Το πράσινο του 2004 θα μας κοστίσει ακριβά (Από τις Tάνια Γεωργιοπούλου – Mανίνα Nτάνου) (2-8-2002)

Πράσινο με... ημερομηνία λήξεως κινδυνεύει να αποκτήσει το Ολυμπιακό Χωριό, όπως και τα άλλα έργα του 2004, λόγω της υπερβολικής καθυστέρησης στο πρόγραμμα "Ολυμπιακού Πρασίνου", προϋπολογισμού 206 εκατ. ευρώ, που -όπως είχαν υποσχεθεί οι αρμόδιοι- θα μεταμόρφωνε την Αθήνα. Τα χρονικά περιθώρια για την προετοιμασία των φυτών εξαντλούνται, οι συμβάσεις δεν έχουν καν υπογραφεί, ενώ όλα δείχνουν ότι μέρος του έργου θα καλυφθεί με (ακριβότερες) εισαγωγές για "ντεκόρ", είδη που θα ξεραθούν αμέσως μετά...

Πολλά δέντρα και φυτά θα έδιναν ανάσα σε όλα τα ολυμπιακά έργα, αθλητικά και οδικά. Πλούσιο πράσινο έχει προβλεφθεί για την Ενοποίηση των Αρχαιολογικών Χώρων.

Ένα ντεκόρ καταδικασμένο να ξεραθεί

"Πράσινη Αθήνα" είχε υποσχεθεί ο κ. Κώστας Λαλιώτης εν όψει του 2004, εξαγγέλλοντας "πρόγραμμα" εκατομμυρίων δένδρων και φυτών που θα πλημμύριζαν την πόλη. Περισσότερο μετριοπαθής -ή ρεαλίστρια-, του προκατόχου της, η υπουργός ΠΕΧΩΔΕ, κ. Βάσω Παπανδρέου, ανακοίνωσε ένα συγκεκριμένο πρόγραμμα: Θα φυτευτούν 822.500 δέντρα, 14.000.000 θάμνοι και 4.150 στρέμματα θα καλυφθούν με φυτά, άνθη και χλοοτάπητες, τα οποία για να αρδευτούν απαιτούνται σύμφωνα με τις εκτιμήσεις περίπου 20.800 κυβικά μέτρα νερό την ημέρα. Τα έργα πρασίνου θα κοστίσουν 206,6 εκατομμύρια ευρώ. Τόνισε μάλιστα ότι η σχέση των τετραγωνικών πρασίνου ανά κάτοικο είναι ιδιαιτέρως χαμηλή στην πρωτεύουσα και ότι η Αττική έχει ανάγκη πρασίνου ανεξαρτήτως Ολυμπιακών Αγώνων.

Δύο χρόνια πριν από την έναρξη των Αγώνων, ωστόσο, ελάχιστα έχουν γίνει σε σχέση με το πράσινο στην πόλη που θα φιλοξενήσει τους Αγώνες του 2004. Την εβδομάδα που πέρασε προκηρύχθηκαν δύο έργα αναβάθμισης υφιστάμενων χώρων πρασίνου, που αφορούν στο Πεδίον του Άρεως και τον Εθνικό Κήπο. Στις περισσότερες όμως των περιπτώσεων, επειδή το πράσινο είναι το τελευταίο "κομμάτι" των έργων μετά την ολοκλήρωση όλων των τεχνικών εργασιών, ελάχιστη σημασία δίνεται. Τρεις μόνο συμβάσεις με συγκεκριμένα φυτώρια έχουν υπογραφεί – για το Φάληρο, τον Άγιο Κοσμά και τον Σχινιά. Κατά τα άλλα, στην πλειονότητά τους τα ελληνικά φυτώρια γνωρίζουν μόνο... γενικά τις ποσότητες φυτών που θα χρειαστούν. Ακόμη, αν και οι γεωτρήσεις για το νερό έχουν προχωρήσει, σοβαρές ενστάσεις εγείρονται για το εάν τελικά θα υπάρξει επάρκεια νερού για άρδευση. Το βασικότερο, όμως, των προβλημάτων είναι ότι δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για τη συντήρηση του πρασίνου μετά το 2004. Διότι, για την Αθήνα, σημασία δεν έχει μόνο το ολυμπιακό πράσινο, αλλά κυρίως το μετα-ολυμπιακό πράσινο.

