Bonsai-Η
τέχνη της Ιαπωνίας
A 300-year-old maple leaf bonsai
tree.
|
Οι
αγαλματένιοι κορμοί και τα κλαδιά
των Ιαπωνικών bonsai αιχμαλωτίζουν
αμέσως την ματιά μας. Το bonsai βλέπετε
δεν είναι ένα συνηθισμένο φυτό σε
γλάστρα. Όπως και άλλες μορφές τέχνης,
η καταγωγή του bonsai πιστεύεται ότι
έχει τις ρίζες της στην Κίνα και
μεταφέρθηκε στην Ιαπωνία γύρω στα
μέσα της περιόδου Heian (794-1185). Όταν
λοιπόν έφτασε το bonsai στα Ιαπωνικά
νησιά, σε διάφορες περιοχές
εμφανίστηκαν τεχνοτροπίες
καλλιέργειας επηρεάζοντας την
ανάπτυξη του bonsai στην Ιαπωνία και
διαφοροποιώντας το από την Κινέζικη
παραλλαγή.
Ο
όρος που χρησιμοποιήθηκε για να
εκφράσει αυτή την καλλιτεχνική
τεχνοτροπία έγινε γνωστός σαν "bonsai"
που σημαίνει "καλλιέργεια σε
γλάστρα". Σκοπός του bonsai είναι να
δημιουργηθεί ένα δέντρο μικρό σε
μέγεθος το οποίο να παριστάνει μια
μεγαλύτερη φυσική σκηνή, μια
μινιατούρα τοπίου. Η πλειονότητα των
καλλιεργητικών τεχνικών των bonsai
αναπτύχθηκε στην περίοδο Endo (1603-1868).
Αυτές οι τεχνικές χρησιμοποιήθηκαν
από τους καλλιτέχνες του bonsai για να
δώσουν ιδιαίτερο σχήμα στους κορμούς
και στα κλαδιά των δέντρων. Μια
ποικιλία από διαφορετικά δέντρα
χρησιμοποιήθηκε για bonsai όπως το
Ιαπωνικό μαύρο πεύκο, ο Ιαπωνικός
κέδρος, ο Ιαπωνικός σφένδαμνος και το
Ιαπωνικό λευκό πεύκο. Η επιβίωση ενός
bonsai εξαρτάται επίσης και από την
μεταφύτευσή του από το ένα δοχείο στο
άλλο. Μερικά δέντρα μεταφυτεύονται
κάθε δυο τρία χρόνια για να είναι
σίγουρο ότι έχουν μετακινηθεί οι
παλιές νεκρές ρίζες και για να είναι
εύκολο να αεριστεί, να ποτισθεί και
να λιπανθεί το υπόλοιπο ριζικό
σύστημα. Με την κατάλληλη φροντίδα
ένα bonsai μπορεί να ζήσει πάρα πολλά
χρόνια. Υπάρχουν σήμερα παραδείγματα bonsai
σχεδόν πεντακοσίων ετών!
White
pine bonsai.
|
Το
Bonsai εμφανίζεται με προκαθορισμένα
κριτήρια ομορφιάς. Ένα σημαντικό
κριτήριο για την ποιότητα ενός Bonsai
είναι η εξάπλωση των ριζών του, ή
ποσότητα των ριζών που εμφανίζονται
πάνω από το έδαφος. Συνήθως τα Bonsai δεν
έχουν καλή εξάπλωση των ριζών εκτός
αν είναι πολύ ηλικιωμένα. Ένας άλλος
παράγοντας είναι η "ύψωση" του
κορμού. Η "ύψωση" είναι ο τρόπος
που υψώνεται ο κορμός από την βάση
του όπως και το σχήμα της βάσης. Το
τελευταίο σημαντικό στοιχείο είναι η
σύνθεση των κλαδιών του Bonsai.
Ένας μεγάλος αριθμός στυλ κορμών και
φυτευτικών στυλ εμφανίζεται με την
τέχνη του bonsai. Η πιο βασική από αυτές
τις φόρμες είναι το στυλ του ευθύ
κορμού. Άλλες παραλλαγές είναι είναι
ο καμπυλωτός κορμός, ο τριπλός κορμός,
το στυλ Literati (ένα απλό, χωρίς
τεχνάσματα στυλ), το "ανεμοδαρμένο
στυλ", το "υπερυψωμένες ρίζες"
στυλ, και το στυλ καταρράκτη (όπου το bonsai
μεγαλώνει έξω και κάτω από το χείλος
του δοχείου). Η παραλλαγή και η
πολυπλοκότητα ενός bonsai υπογραμμίζει
την θέση του σαν αληθινά μοναδική
καλλιτεχνική φόρμα.
|