Σ' αυτόν τον τόπο, αν για κάτι είμαστε περήφανοι αυτό είναι η ιστορία μας και η μεγάλη πολιτιστική κληρονομιά που μας άφησαν οι πρόγονοί μας. Αυτή η κληρονομιά έδωσε πάλι τη λύση σε μια φτωχή σε γενικές γραμμές παρουσία των λουλουδιών στους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας το 2004.

Ο κότινος, το περίφημο στεφάνι από κλαδιά ελιάς που φορούσαν οι αρχαίοι Έλληνες ολυμπιονίκες, αναβίωσε στις μέρες μας, στολίζοντας τα κεφάλια των σύγχρονων ολυμπιονικών, προσφέροντας μια φτηνή από πλευράς πρώτης ύλης, αλλά ανεκτίμητη από πλευράς συμβολισμού, λύση στο κομμάτι εκείνο των αγώνων που είχε να κάνει με τις απονομές.

Στο ίδιο μοτίβο κινήθηκαν και τα ολυμπιακά μπουκέτα, τα οποία ήταν λιτά με κυρίαρχο υλικό τα κλαδιά ελιάς, και με λίγα καλοκαιρινά λουλούδια. Τα λουλούδια των μπουκέτων ήταν ελληνικής παραγωγής σύμφωνα με την Εταιρεία που ανέλαβε την κατασκευή τους. Όμως σίγουρα σε καμία περίπτωση δεν ήταν χαρακτηριστικά δείγματα της ελληνικής χλωρίδας, σε αντίθεση με τα μπουκέτα των προηγούμένων ολυμπιακών αγώνων του Σίδνεϋ που αποτελούνταν αποκλειστικά από ενδημικά λουλούδια της Αυστραλίας. 

Ωστόσο δεν χρειάζεται να είμαστε επικριτικοί. Και μόνο η παρουσία της ελιάς έδινε στα μπουκέτα και στα στεφάνια ειδικό βάρος και αυτό μπορούσε να το δει κανείς καθαρά στα πρόσωπα των ολυμπιονικών όταν κατά την διάρκεια των απονομών απολάμβαναν περισσότερο τον κότινο στο κεφάλι τους παρά το μετάλλιο στο λαιμό τους.

Ας δούμε λοιπόν το χρονικό της κατασκευής αυτών των στεφανιών και των μπουκέτων, στα οποία δεν δόθηκε η δημοσιότητα που τους άξιζε.

Κατασκευή κότινου.

Στεφάνια ελιάς, όπως στην αρχαία Ελλάδα, για τους νικητές

Η αρχαιότερη ίσως αθλητική συνήθεια, οι ρίζες της οποίας χάνονται στην ελληνική μυθολογία, αναβιώνει, για πρώτη φορά στη σύγχρονη εποχή, στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας με το στεφάνωμα των τριών νικητών με ένα στεφάνι κρητικής ελιάς.

Ειδικά μάλιστα για την στέψη των Ολυμπιονικών στον Μαραθώνιο επελέγησαν κλαδιά από τις αρχαιότερες ελιές στην Ελλάδα που βρίσκονται στην Κρήτη, από όπου, σύμφωνα με τον μύθο, ο θεμελιωτής των Ολυμπιακών Αγώνων Ιδαίος Ηρακλής, έφερε την αγριελιά που φύτεψε στην Ολυμπία. 

Κοπή κλαδιών ελιάς από ελιές που φύτεψαν τα ίδια τα μέλη της ΔΟΕ στο "Πάρκο των Αθανάτων" στο Γουδί.

Η ποικιλία που έχει επιλεγεί είναι ειδική για να κρατά αρκετά όταν κοπεί, και με ωραίο πλατύ φύλλο, απαραίτητο για την δημιουργία του στεφανιού.

Ο κότινος δημιουργείται αποκλειστικά από Ελιά, η οποία δουλεύεται σε ένα στρογγυλό συρμάτινο περίγραμμα.

Για τον τον Μαραθώνιο Γυναικών χρησιμοποιήθηκαν κλαδιά από Ελιά που βρίσκεται στην Ιεράπετρα ενώ οι νικητές του Μαραθωνίου δρόμου Ανδρών στεφανώθηκαν με κλαδιά ελιάς από το Κολυμβάρι Χανίων. Κλαδιά ελιάς για το στεφάνωμα των νικητών, όμως, κόπηκαν και από το «Πάρκο των Αθανάτων», στον Ελαιώνα, που φύτεψαν τα ίδια τα μέλη της ΔΟΕ.
Η κίνηση αυτή, όπως και η προσφορά μπουκέτων με λουλούδια προς τους Ολυμπιονίκες αντιμετωπίστηκαν με κολακευτικά σχόλια από τα διεθνή και ελληνικά ΜΜΕ. 

