Γλάστρες/δοχεία Οι σπόροι μπορούν να φυτευτούν σε ένα κατάλληλο δοχείο χωρισμένο σε περιοχές με ταμπελάκια που να αναφέρουν το όνομα του φυτού που είναι φυτεμένο σε κάθε περιοχή. Εναλλακτικά το κάθε είδος μπορεί να φυτευτεί στο δικό του μικρό γλαστράκι έτσι ώστε να αποφευχθεί το φαινόμενο του "πηδήματος" των σπορόφυτων από περιοχή σε περιοχή. Μια επίσης καλή ιδέα είναι να τοποθετεί κανείς τα γλαστράκια επάνω σε ένα δίσκο ο οποίος θα περιέχει υγρή άμμο, έτσι ώστε να μην στεγνώνουν από κάτω. Ενα πλαστικό δοχείο με διαφανές κάλυμμα είναι κατάλληλο για αυτό τον σκοπό.

Μείγμα χώματος Οποιαδήποτε σύνθεση χώματος επιλεγεί, πρέπει να είναι "ελαφριά" και με καλό αερισμό. Ενα κατάλληλο μίγμα είναι ένα τέταρτο περίπου χονδρόκοκκη άμμος, ένα τέταρτο τύρφη ή φυλλόχωμα, ένα τέταρτο κοκκινόχωμα και ένα τέταρτο κατ' όγκο περλίτης ή χονδρόκκοκη άμμος. Βασικό είναι να μην συμπιεσθεί το χώμα μέσα στο γλαστράκι. Φυσικά, το μείγμα θα πρέπει προηγούμενα να αποστειρωθεί.

Σπέρνοντας τους σπόρους Διασκορπίστε τους σπόρους στην επιφάνεια του μείγματος, ή στην περίπτωση μεγάλων σπόρων, φυτέψτε τους έναν - έναν και πιέστε τους ελαφρά μέσα στο χώμα. Μην σκεπάσετε τους μικρούς σπόρους, ή σκεπάστε τους με ένα ένα πολύ λεπτό στρώμα λεπτόκοκκης άμμου. Αυτό βοηθάει στην αποφυγή ανάπτυξης άλγης. Στην συνέχεια τα γλαστράκια θα πρέπει να διαβραχούν από κάτω (π.χ. βάζοντάς τα μέσα σε μια λεκάνη) με κατάλληλο διάλυμα μυκητοκτόνου. Στην συνέχει αφήστε τα να στραγγίσουν και τοποθετήστε τα σε ένα κατάλληλων διαστάσεων κιβώτιο, σκεπάστε τα με ένα τζάμι. και βάλτε τα σε ένα ζεστό μέρος με έμμεσο φωτισμό.

Πολλαπλασιαστήρια (Propagators) Είναι δυνατό, να φυτέψετε σπόρους σε ένα "propagator" (τεχνητά θερμαινόμενο πολλαπλασιαστήριο). Απαιτείται προσοχή ώστε να μην στεγνώσει το μίγμα από κάτω. Η πλειοψηφία των σπόρων φυτρώνουν σε θερμοκρασίες μεταξύ 20 και 25 βαθμών Κελσίου, και μερικά σπορόφυτα μπορεί να εμφανισθούν μέσα σε μια βδομάδα ή 10 μέρες. Σε χαμηλότερες θερμοκρασίες η διαδικασία κρατάει περισσότερο. Από την στιγμή που θα εμφανισθούν τα πρώτα σπορόφυτα απαιτείται άφθονο έμμεσο φως, όχι όμως απ' ευθείας έκθεση στο φως του ήλιου. Από το τέλος της άνοιξης και μετά μπορούν να μεταφερθούν σε εξωτερικό χώρο.