Όπως χαρακτηριστικά επισημαίνει ο κ. Μιχάλης Στογιάννης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Γεωπόνων Εργοληπτών Έργων Πρασίνου, "για να φυτευτεί ένα δέντρο χρειάζονται 10 δραχμές, όμως για να συντηρηθεί χρειάζονται 100. Πόσο και πώς θα είναι το πράσινο της Αθήνας θα φανεί την άνοιξη του 2005".

Τα έργα πρασίνου έχει προβλεφθεί να γίνουν εντός και γύρω από τα ολυμπιακά αθλητικά έργα, στο πλαίσιο των μεγάλων συγκοινωνιακών έργων, των ολυμπιακών αναπλάσεων και της Ενοποίησης των Αρχαιολογικών Χώρων. Ακόμη, προβλέπεται να βελτιωθούν οι υφιστάμενοι χώροι πρασίνου, να γίνουν αναδασώσεις και να φυτευτεί πράσινο στα έργα αποκατάστασης των λατομείων. Πρόκειται ουσιαστικά είτε για "νέο" πράσινο, το οποίο όμως θα φυτευτεί μετά την ολοκλήρωση των όποιων εργασιών, ή για έργα πρασίνου που θα πρέπει να γίνουν ώστε να αποκατασταθεί το τοπίο μετά την εκτέλεση τεχνικών έργων, όπως τα έργα οδοποιίας. Και στις δύο περιπτώσεις τα έργα πρασίνου, εμπεριέχονται στη μελέτη του έργου που συνοδεύουν. 

Μετά τη δημοπράτηση του έργου και σύμφωνα με τη νομοθεσία ανατίθενται ως υπεργολαβία από την εταιρεία που έχει αναλάβει το έργο σε Εργοληπτική Εταιρεία Έργων Πρασίνου, η οποία με τη σειρά της είναι υποχρεωμένη να συνεργάζεται με ένα συγκεκριμένο φυτώριο.

Ακολουθώντας τις συμβουλές των ειδικών, το YΠEXΩΔE επέλεξε δένδρα και φυτά που ταιριάζουν στο αττικό τοπίο και στους τόπους φύτευσης. Όμως η ανάπτυξη των φυτών δεν μπορεί να επισπευστεί όπως -ίσως- τα υπόλοιπα έργα. Ο κ. Κώστας Ματσούκας, μέλος της κοινοπραξίας των Ανθοκομικών Συνεταιρισμών Ελλάδας εξηγεί: "Kάθε φυτό θέλει προεργασία για να φυτευτεί και χρόνο για να μεγαλώσει. Για παράδειγμα, χρειάζονται έξι μήνες για να προετοιμαστούν οι θάμνοι, οι πικροδάφνες, οι μυρτιές και άλλα. Έχουμε αυξήσει την παραγωγή φυτών αλλά θα πρέπει να υπάρξουν συγκεκριμένες παραγγελίες, δεσμεύσεις και προκαταβολές για να “φτιάξουμε” τα φυτά που απαιτούνται".

Όμως, ακόμη κι αν όλα αυτά γίνουν, ίσως τελικά να μην αποφύγουμε –όπως λένε οι φήμες– τις εισαγωγές φυτών (στην Ισπανία, αυτό είχε αποφευχθεί και η κάλυψη των αναγκών σε δενδρύλλια για τους Ολυμπιακούς στη Βαρκελώνη το 1996 υπήρξε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την ανάπτυξη των ισπανικών φυτωρίων). Φυτά, τα οποία θα αποτελέσουν απλώς το "ντεκόρ" των έργων για να ξεραθούν αμέσως μετά. "Τα φυτά θα ποτίζονται από γεωτρήσεις. Όμως, με δεδομένο ότι ο υδροφόρος ορίζοντας της Αττικής είναι εξαντλημένος, είναι πιθανό αυτές οι γεωτρήσεις να μην αποδίδουν όσο χρειάζεται έπειτα από μερικά χρόνια. Μια λύση θα ήταν, με έναν αγωγό να μεταφέρονται τα νερά των αποβλήτων που συγκεντρώνονται στο σταθμό της Μεταμόρφωσης, ώστε να έχουμε συνέχεια μεγάλες ποσότητες νερού ή να γίνουν δεξαμενές συλλογής στα σημεία όπου θα υπάρχει πράσινο», τονίζει ο κ. Στογιάννης. Ο αντίλογος που προβάλλεται ότι δεν υπήρχε χρόνος να γίνει η μελέτη για ένα τέτοιο έργο... Ωστόσο ο κ. Στογιάννης επιμένει: "Μελέτες υπάρχουν. Απλώς το πράσινο δεν είναι προτεραιότητα".