάνουν κακό. Αν η θερμοκρασία είναι χαμηλή, τα φύλλα θα αρχίσουν να χάνουν το λαμπερό τους χρώμα και θα θαμπώσουν. Αν το διάστημα είναι μικρό τα φύλλα θα επανέλθουν σύντομα, αν όμως παραταθεί μπορεί να αρχίσουν να σαπίζουν οι μίσχοι των φύλλων γι' αυτό μετακινήστε τη γλάστρα σε κάποιο σημείο που η θερμοκρασία είναι υψηλότερη.

Τα λουλούδια μοιάζουν πολύ με τα λουλούδια που βγάζουν οι κάλλες ή κάποιες ποικιλίες κρίνων. Είναι μεγάλα, σε διάφορες αποχρώσεις του λευκού (από το κάτασπρο μέχρι το κρεμ ή το πολύ-πολύ ανοιχτό πράσινο) και εμφανίζονται στην κορυφή λεπτών ψηλών μίσχων με τον ίδιο τρόπο όπως και τα φύλλα. Στην ουσία δεν πρόκειται για λουλούδια με την κλασσική έννοια αλλά για διαφοροποιημένα φύλλα που περιβάλλουν έναν στήμονα.

Αυτά λοιπόν τα λουλούδια εμφανίζονται στη διάρκεια των ζεστών μηνών του χρόνου, από την άνοιξη μέχρι τις πρώτες πιο δροσερές ημέρες του φθινοπώρου και διατηρούνται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Όταν τα λουλούδια μαραίνονται κόψτε τα με ένα ψαλίδι προσπαθώντας να κόψετε μαζί και το μίσχο τους όσο πιο κοντά στο χώμα μπορείτε να φτάσετε.

Αν το φυτό σας δεν ανθίζει προσπαθήστε να περιορίσετε λίγο το πότισμά του και να το μεταφέρετε σε σημείο με περισσότερο φως. Τα φυτά που λαμβάνουν αρκετό φως, ακόμα και τεχνητό, θα έχουν πλουσιότερη ανθοφορία. Ενας άλλος παράγοντας που επηρεάζει την ανθοφορία τους είναι το να βρίσκονται σε μικρή γλάστρα έτσι ώστε οι ρίζες τους να σχηματίζουν σφιχτή μπάλα με το χώμα.

Μπορείτε να τους αλλάζετε γλάστρα την άνοιξη, κατά προτίμηση μετά το πρώτο κύμα ανθοφορίας τους αλλά η γλάστρα δεν θα πρέπει να είναι πολύ μεγαλύτερη από την προηγούμενη, ένα νούμερο μεγαλύτερο είναι αρκετό για κάθε αλλαγή. Μην ξεχνάτε να βάζετε χαλίκι ή σπασμένες γλάστρες ή πέτρες στον πάτο κάθε γλάστρας για να εξασφαλίσετε καλή αποστράγγιση. Επίσης, καθώς το σπαθίφυλλο αναπτύσσεται κυρίως σε πλάτος, θα ήταν καλό να επιλέγετε γλάστρες που είναι πιο φαρδιές αλλά όχι πολύ βαθιές π.χ. τις γλάστρες που μοιάζουν με πιάτα ή ρηχές ζαρντινιέρες.

Μπορείτε να πολλαπλασιάσετε το φυτό σας διαιρώντας το κατά τη διαδικασία αλλαγής γλάστρας αλλά αυτό δεν θα πρέπει να γίνεται πιο συχνά από μία φορά κάθε 2-3 χρόνια έτσι ώστε να μην καταπονείται το ριζικό σύστημα του φυτού και να έχει χρόνο να επανέλθει μετά από κάθε διαίρεση. Φροντίστε να βάλετε το φυτό στο ίδιο επίπεδο χώματος με αυτό που ήταν στην αρχική του γλάστρα. 

Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα του σπαθίφυλλου είναι ότι είναι πολύ ανθεκτικό σε ασθένειες και έντομα. Η πιο συχνή αιτία που καταστρέφουμε τέτοια φυτά είναι το υπερβολικό πότισμα που προκαλεί το σάπισμα των ριζών και καταλήγει στην καταστροφή του φυτού. 

Καθαρίζετε όσο πιο συχνά μπορείτε τα φύλλα του με χλιαρό νερό και σφουγγάρι τόσο στην επάνω όσο και στην κάτω πλευρά τους για να απομακρύνετε τη σκόνη αλλά και γιατί έτσι απομακρύνονται τυχόν έντομα που έχουν εγκατασταθεί στην κάτω πλευρά των φύλλων.

Άλλο ένα σπουδαίο πλεονέκτημα του σπαθίφυλλου, είναι ότι ανήκει στα φυτά που συνιστά η NASA καθώς έχει την ιδιότητα να καθαρίζει την ατμόσφαιρα του σπιτιού μας από επικίνδυνες τοξικές ουσίες όπως η φορμαλδεϋδη, το βενζόλιο και το μονοξείδιο του άνθρακα, ουσίες που δυστυχώς υπάρχουν σε κάθε σπίτι ή γραφείο.

Καλή τύχη με το σπαθίφυλλό σας!

Μαίρη Υφαντή
mefanti@otenet.gr