Φροντίδα μετά το φύτρωμα Απαιτείται προσοχή ώστε το πάνω μέρος του χώματος να διατηρείται πάντα ελαφρά υγρό. Ενας διακριτικός ψεκασμός με νερό από πάνω αρκεί για να διατηρηθούν οι σωστές συνθήκες ανάπτυξης. Ελέγχετε ότι η στρώση άμμου στον δίσκο όπου έχετε τοποθετήσει τα γλαστράκια παραμένει υγρή. Οταν εμφανισθούν τα πρώτα σπορόφυτα, ανασηκώστε λίγο το τζάμι ώστε να δημιουργηθεί μια ελαφριά κυκλοφορία αέρα. Από αυτή την στιγμή και μετά απαιτείται πολύ έμμεσο φως, για τους επόμενους 12 μήνες και προστασία από τον άμεσο ήλιο. Εάν τα σπορόφυτα εκτεθούν σε πολύ ήλιο ή ξεραθεί το χώμα τους, κοκκινίζουν, σταματάει η ανάπτυξή τους και συνήθως πολύ δύσκολα ξαναξεκινάει. Μετά την βλάστηση και ανά 10 περίπου ημέρες είναι καλό να γίνεται προληπτικός ψεκασμός με ένα μυκητοκτόνο. Αυτό καλό είναι να συνεχίζεται για τουλάχιστον 8-10 εβδομάδες ή μέχρις ότου τα σπορόφυτα αρχίσουν να μοιάζουν με μικρούς κάκτους. Ποτέ μην αφήσετε τα γλαστράκια να ξεραθούν αλλά και μην τα αφήνετε κορεσμένα με νερό. Το πολύ υγρό χώμα είναι το ίδιο επικίνδυνο με το ξερό. Κρατάτε το περιβάλλον σχετικά υγρό μέσα στο δοχείο, καθόσον αυτό βοηθάει τις νέες ρίζες να μην ξεραθούν πριν φθάσουν σε ικανοποιητικό βάθος μέσα στο χώμα.

Μεταφύτευση Αυτό μπορεί να γίνει "όταν τα σπορόφυτα είναι αρκετά μεγάλα ώστε να μπορεί κανείς να τα πιάσει" - όπως λένε τα βιβλία. Εναλλακτικά αυτό θα πρέπει να γίνει όταν είναι πολύ κοντά το ένα στο άλλο. Αρκετοί συλλέκτες / καλλιεργητές κρατούν τα σπορόφυτα στο αρχικό χώμα για περίπου 12 μήνες, ενώ άλλοι μέχρις ότου φθάσουν σε ηλικία 3 μηνών. Για αυτήν την περίοδο της ζωής τους οποιοδήποτε μείγμα χώματος που έχει "ανοιχτή" δομή και στραγγίζει εύκολα είναι κατάλληλο.

Φροντίδα στην διάρκεια του χειμώνα Θα ήταν ιδανικό εάν τα σπορόφυτα κατά την διάρκεια του πρώτου χειμώνα ευρίσκονταν σε χώρο όπου η θερμοκρασία δεν πέφτει κάτω από 15 βαθμούς Κελσίου. Σε αυτή την περίπτωση μπορεί κανείς να συνεχίσει να τα ποτίζει προσεκτικά έτσι ώστε να συνεχίσουν να μεγαλώνουν. Παρόλα αυτά, υπάρχουν μερικοί έμπειροι καλλιεργητές οι οποίοι τους παρέχουν ελάχιστη ή ίσως και καθόλου ζεστασιά, και τα ποτίζουν με ψεκασμό μόνο κατά τις ηλιόλουστες ημέρες του χειμώνα, έτσι ώστε απλά να τα διατηρήσουν σε κατάσταση ανάπτυξης. Οι πιο επικίνδυνοι μήνες για τα σπορόφυτα είναι ο Φεβρουάριος, Μάρτιος και οι αρχές του Απρίλη, όταν οι νύχτες είναι ακόμη κρύες και οι θερμοκρασίες κατά την διάρκεια της ημέρας (ιδίως μέσα σε θερμοκήπια) αρκετά υψηλές. Σε αυτές τις περιόδους θα πρέπει να είναι κανείς πολύ προσεκτικός. Οσο η διάρκεια της ημέρας μεγαλώνει, τα σπορόφυτα θα αρχίσουν να ανταποκρίνονται καλύτερα στο πότισμα, και θα αρχίσουν εμφανώς να μεγαλώνουν. Είναι σε αυτήν την φάση που μια απότομη πτώση της θερμοκρασίας μπορεί να κάνει ζημιά αν το χώμα είναι υγρό. Από τα μέσα Απριλίου και μετά αντιμετωπίστε τα όπως και τα υπόλοιπα φυτά της συλλογής σας.

