Παιδευτικός ρόλος της Υπηρεσίας Πρασίνου (Από τον Νίκο Θυμάκη)

Δεν είναι λίγες οι φορές-μάλλον είναι οι περισσότερες- που στην Υπηρεσία Πρασίνου ενός αστικού Δήμου έρχονται «κλήσεις» ή «αιτήσεις» που να αφορούν στα…«ενοχλητικά» δένδρα.

Αναφέρουμε μερικά χαρακτηριστικά κι ευτράπελα από την εμπειρία μας:

«…έχω ένα πεύκο έξω από το σπίτι μου και τα κλαδιά του ακουμπούν στη βεράντα μου. Να το κόψουμε;»

«…άνοιξα μία ταβέρνα και στο πεύκο του πεζοδρομίου μαζεύονται …περιστέρια και κουτσουλάν στα τραπέζια. Θέλω να το κόψετε και γρήγορα».

«…οι ελιές του πεζοδρομίου βγάζουν γύρη και είμαι αλλεργικός. Έχω και χαρτί από το γιατρό. Να τις κόψετε κι αμέσως γιατί θα υποβάλλω μηνύσεις». 

«…τώρα το καλοκαίρι βάζω λαχανικά στον κήπο μου και το δέντρο του πεζοδρομίου κάνει σκιά. Απαιτώ να το κόψετε αλλιώς θα πάω στο Δήμαρχο…»

«…το πεύκο του πεζοδρομίου έχει απλωθεί πολύ μέσα στον κήπο μου κι αυτήν την εποχή στάζει ρετσίνι και δεν μπορώ να περπατήσω. Αν δε σηκώνει …θεραπεία, κόφτε το επιτέλους!»

Θα μπορούσαμε να καταθέσουμε κι άλλα τέτοια περιστατικά. Για να είμαστε δίκαιοι, υπάρχουν και πολλά άλλα αιτήματα, δίκαια πολλές φορές, στα οποία οι υπηρεσίες δεν ανταποκρίνονται είτε επειδή δεν υπάρχουν τα τεχνικά μέσα, είτε επειδή το προσωπικό δεν είναι εξειδικευμένο και δεν μπορεί να ανταποκριθεί, ή ακόμη κι από δημοσιοϋπαλληλική…ραστώνη. 

Κατά την προσωπική μου εκτίμηση το πρόβλημα είναι πιο σύνθετο κι έχει να κάνει με τη συνολική «παιδεία» και «καλλιέργεια» των πολιτών αλλά και των επιστημόνων του αντικειμένου. Ας κάνουμε λοιπόν μία προσπάθεια «προσέγγισης» της λειτουργίας της Υπηρεσίας Πρασίνου ενός Δήμου ως προς τον παιδευτικό της ρόλο και να μοιραστούμε κάποιες σκέψεις και προτάσεις που θα μπορούσαν ίσως να κάνουν τη ζωή μας καλύτερη ποιοτικά.

Είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι το ορθά δομημένο και κατανεμημένο Πράσινο έχει πολύ σημαντικό ρόλο στις σύγχρονες αστικές περιοχές. Οι δενδροστοιχίες αποτελούν τις αιμοδότριες αρτηρίες στο σώμα της πόλης ενώ τα πάρκα και τα άλση, τους πνεύμονες και τα ζωτικά όργανα. Ο αστικός ιστός αναπνέει μέσα από το κάθε μορφής πράσινο. Οι κάτοικοι -διερχόμενοι και μόνιμοι- νιώθουν την «αύρα» του πρασίνου, πολιτισμική και ζωτική, ανάλογα με αυτό που βλέπουν. Έτσι, μπορούμε με ασφάλεια να πούμε ότι ο ρόλος της υπηρεσίας δεν είναι διεκπεραιωτικός ούτε μονοσήμαντα διαχειριστικός. Είναι κατ' ουσίαν «παιδευτικός». Το ίδιο σημαντικός είναι κι ο ρόλος των εργοληπτών είτε ως κατασκευαστών είτε ως «διαχειριστών» Πρασίνου. Όλοι μαζί «παράγουμε» και «προάγουμε» …Πράσινο πολιτισμό.

