Οικολογική διαχείριση Πρασίνου (Από τον Νίκο Θυμάκη)

Η «οικολογική» προσέγγιση της διαχείρισης των χώρων Πρασίνου αναδεικνύει την πολυπλοκότητα του φυσικού περιβάλλοντος. Σε μικρή κλίμακα, αυτό ισχύει και για τον ιδιωτικό κήπο. Συμπεριλαμβάνει μηχανισμούς όπου συμμετέχουν όλοι οι οργανισμοί και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους, σε απόλυτη αρμονία. Βέβαια, στο Αστικό Πράσινο, υπάρχουν και προβλήματα τα οποία φαινομενικά είναι ικανά να παρεμποδίσουν την καλή μας πρόθεση να εφαρμόσουμε πρόγραμμα «οικολογικής διαχείρισης», όπως:

Βαμβακίαση σε πεύκο. Το μελίτωμα  του εντόμου Μarchalina hellenica αποτελεί τροφή για μέλισσες.

*αυξημένη ατμοσφαιρική ρύπανση
*περιορισμένοι χώροι
*προχειρότητα κατά την κατασκευή – μη ορθός εμπλουτισμός του εδάφους με οργανικά υλικά τόσο σε πάρκα όσο και σε γήπεδα.
*βανδαλισμοί
*έλλειψη τεχνογνωσίας-οργάνωσης 
*δυσπιστία ως προς την αποτελεσματικότητα
*συμφέροντα (π.χ. οι μελισσοκόμοι εμπόδισαν πρόγραμμα οικολογικής διαχείρισης των εντόμων του Πεύκου που προκαλούν τη βαμβακίαση, γιατί πίστευαν ότι τα Πεύκα του Λεκανοπεδίου είναι κατάλληλα για την παραγωγή πευκόμελου που παράγεται από το μελίτωμα του εντόμου Marchallina hellenica).

Αυτό που πρέπει όμως να σκεφθούν όλοι όσοι ασχολούνται με τις κατασκευές Πρασίνου και τη διαχείριση αυτών των χώρων, είναι ότι το αστικό περιβάλλον μας δεν «ανέχεται» άλλες επιβαρύνσεις. Είναι πλέον θέμα επιβίωσης, να περιορίσουμε τα χημικά σκευάσματα (ως να τα καταργήσουμε). Εκτός των άλλων, συγκεκριμένη καλλιεργητική πρακτική μας οδηγεί πιο κοντά στο επιθυμητό «ευ ζην», μας κάνει ένα με τη Φύση, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί το καλύτερο «μάθημα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης» για τα παιδιά.

Πρακτικά, πως εφαρμόζεται με απλά λόγια η «οικολογική διαχείριση»:

Για τις κατασκευές (παγκάκια, κιόσκια, φράκτες κλπ) , χρησιμοποιούμε φυσικά υλικά (ξύλο, πέτρα), τα οποία μετά το τέλος της «λειτουργικής ζωής» τους, μπορούν να ανακυκλωθούν.

- Ο χώρος Πρασίνου αποτελεί ένα μικρό οικοσύστημα. Καλό θα είναι να είναι «θεματικός» ως προς τη φυτοτεχνική του σύνθεση (μεσογειακός, υποτροπικός, τροπικός, κλπ). Αυτό είναι κάτι για το οποίο προνοούμε από το σχεδιασμό. Ο φιλοπεριβαλλοντικός σχεδιασμός τόσο σε μικρή κλίμακα (κήπος) όσο και σε μεγαλύτερη (πάρκα) είναι πλέον απολύτως αναγκαίο να εφαρμόζεται.
- Ενθαρρύνουμε την ύπαρξη αγριολούλουδων (π.χ. παπαρούνες, ανεμώνες κλπ), έστω και σε ελεγχόμενους χώρους, αφενός γιατί μας έχουν…λείψει, αφετέρου, αυτά προσελκύουν ωφέλιμα έντομα και μικρά ζώα, τα οποία λειτουργούν ευεργετικά τόσο ως προς την αντιμετώπιση επιβλαβών εντόμων όσο και προς τη λειτουργία του μικρού οικοσυστήματος (αερισμός εδάφους, παραγωγή μελιού, επικονίαση κλπ)
- Σε μικρές επιφάνειες δεν καλύπτουμε με χλοοτάπητα ο οποίος καταναλώνει πολύ νερό σε σχέση με εδαφοκαλυπτικά φυτά. Δεν είναι ο χλοοτάπητας υδροβόρος. Εμείς τον χρησιμοποιούμε με λάθος τρόπο.
- Δεν πετούμε φυτικά υπολείμματα, εκτός εάν προέρχονται από άρρωστα φυτά, οπότε καλύτερα να τα καίμε. Όλα ανακυκλώνονται και επαναχρησιμοποιούνται ως θρεπτικό υλικό με τη βοήθεια κλαδοθραυστών και κομποστοποιητών.
- Δεν χρησιμοποιούμε για κανένα λόγο χημικά σκευάσματα. Ακόμη κι αν δεν υπάρχει η δυνατότητα να «εξαπολύσουμε» ωφέλιμα έντομα, καλύτερα να χαθούν λίγα φυτά παρά να μπει σε κίνδυνο η δημόσια υγεία και ιδιαίτερα των μικρών παιδιών. Για κάποια έντομα, χρησιμοποιούμε ορμονικές παγίδες για να περιορίσουμε τον πληθυσμό τους.
- Βελτιώνουμε το έδαφος τόσο κατά την κατασκευή ενός χώρου Πρασίνου όσο και κατά τη συντήρηση, με οργανικά υλικά (χούμος, κομπόστα, κοπριά, λίπασμα από φύκια κλπ).Τα χημικά σκευάσματα έχουν νιτρικά άλατα τα οποία κατεβαίνουν στον υπόγειο υδροφόρο ορίζοντα και καθιστούν ακατάλληλο το νερό τόσο για άρδευση όσο και για οικιακή χρήση.
- Για τις κατασκευές (παγκάκια, κιόσκια, φράκτες κλπ), χρησιμοποιούμε φυσικά υλικά (ξύλο, πέτρα), τα οποία μετά το τέλος της «λειτουργικής ζωής» τους, μπορούν να ανακυκλωθούν.
- Για να περιορίσουμε τυχόν ζιζάνια και αγριόχορτα, όπου αυτό είναι απαραίτητο, δουλεύουμε με χλοοκοπτικό μηχάνημα, ή σκαλίζουμε ή ακόμη μαζεύουμε και με το χέρι (σε χλοοτάπητες). Δε χρησιμοποιούμε ζιζανιοκτόνα, τα οποία είναι πολύ βαριά φάρμακα.
- Για συγκράτηση υγρασίας στους λάκκους ποτίσματος δένδρων και θάμνων και την εξοικονόμηση νερού, καλύπτουμε με υπολείμματα κλαδέματος, πευκοβελόνες, βότσαλα ή ακόμη καλύτερα, με τεμάχια φλοιού πεύκου (pine wood).
- Δε χρησιμοποιούμε ποικιλίες καλλωπιστικών φυτών γενετικά τροποποιημένες.
- Φροντίζουμε να επιμορφωνόμαστε τακτικά για τις νέες μεθόδους της «οικολογικής διαχείρισης»

Αξίζει τον κόπο να ξεκινήσουμε από σήμερα να προσπαθούμε τόσο στον κήπο όσο και στους μεγάλους χώρους Πρασίνου.

Νίκος Θυμάκης
Γεωπόνος
www.agroartistico.com