Εντομα Τα πλέον επικίνδυνα έντομα για τα μικρά σπορόφυτα είναι τα μαύρα μυγάκια, τα οποία αφήνουν τα αυγά τους μέσα στο υγρό χώμα (συνήθως τα προσελκύει μείγμα χώματος που περιέχει φυλλόχωμα). Τα ζωύφια που βγαίνουν είναι σε θέση να φάνε ολόκληρα τα μικρά σπορόφυτα. Τα μυγάκια αυτά είναι μαύρα και μικρά και συνήθως στριφογυρίζουν στην επιφάνεια του χώματος. Μπορούν να αντιμετωπισθούν με ένα ψέκασμα με διασυστηματικό εντομοκτόνο, το οποίο είναι σχετικά αβλαβές για τα μικρά σπορόφυτα. Ο κίνδυνος επανεμφάνισης τους παραμένει εφόσον το χώμα παραμένει υγρό και μέχρις τα σπορόφυτα γίνουν περίπου 18 μηνών. Ενα άλλο πρόβλημα φαίνεται να είναι τα σαλιγκάρια, αν και αυτά μπορούν να αντιμετωπισθούν ευκολότερα εφόσον ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα προστασίας.

Γενικά Μερικά είδη κάκτων, ιδιαίτερα οι Mammillaria και οι Rebutia, ανθίζουν σε ηλικία δύο μόλις ετών, και είναι μάλιστα αρκετά εύκολα στην σπορά. Οι περισσότεροι ψηλοί κάκτοι όπως για παράδειγμα οι Cereus και Cleistocactus, για παράδειγμα, πρέπει να φθάσουν ένα συγκεκριμένο μέγεθος πριν ανθίσουν για πρώτη φορά, αυτούς όμως τους κάκτους τους καλλιεργεί κάποιος περισσότερο για το επιβλητικό τους σχήμα και αγκάθια, παρά για τα λουλούδια τους.Μην απογοητεύεστε από πιθανές απώλειες. Οι κάκτοι είναι αρκετά ευαίσθητοι σε μικρή ηλικία και μπορεί να ξεραθούν για πάρα πολλούς λόγους. Να θυμάστε ότι δεν είναι απαραίτητο όλοι οι σπόροι που περιείχε ένα πακέτο να φυτρώσουν, και ακόμη ότι αρκετά από τα σπορόφυτα δεν θα επιβιώσουν και δεν θα "ενηλικιωθούν" ποτέ. Κανείς δεν περιμένει 100% επιτυχία ή επιβίωση από σπόρους άλλων πιο εύκολων φυτών! Οι κάκτοι είναι πάντα πιο δύσκολοι, η πρακτική όμως εξάσκηση με τον καιρό φέρνει την τελειότητα!

ΣΗΜΕΙΩΣΗ. Τα Epiphyllum δεν θέλουν ασβεστόλιθο μέσα στο χώμα.

Τα Παχύφυτα σε γενικές γραμμές μπορούν να καλλιεργηθούν με μεθόδους παρόμοιες με αυτές που αναφέρθηκαν για τους κάκτους, με εξαίρεση μόνο μερικά από τα δύσκολα είδη, των οποίων όμως η καλλιέργεια αποτελεί πρόβλημα ακόμη και για τον πιο έμπειρο συλλέκτη. Τα σπορόφυτα των stapeliads είναι πολύ μεγάλα, ακόμη και σε μικρή ηλικία, και για αυτό τον λόγο απαιτείται πρόβλεψη αρκετού κενού μεταξύ του χώματος και του προστατευτικού τζαμιού, εάν πρόκειται να παραμείνουν σκεπασμένα.

Ε.Ε.Κ.Α.Π. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΚΑΚΤΩΝ & ΑΛΛΩΝ ΠΑΧΥΦΥΤΩΝ
Μη κερδοσκοπικός σύλλογος συλλεκτών κάκτων & άλλων παχυφύτων

mail to: meter@otenet.gr