Η εξωστρέφεια της Υπηρεσίας δημιουργεί σίγουρα περισσότερες απαιτήσεις όμως είναι αναγκαία και για την προβολή του έργου της και για την ευαισθητοποίηση και επιμόρφωση των πολιτών πάνω σε έναν ζωτικό τομέα της καθημερινότητας. Μην ξεχνούμε ότι «το Πράσινο το έχουμε δανειστεί από τα παιδιά μας…».Πιστεύουμε ότι μία Υπηρεσία που παράγει έργο δεν έχει να φοβηθεί τίποτε δείχνοντας τις δυνατότητές της –και πιθανές αδυναμίες- προς ενημέρωση των ενδιαφερομένων.

Μερικές σύντομες προτάσεις που βοηθούν προς αυτήν την κατεύθυνση:

*μόνιμη σελίδα στις τοπικές-δημοτικές εφημερίδες με θέματα που αφορούν το δημοτικό πράσινο (τι ζητάμε και τι δε ζητάμε από την Υπηρεσία, περιστατικά, νέες φυτεύσεις, εκδηλώσεις που αφορούν το Πράσινο, παρουσίαση φυτών, καλλιεργητικές φροντίδες του μήνα, κλπ).
*ιστοσελίδα της Υπηρεσίας με νέα και πιθανόν forum απόψεων και προτάσεων.
*αξιοποίηση τεχνολογίας (πχ αεροφωτογραφίες) για την επίβλεψη ιδιαιτέρως των δενδροστοιχιών από την ανεξέλεγκτη οικοδόμηση.
*θεματικές φυτεύσεις, για να είναι αναγνωρίσιμες οι ομάδες των φυτών και τα νέα παιδιά να μαθαίνουν το σωστό τρόπο τα φυτά (πχ κήποι εκκλησιών με τα αντίστοιχα φυτά). Η ακαταστασία δημιουργεί κακή εικόνα και έλλειψη σεβασμού προς το πράσινο άρα και αύξηση πιθανότητας βανδαλισμού (όταν ο άλλος δει κάτι καλό δύσκολα θα πάει να το καταστρέψει).
*ιδιαίτερη προσοχή στο σχεδιασμό και τη φύτευση των παιδότοπων.
*διατήρηση κι ανάδειξη κλασσικών κήπων-παλιών και φυτών που δεν κυκλοφορούν πια (πχ Bergenia cordifolia, Aspidistra elatior κλπ). Ιστορική σύνδεση. Συνεργασία με τα ΚΑΠΗ και θεματικός κήπος με τέτοια φυτά σε κάποιο ΚΑΠΗ.
*σχολικοί κήποι με εκπαιδευτικό χαρακτήρα, σε συνεργασία με τους δασκάλους.
*θεματικά πάρκα-χώροι Πρασίνου, για να γίνονται εκεί εκδηλώσεις.
*βοτανικοί κήποι μικρής (πχ Τρίκαλα) ή μεγαλύτερης (πχ Σταυρούπολη Θεσσαλονίκης) έκτασης.
*συνεργασία του/των γεωτεχνικών της Υπηρεσίας και του εργατοτεχνικού προσωπικού με σχολεία για παρουσιάσεις, στα πλαίσια της αναβάθμισης του ρόλου τους και του επιπέδου τους (πχ πως φυτεύουμε, σεβασμός στο Πράσινο, ίσως και φυλλάδιο που να αφορά θέματα Πρασίνου). Πιθανή συγκρότηση ομάδων εθελοντών που θα καθαρίζουν από τα φύλλα το πάρκο της γειτονιάς τους κλπ. Ιδιαίτερη βαρύτητα στην ημέρα του περιβάλλοντος, την Πρωτομαγιά κλπ.
*διοργάνωση εκθέσεων (προσοχή! όχι παζαριών!) με εκπαιδευτικό και ψυχαγωγικό χαρακτήρα (παράδειγμα: αναβαθμισμένη Ανθοκομική Έκθεση Κηφισιάς).
*οικολογική προσέγγιση της διαχείρισης του Πρασίνου.

Και κάτι τελευταίο για τους υπευθύνους: πολλά μπορούν να γίνουν για να καταξιωθεί ο επιστημονικός αλλά και κοινωνικός μας ρόλος. Λίγη θέληση και επιμονή χρειάζονται… Εξάλλου, για ότι κάνουμε, ουσιαστικός κριτής μας είναι οι πολίτες κι αν δεν υπάρχει αποδοχή της οποιασδήποτε δουλειάς μας, η προσπάθειά μας μπορεί να ανθίζει αλλά δεν …καρπίζει.

Νίκος Θυμάκης
Γεωπόνος
www.agroartistico.com