Πιο "πράσινη" η Αθήνα το 2004 (17 Οκτωβρίου 2001)

Εισαγωγή

Ήταν το περασμένο φθινόπωρο που εδώ στο Valentine παρουσιάσαμε ένα θέμα σχετικά με την ανάδειξη των ενδημικών φυτών και της χλωρίδας της Αυστραλίας στα πλαίσια των Ολυμιπιακών αγώνων του Σίδνεϋ. Τότε είχαμε ευχηθεί να συμβεί κάτι ανάλογο και στη χώρα μας. Φαίνεται πως σήμερα μπήκαν οι βάσεις για ένα τέτοιο εγχείρημα τουλάχιστο στα χαρτιά. Στόχος πρώτος η ανάπλαση της Αθήνας και η ανάπτυξη του πράσινου της Αττικής.

Το νέο μνημόνιο

Η πρόεδρος της «Αθήνα 2004» και ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ κατά την υπογραφή του σχετικού μνημονίου

Διαφορετική, καταπράσινη και ομορφότερη θα είναι η Αθήνα το 2004, όταν θα διεξαχθούν οι Ολυμπιακοί Αγώνες. Την υπόσχεση αυτή έδωσαν την Τρίτη 16 Οκτωβρίου 2001 ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, Κώστας Λαλιώτης, και η πρόεδρος της «Αθήνα 2004», Γιάννα Αγγελοπούλου, υπογράφοντας ένα ακόμη μνημόνιο.

Σύμφωνα με το μνημόνιο, στο ΥΠΕΧΩΔΕ ανήκει η ευθύνη για τα έργα ανάπλασης και τις πολεοδομικές παρεμβάσεις και στην Οργανωτική Επιτροπή οι διαφημίσεις, η οργάνωση και η λειτουργία μιας σειράς άλλων δράσεων κατά τη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων.

Η προσπάθεια του ΥΠΕΧΩΔΕ με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες είναι να αλλάξει η σημερινή απάνθρωπη εικόνα της πρωτεύουσας, που συγκεντρώνει σχεδόν το μισό ποσοστό της βιομηχανικής παραγωγής, το 55% των οχημάτων ιδιωτικής χρήσης της χώρας, την ώρα που η αναλογία πράσινου ανά κάτοικο είναι από τις χαμηλότερες σε όλο τον κόσμο.

Όπως ανέφερε ο κ.Λαλιώτης, μέχρι τον Αύγουστο του 2004 ο επιδιωκόμενος στόχος είναι να έχουν φυτευτεί περίπου 100 εκατομμύρια φυτά σε έκταση περίπου 40.000 στρεμμάτων σε 60 περιοχές της πρωτεύουσας, ενώ το συνολικό κόστος για το συγκεκριμένο πρόγραμμα θα αγγίξει τα 84 δισ. δραχμές.

Από την πλευρά της, η κ. Αγγελοπούλου είπε: «Μπορεί να σας προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι υπογράφουμε το μνημόνιο λίγο πριν από την αποχώρηση του υπουργού από το υπουργείο, αλλά το ζήτημα της εικόνας της πόλης είναι σημαντικό και θέλουμε να δεσμεύσουμε τον υπουργό ότι και από τη νέα του θέση θα στηρίξει το έργο αυτό».

Οι τέσσερις στόχοι

Στο μνημόνιο περιλαμβάνονται τέσσερα βασικά προγράμματα του αρμόδιου υπουργείου που αφορούν τη βελτίωση της «εικόνας της πόλης» όπως:

-- Η ανάδειξη και η αναβάθμιση ιστορικών χώρων, όπως ο περιβάλλων χώρος της Ακρόπολης, ο Κεραμικός, το Ζάππειο και το Παναθηναϊκό στάδιο.
-- Η ανάπλαση πλατειών και βασικών οδικών αρτηριών και των πυλών της πόλης (πλ. Συντάγματος, Ομονοίας, Καραϊσκάκη, Βάθη, Μοναστηρακίου, Βικτορίας, Κολωνακίου, Εξαρχείων κλπ., καθώς και οι οδοί Σταδίου, Πανεπιστημίου, Αθηνάς, Ερμού, Μητροπόλεως, Κηφισίας, Ποσειδώνος, κλπ).
-- Η ανάπλαση και αναβάθμιση σημαντικών δημόσιων και ιδιωτικών κτηρίων.
-- Η ανάπτυξη του πρασίνου σε όλο το πολεοδομικό συγκρότημα.

Ένα φιλόδοξο πρόγραμμα

Οπωσδήποτε το πρόγραμμα είναι αρκετά φιλόδοξο αν αναλογιστεί κανείς το υποβαθμισμένο περιβάλλον της Αττικής αλλά και των άλλων αστικών περιοχών της χώρας μας. Σε κάθε περίπτωση, το αρμόδιο υπουργείο βρίσκεται αντιμέτωπο με τη σκληρή πραγματικότητα, την οποία βιώνουν καθημερινά οι κάτοικοι του λεκανοπεδίου και αποτυπώνεται με μεγάλη ακρίβεια από την ψυχρή γλώσσα των αριθμών.