Για τους νικητές απαιτήθηκαν συνολικά 5.513 μπουκέτα και στεφάνια την κατασκευή των οποίων ανέθεσε η Επιτροπή Οργάνωσης Ολυμπιακών Αγώνων "ΑΘΗΝΑ 2004" στην ΙΝΤΕΡΦΛΟΡΑ ΕΛΛΑΣ, η οποία με την σειρά της προσέφερε τα μπουκέτα και στεφάνια ως δωρεά στους Ολυμπιακούς και Παραολυμπιακούς Αγώνες.

Ο κότινος δημιουργείται αποκλειστικά από Ελιά, η οποία δουλεύεται σε ένα στρογγυλό συρμάτινο περίγραμμα διαμέτρου 18 εκατοστών, σχεδόν φύλλο - φύλλο. Συνολικά, για τα 5.513 στεφάνια θα χρησιμοποιηθούν περισσότερα από 60.000 κλωνάρια ελιάς. Η ποικιλία που έχει επιλεγεί είναι ειδική για να κρατά αρκετά όταν κοπεί, και με ωραίο πλατύ φύλλο, απαραίτητο για την δημιουργία του στεφανιού.

Τα Ολυμπιακά μπουκέτα

Κατασκευή ολυμπιακών μπουκέτων

Τα Ολυμπιακά μπουκέτα είναι στρογγυλά, φτιαγμένα στο χέρι και σφιχτά δεμένα.

Αποτελούνται από πέντε είδη λουλουδιών (όσοι και οι Ολυμπιακοί κύκλοι) μαζί με τα κλαδιά Ελιάς. Τα χρώματα που κυριαρχούν είναι καλοκαιρινά, ολυμπιακά, ελληνικά: μπλε, πορτοκαλί, κίτρινο, κόκκινο, μπλε από αμάραντο (limonium statice), πορτοκαλί από ζέρμπερες, κόκκινο από τριαντάφυλλα, κίτρινο από σολιντάστερ και χρυσάνθεμο (stalium). Το μπουκέτο περικλείεται από κλαδιά ελιάς που του χαρίζει χάρη και αέρα. 

Τα άνθη που χρησιμοποιήθηκαν είναι ελληνικής παραγωγής. Εδώ και αρκετό καιρό επιλέχθηκαν τα κατάλληλα άνθη και έγιναν οι απαραίτητες συζητήσεις με Έλληνες παραγωγούς, έτσι ώστε να αναπτυχθούν την κατάλληλη εποχή. Πάνω από 100.000 κλώνοι λουλουδιών χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή των μπουκέτων. Τα άνθη που συνολικά χρησιμοποιήθηκαν προέρχονται από καλλιέργειες, που αν ήταν όλα μαζί συγκεντρωμένα θα ξεπερνούσαν τα 20 στρέμματα συνεχούς καλλιεργημένης επιφάνειας.

Συμπεράσματα

Η τελική εικόνα από πλευράς παρουσίας των λουλουδιών, σε ότι αφορά τουλάχιστο τις απονομές, κρίνεται καλή. Βέβαια δυστυχώς δεν προβλήθηκε, ούτε ωφελήθηκε ουσιαστικά η ελληνική ανθοκομία. Την στιγμή που τα λουλούδια είναι αναπόσπαστο κομμάτι των Ολυμπιακών αγώνων και τους δίνεται μεγάλη σημασία διεθνώς, εμείς δεν καταφέραμε (ή δεν θελήσαμε) να προβάλουμε την ελληνική ανθοκομία. Πριν τέσσερα χρόνια είχα επισημάνει το πρόβλημα, με αφορμή τους αγώνες του Σίδνεϋ και την πολύ καλή προβολή της ανθοκομίας της Αυστραλίας. Σ' αυτόν τον τομέα δεν πήραμε δυστυχώς μετάλλιο. Πήραμε τουλάχιστο κότινο. 

Ραντεβού στο Πεκίνο.

Μιχάλης Πολίτης