Η περιφέρεια της Αττικής, με έκταση μόλις 3,2% της χώρας, έχει συγκεντρώσει 3,5 εκατομμύρια ανθρώπους, δηλαδή το 35%-40% του πληθυσμού, το 50% των βιομηχανικών δραστηριοτήτων και το 55% των Ι.Χ. Η αναλογία τετραγωνικών μέτρων χώρων πρασίνου ανά κάτοικο είναι από τις χαμηλότερες παγκοσμίως με αναλογία 2,55 τ. μ. για κάθε πολίτη της Αθήνας.

Η κατάσταση δεν είναι καλύτερη στη Θεσσαλονίκη, όπου η αναλογία είναι 2,73 τετραγωνικά μέτρα χώρων πρασίνου ανά κάτοικο, την ίδια στιγμή που στο Λονδίνο και τη Ρώμη η αναλογία είναι 9 τ.μ., στο Παρίσι 8,54 τ.μ., τη Βιέννη 20 τ.μ., τη Βαρσοβία 18 τ.μ., το Άμστερνταμ 27 τ.μ., τη Ζυρίχη 35 τ.μ. και την Ουάσιγκτον 50 τ.μ.

Αττική SOS

Θα πρέπει να καταβληθεί συντονισμένη και αρκετά μεγάλη προσπάθεια ώστε να αυξηθεί η αναλογία πρασίνου σε ικανοποιητικά επίπεδα. Ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, σε έναν απολογισμό του προγράμματος «Αττική SOS» πριν από περίπου ένα μήνα, είχε υποσχεθεί ότι με την ολοκλήρωσή του το 2004 η αναλογία τετραγωνικών μέτρων χώρων πρασίνου ανά κάτοικο στην πρωτεύουσα σχεδόν θα διπλασιαστεί καθώς θα διαμορφωθεί από το 2,55 στο 4,5 τ.μ. ανά κάτοικο.

Το κόστος της επόμενης φάσης του προγράμματος «Αττική SOS» έχει προϋπολογιστεί σε 40 δισ. δρχ. και περιλαμβάνει δενδροφυτεύσεις στο όρος Αιγάλεω και τον βοτανικό κήπο Διομήδους στην Ιερά οδό, αποκαταστάσεις 1.400 στρεμμάτων ανενεργών λατομείων στην περιοχή της Αττικής, έργα πρασίνου και φυτεύσεις στην «Αττική οδό», το αεροδρόμιο των Σπάτων, το θαλάσσιο μέτωπο και πέριξ των ολυμπιακών αθλητικών εγκαταστάσεων και έργων.

Τι θα γίνει με το νερό;

Δεν θα πρέπει να ξεχνάμε όμως έναν βασικό παράγοντα που θα επηρεάζει την ανάπτυξη και την συντήρηση αυτών των φυτών, το νερό. Οι δημοσιογράφοι έθεσαν το θέμα στον υπουργό. Με 100 εκατομμύρια δένδρα και φυτά να φυτεύονται σε περιοχές της Αττικής, ποιός είναι ο όγκος του νερού που θα χρειαστεί για το πότισμά τους και η ΕΥΔΑΠ μπορεί να σηκώσει το βαρύ αυτό φορτίο σε περίοδο «ισχνών αγελάδων» για τα υδάτινα αποθέματα της εταιρείας;

Η απάντηση του κυρίου Λαλιώτη ήταν ότι κάθε παρέμβαση θα συνοδεύεται με ανάλογη πρόβλεψη για την επίλυση του προβλήματος σε τοπικό επίπεδο. Οι λύσεις θα αναζητηθούν με εκτεταμένες γεωτρήσεις, τεχνικά έργα (υδατοδεξαμενές για τη συλλογή των όμβριων υδάτων) και επιλογή φυτών με αντοχή σε ιδιόμορφες κλιματολογικές συνθήκες και συνθήκες λειψυδρίας.

Τι κερδίζει ο πρωτογενής τομέας;

Ίσως είναι νωρίς για τέτοιες αναφορές αφού δεν έχει ακόμη στεγνώσει το μελάνι στις υπογραφές του μνημονίου, όμως θα πρέπει να επισημάνουμε ότι από το τεράστιο αυτό έργο θα πρέπει πρωτίστως να ωφεληθεί ο πρωτογενής τομέας και αναφερόμαστε συγκεκριμένα στους Έλληνες παραγωγούς ανθοκομικών φυτών και καλλωπιστικών θάμνων. Οπωσδήποτε θα πρέπει να υπάρξει ένα συντονιστικό όργανο που θα καταδείξει τις ανάγκες κάθε περιοχής και θα υποδείξει τα είδη που πρέπει να φυτευτούν. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να αποφύγουμε τον κίνδυνο να ολιγωρήσουμε έτσι ώστε οι ανάγκες σε πράσινο να μην μπορούν να καλυφθούν από την εγχώρια αγορά και να χρειαστεί να καταφύγουμε σε εισαγωγές σπαταλώντας πολύτιμο συνάλλαγμα. Χρόνος υπάρχει. Αρκεί να υπάρχει και βούληση.